Vị luật sư vốn là Trưởng phòng Cảnh sát công an tỉnh vừa nhận tiền thù lao của thân chủ, nhận cả vai trò… luật sư chỉ định. Trong giai đoạn điều tra, ông ký tên trong rất nhiều Biên bản vi phạm quy định tố tụng. Khi ra tòa, bị cáo phản cung, kêu oan, luật sư dựa vào lời khai và những biên bản vi phạm tố tụng để buộc bị cáo nhận tội. Ngay trong phần kê khai nhân thân để xin giảm hình phạt, luật sư cũng làm xấu đi nhân thân bị cáo, không nhắc đến việc vừa tốt nghiệp đại học mà cho rằng bị cáo thiếu giáo dục. Khi gia đình làm đơn kháng cáo kêu oan, luật sư không ký, ép gia đình chỉ được kháng cáo xin giảm án.
Vì sao Tòa án lại chỉ định vị luật sư oái oăm như vậy và tạo cho mọi thuận lợi, trong khi luật sư do gia đình bị cáo mời lại bị ngăn cấm không được tiếp xúc với bị cáo ngay tại Tòa, không được gửi bản án sơ thẩm theo đúng luật?
Ngày 5/12/2014, trong cuộc họp báo tại TAND tỉnh Long An thông báo về việc tạm hoãn thi hành án với tử tù Hồ Duy Hải, như để chứng minh cho sự đúng đắn của quy trình tố tụng, ông Lê Quang Hùng - Phó Chánh Án TAND tỉnh Long An, đồng thời chính là chủ tọa phiên tòa sơ thẩm đã khẳng định: “Nhiều biên bản trong quá trình điều tra có sự tham gia của luật sư, Hải thừa nhận hành vi phạm tội. Tuy nhiên, qua các phiên toà, Hải kêu oan”.
Nhiều hồ sơ vi phạm tố tụng
Nghe ý kiến này tưởng chừng như Hải đã được hưởng tiến trình điều tra rất tiến bộ, có sự tham gia của luật sư khi hỏi cung, lập biên bản. Nhưng sự thật thì sao? Trước hết phải xem luật sư tham gia (ký tên) trong biên bản điều tra là luật sư nào? Vì trong hai phiên xét xử sơ phúc thẩm, Hải có đến hai luật sư là luật sư Nguyễn Văn Đạt (do gia đình mời) và luật sư Võ Thành Quyết (lúc đầu gia đình có mời nhưng sau đó đã thay đổi và chuyển thành… luật sư do tòa chỉ định). Nhưng luật sư Đạt thì hoàn toàn không được tham gia vào các biên bản điều tra và chính trong bài bào chữa trước cả hai phiên tòa, luật sư Đạt đã vạch ra rất nhiều sai sót vi phạm tố tụng trong ghi lời khai.
Điển hình như đoạn sau đây: “Trước hết, Khoản 2 Điều 132 BLTTHS quy định: “Trong trường hợp có bổ sung và sửa chữa biên bản thì bị can và Điều tra viên (ĐTV) cùng ký xác nhận”. Nghiêm cấm ĐTV tự mình thêm, bớt hoặc sửa chữa lời khai của bị can (Khoản 1 Điều 132). Tuy nhiên, chúng tôi phát hiện rất nhiều nội dung trong các Biên bản ghi lời khai hoặc hỏi cung bị can bị bớt, sửa chữa mà không có chữ ký xác nhận của bị can và ĐTV. Cụ thể tại BL 85, BL 87, BL 92, BL 117, BL 337, BL 339. Đặc biệt tại BL 339 tôi phát hiện được sửa chữa thành “hoàn toàn đúng”, trong khi dấu mực cũ bị sửa chữa không xác định được nhưng thấy được chữ g. Điều này là vi phạm”.
