Rất ít người biết rằng trẻ em Nhật được hưởng một nền  giáo dục vô   cùng đặc biệt, chính điều đó đã khiến các em bé được học bao  điều bổ   ích, và trở nên vững vàng với những kiến thức và kỹ năng sống  được   trang bị ngay từ nhỏ.
 
Mẫu giáo
 Các lớp học về đạo đức  tại Nhật chính thức bắt đầu từ tiểu học, thế   nhưng ngay từ mẫu giáo,  trẻ em đã được học các quy tắc ứng xử căn bản.   Người Nhật đặc biệt chú  trọng các câu chào hỏi, xin lỗi, và cám ơn.  Mỗi  buổi sáng, trẻ xếp hàng  trong lớp, trịnh trọng chào giáo viên  trước  khi bắt đầu ngày mới. Trong  quá trình học và chơi, trẻ được  hướng dẫn  và nhắc nhở sử dụng các câu  cám ơn và xin lỗi trong các tình  huống phù  hợp.
 
 
 Trẻ em Nhật được học sử dụng các câu "cám ơn" và "xin lỗi" trong các tình huống phù hợp (Ảnh: Internet).   Đến  giờ ăn, trẻ được phân công phục vụ đồ ăn cho các bạn: giáo viên  sẽ  múc  thức ăn vào bát, đổ sữa vào ly; và trẻ sẽ bưng đến bàn của các   bạn. Trẻ  mặc đồng phục như một người chăm nuôi thật sự. Sau đó, những   trẻ phục vụ  của ngày sẽ tập trung đứng trước lớp và đồng thanh chúc  các  bạn ăn ngon  miệng, và các bạn sẽ đồng thanh cám ơn. Trước khi ăn,   người Nhật nói  “Itadakimasu” (Tôi biết ơn vì được nhận đồ ăn), sau khi   ăn sẽ nói  ”Gochisosamade****a” (Cám ơn vì bữa ăn), và hai điều này  cũng  được hướng  dẫn ngay từ mẫu giáo.
 
 
 Ngay từ mẫu giáo, trẻ em Nhật đã có kỹ năng xếp hàng (Ảnh: internet). 
   
Trẻ  em từ 3 tuổi trở lên được hướng dẫn tự ăn mà không cần người lớn   bón,  tự đem khay sau khi ăn đến nơi dọn dẹp, tự mặc quần áo, tự trải ga   trải  giường, tự gấp gối và nệm sau giấc ngủ trưa. Có thể nói, ngay từ   cấp mẫu  giáo, trẻ đã được học những bài học quan trọng đầu tiên về  cách  ứng xử  lịch thiệp (lời cám ơn và xin lỗi), tinh thần trách nhiệm  với  công việc  (mặc đồng phục), chia sẽ trách nhiệm trong tập thể (lần  lượt  đảm nhiệm  việc phục vụ đồ ăn), và sự tự lập (tự phục vụ bản  thân).
 
 
Tiểu học và Trung học
 
Ở  tiểu học, trẻ em Nhật bản được học về hành vi trong đời sống hàng   ngày,  sự cảm nhận và phán đoán về đạo đức, phát triển nhân cách và thái   độ  sáng tạo, sự nhận thức về tầm quan trọng của cách ứng xử văn minh.
 
Lên  cấp hai, các chủ đề được mở rộng cho phù hợp với sự phát triển tâm   lý  của học sinh, bao gồm các chủ đề như cách phản ứng đối với lời phê   bình,  sự hiểu biết và tôn trọng giới tính, thái độ tôn trọng sự thật,   v.v.
 
Đạo  đức ở Nhật Bản là một môn học bắt buộc và được chú trọng nhưng lại    không có giáo trình thống nhất. Điều này giúp thầy cô linh hoạt thiết   kế  bài giảng cho phù hợp với học sinh. Nhưng các chủ đề đạo đức trẻ em    Nhật Bản được học phải bao gồm: phân biệt đối xử người thiểu số, tình    bạn, bắt nạt học đường, vai trò giới tính, v.v. 
 
