Ukraine dồn ép ở Biển Đen, NATO áp sát Bắc Cực: Moscow phản ứng bất thường, lộ dấu hiệu hải quân suy yếu?

[therealrtz]

Ukraine dồn ép Nga ở Biển Đen

Hải quân Nga dường như đang chịu áp lực lớn trước các cuộc tấn công liên tiếp của Ukraine ở Biển Đen và việc mất một cảng chiến lược tại Syria, một chỉ huy cấp cao của Hà Lan chia sẻ với Business Insider.

Trong cuộc phỏng vấn trên tàu khu trục HNLMS De Ruyter của Hải quân Hoàng gia Hà Lan tuần trước, Chuẩn đô đốc Arjen Warnaar cho biết những khó khăn gần đây đã tác động mạnh mẽ đến Hải quân Nga, từ Địa Trung Hải cho đến khu vực Bắc Cực.

“Tôi cho rằng họ đang rất căng thẳng,” Warnaar nói. Ông hiện là chỉ huy Nhóm hàng hải thường trực số 1 của NATO – một trong các lực lượng phản ứng nhanh của liên minh – khi con tàu De Ruyter thực hiện nhiệm vụ trên biển Na Uy.

Hải quân Nga vốn đã chịu sức ép thường trực do hạn chế về đóng mới, bảo trì và hiện đại hóa tàu, khó khăn trong tái triển khai lực lượng và tình trạng quá tải nhiệm vụ. Những trở ngại mới đây càng khiến áp lực lên hạm đội gia tăng.

Khi Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt vào năm 2022, Ukraine gần như không có hải quân đủ sức đối phó. Lực lượng ít ỏi của nước này nhanh chóng bị tiêu diệt hoặc bắt giữ; chính Kiev cũng phải đánh chìm tàu chiến chủ lực duy nhất để ngăn Nga kiểm soát. Để phản công, Ukraine mở chiến dịch quân sự bất đối xứng, sử dụng máy bay không người lái do trong nước sản xuất và các đòn tấn công tên lửa.

Những hoạt động này đã phá hủy hoặc làm hư hại hàng chục tàu chiến Nga, buộc Moscow phải rút phần lớn Hạm đội Biển Đen khỏi căn cứ Sevastopol ở Crimea, đưa về cảng Novorossiysk ở phía đối diện Biển Đen.

Các tổn thất nặng nề cùng việc buộc phải rút lui trước các đòn tấn công không ngừng đã đẩy hạm đội Nga – vốn đã suy yếu bởi tàu cũ cần sửa chữa và ngành đóng tàu quá tải – vào thế khó hơn bao giờ hết.

Tình hình càng tồi tệ vào cuối năm 2024 khi lực lượng phiến quân Syria chiếm Damascus, lật đổ chế độ của Tổng thống Bashar al-Assad, chấm dứt cuộc nội chiến kéo dài nhiều năm. Nga, vốn hậu thuẫn ông Assad và được phép duy trì căn cứ hải quân tại Tartus, nay đứng trước nguy cơ mất điểm tựa chiến lược ở Địa Trung Hải.

Warnaar nhận định tác động của hai thất bại này với Hải quân Nga là rất lớn. “Họ vốn đã luôn ở trong tình trạng quá tải, nhưng giờ tình hình còn tệ hơn. Ukraine là ví dụ rõ ràng,” ông nói, đồng thời khẳng định NATO có đủ nguồn lực để đáp ứng mọi yêu cầu gia tăng hiện diện.

Theo ông, việc mất một cảng ở Địa Trung Hải đồng nghĩa Nga mất đi hậu cần thiết yếu, khiến năng lực của họ – vốn dựa nhiều vào Hạm đội Phương Bắc đóng ở Murmansk – bị suy giảm đáng kể.

Một quan chức NATO khác đồng tình, cho rằng việc mất Tartus buộc Nga phải điều chuyển nguồn lực từ các khu vực khác sang Địa Trung Hải, gây thêm áp lực lên tàu chiến, tàu ngầm và hệ thống hỗ trợ. Những tổn thất ở Biển Đen càng gây khó khăn cho khả năng duy trì lực lượng của Moscow.
NATO tái xuất hiện ở Bắc Cực - Nga phản ứng bất thường

Vị quan chức này thừa nhận vấn đề duy trì sức mạnh hải quân không chỉ riêng Nga gặp phải, nhưng với Moscow, khó khăn càng trầm trọng bởi phải theo kịp quy mô hiện diện hải quân rộng khắp và phối hợp chặt chẽ của NATO tại châu Âu.

Những thách thức này đặc biệt đáng chú ý ở Bắc Cực – nơi biến đổi khí hậu mở ra các tuyến hàng hải mới, mang lại cả cơ hội lẫn thách thức quân sự, kinh tế cho NATO và các đối thủ.

Tầm quan trọng của khu vực High North được nhấn mạnh hồi tháng trước khi Nhóm tàu chiến thường trực NATO 1 – do De Ruyter dẫn đầu – được triển khai đến vùng biển lạnh giá ngoài khơi Na Uy để tiến hành hàng loạt hoạt động.

Chỉ huy của nhóm hàng hải, Thiếu tá Hải quân Anh Craig Raeburn cho biết: “Sở dĩ NATO quyết định hoạt động ở khu vực này vì đây là điều chúng tôi đã không làm trong một thời gian dài. Chúng tôi muốn triển khai tàu chiến đến Bắc Cực, một mặt là để để theo dõi hoạt động của Nga trong khu vực và mặt khác, muốn"xem họ phản ứng như thế nào khi chúng tôi ở đây".

Theo các quan chức phương Tây, Moscow gần như không phản ứng trước việc triển khai tàu chiến của NATO tại Bắc Cực. Có thời điểm một máy bay hải quân Nga hoạt động gần nhóm hàng hải này, nhưng không có con tàu nào của Nga xuất hiện để theo dõi hoạt động của NATO, ông Warnaar lưu ý.

Thiếu tá Arlo Abrahamson, phát ngôn viên Bộ Tư lệnh Hàng hải Đồng minh NATO, cho biết NATO duy trì lực lượng hải quân rộng khắp khu vực châu Âu - Đại Tây Dương để bảo vệ lợi ích của các nước thành viên.

Ông nhấn mạnh: "Sự triển khai này cho thấy mạng lưới an ninh vững mạnh của Hải quân NATO. Nếu Nga muốn duy trì hoạt động tương tự, họ sẽ phải chịu sức ép lớn đối với khả năng huy động lực lượng. Nga không thể bắt kịp điều đó mà không gây áp lực lên hạm đội của mình".


VietBF@ Sưu tập