Luật sư Đạt còn nêu trước tòa những sửa chữa Biên bản nghiêm trọng là: “Cũng vậy, hồ sơ khác của vụ án cũng có bị sửa chữa mà không có xác nhận của người khai. Trong đó có 2 trường hợp, chúng tôi cho rằng nghiêm trọng vì có thể làm sai lệch nội dung. Cụ thể tại BL 197, 198 Bản ghi lời khai của nhân chứng Lê Thị Thu Hiếu bị sửa chữa phần nội dung về kích thước con dao. Xin lưu ý là Biên bản ghi lời khai này được thực hiện vào ngày 19/1/2008, tức chỉ sau 5 ngày phát hiện vụ án. Lời khai về 2 con dao với kích thước ban đầu đã bị sửa chữa lại cho phù hợp kích thước phần dài con dao, phần dài lưỡi của dao với các lời khai sau này về con dao được coi là gây án. Sửa chữa này hoàn toàn không có chữ ký xác nhận của bà Hiếu”.
Tương tự, luật sư Đạt cũng đã chỉ ra hàng chục điểm sai sót như sửa chữa Biên bản nhận dạng của nhân chứng Nguyễn Mi Sol, không ghi nội dung bắt buộc.
Luật sư Đạt cũng nêu sự vi phạm quy định “Việc tiến hành nhận dạng phải có mặt người chứng kiến” ở toàn bộ 6 Biên bản nhận dạng của nhân chứng Nguyễn Mi Sol các ngày 21/6/2008 và 24/8/2008 (BL 211, 213, 215, 217, 219, 221), Biên bản nhận dạng ngày 25/3/2008 (BL 244) của Nguyễn Tuấn Ngọc, Biên bản nhận dạng ngày 31/3/2008 (BL 253) của Đinh Vũ Thường, Biên bản nhận dạng ngày 24/3/2008 của Nguyễn Văn Vàng, Biên bản nhận dạng của Võ Văn Hùng đều không có người chứng kiến.
Nghiêm trọng hơn nữa, Luật sư Đạt còn nêu ra nhiều sai sót trong các biên bản có chữ ký của luật sư Quyết với các Biên bản của Hồ Duy Hải “Tại Biên bản nhận dạng ngày 10/7/2008 (BL 142) của Hồ Duy Hải, phần đầu không ghi người chứng kiến là ai. Nhưng ở trang cuối, phần ký tên người chứng kiến lại có chữ ký, họ tên của ông Lê Ái Dân (Kiểm sát viên). Còn có chữ ký và họ tên của luật sư Quyết được ký tên vào phần Lời trình bày của người nhận dạng. Như vậy, luật sư Quyết có tham gia không và tham gia vào thành phần nào trong biên bản này? Cũng vậy, tại Biên bản nhận dạng ngày 10/7/2008 (BL 140) thì KSV Dân cũng ký tại phần người chứng kiến, còn LS Quyết thì ký và ghi họ tên ở phần nội dung nhận dạng.
Điều đáng chú ý là tại Biên bản nhận dạng ngày 22/7/2008 (BL 150; BL 152; BL 154; BL 156) của Hồ Duy Hải khi có LS Quyết chứng kiến thì trong phần đầu của Biên bản đều ghi rõ thành phần “Ông Võ Thành Quyết – LS là người chứng kiến” và phần cuối khi ký tên, KSV Dân đều ký tên ở trên còn LS Quyết ký tên vào đúng phần dành cho người chứng kiến”. Từ những sai sót khó hiểu trên, luật sư Đạt đã đặt ra nghi vấn trước tòa: “Điều này có thể dẫn đến suy diễn phải chăng ở biên bản trên, LS Quyết đã ký sau và chỉ nhằm hợp thức hóa”.
Như vậy, ở đây có hai luật sư bào chữa cho bị cáo nhưng chỉ có luật sư do tòa chỉ định được tham gia hỏi cung, nhận dạng và ngay các biên bản ấy lại vi phạm các quy định tố tụng, luật sư còn lại phát hiện và trình bày trước hai cấp tòa các sai sót ấy nhưng không được xem xét. Liệu các hồ sơ dùng làm căn cứ buộc tội tử hình này có khách quan và tin cậy được không?
(Bạn cần đọc tiếp những tình tiết quan trọng ở Kỳ 2)
therealrtz ⒸVietSN