 
 (Ảnh: Internet)
 
Hoạt  động lớp học bao gồm các bài giảng, thảo luận các câu hỏi như   “Liệu  việc một người đàn ông khóc có được xem là hành vi được chấp   nhận?”,  “Nếu bạn ngồi một mình trong lớp, em sẽ làm gì?”, đến việc giải   thích  các thành ngữ, thăm quan bảo tàng, viết những lá thư ẩn danh   miêu tả  những điểm tốt về các bạn cùng lớp...
 
Ngoài ra, trẻ em Nhật Bản  tùy độ tuổi còn được học cẩm nang hành động   bao gồm những hành động nào  nên làm và không nên làm. Ví dụ: Thấy bất   kỳ nơi nào vòi nước chảy không  người dùng, đóng vòi ngay; gặp quạt, gặp   ánh sáng điện không người  dùng, phải tắt điện ngay. Không được làm  tổn  hại đến những sản phẩm/ vật  chất công cộng, vì thế ở Nhật Bản  nhiều  cây ăn trái chín trĩu quả,  nhiều cây hoa cảnh khoe màu sắc hấp  dẫn ở  công viên, ở hai bên đường đi  không hề mất một quả, không bị bẻ  một  bông đẹp...
 
 
Hoạt động ngoại khóa
 
Quan  trọng không kém là việc giáo dục đạo đức thông qua các hoạt động   ngoại  khóa. Một trong những hoạt động phổ biến tại Nhật là việc tổ chức   các Lễ  hội thể thao trường mỗi năm, bắt đầu từ  tiểu học. Tất cả học   sinh được  yêu cầu tham gia với tư cách vận động viên hay cổ động viên.   Gia đình  cũng được khuyến khích tham gia.
 
 
 Trẻ em tiểu học Nhật đang được học nấu ăn (Ảnh: Internet).
   
Bắt  đầu từ trung học, các trường tổ chức nhiều câu lạc bộ thể thao, âm    nhạc, và các câu lạc bổ theo sở thích khác. Học sinh Nhật đặc biệt xem    trọng các hoạt động ngoài giờ không kém các lớp học chính thức. Chính    những hoạt động tập thể này sẽ giúp học sinh hiểu rõ về sự tập trung,  nỗ   lực vì bản thân, phát triển khả năng hợp tác và làm việc nhóm,  cũng  như  cách giải quyết các mâu thuẫn tập thể.
 
 
 Các hoạt động ngoại khóa... (Ảnh: internet).
 
 
 ... và thể thao là một trong những hoạt động quan trọng trong nhà trường (Ảnh: internet). 
 
 Ngoài   ra, tất cả các hoạt động hàng ngày đều được các thầy cô  lồng ghép môn   học đạo đức vào đó để dạy học sinh. Trẻ em Nhật Bản  không phân biệt   trường công lập hay tư thục, trường nghèo hay trường  giàu, thành thị hay   thôn quê đều phải tham gia lau dọn trường lớp, lần  lượt thay phiên  trực  nhật, quét dọn lớp học, và các khu vực công cộng   như sân bóng rổ,  cầu  thang, hành lang lớp học... Các hoạt động này  sẽ giúp học sinh  hiểu về  trách nhiệm với bản thân, chăm sóc người  thân, và việc chia sẽ  trách  nhiệm với cộng đồng.
 
 
 Trẻ em Nhật Bản không phân biệt trường nghèo  hay trường giàu đều phải tham gia lao động với những việc vừa sức (ảnh: Internet).
 Việc   thứ hai trong hoạt động hằng ngày liên quan đến chăm sóc  các sinh vật.   Học sinh cho vật nuôi ăn hoặc tưới nước cho cây suốt năm  học, nhiều  khi  cả trong kỳ nghỉ. Học sinh được làm quen và phát triển  tình cảm đối  với  môi trường tự nhiên, động thực vật và nhờ vậy học  cách trân trọng  đời  sống.