Ukraine rung chuyển vì đại án tham nhũng, 6 quan chức cấp cao bị bắt, ông Zelensky ra quyết định dứt khoát

[pizza]

Các cơ quan chống tham nhũng của Ukraine vừa bắt giữ một loạt quan chức cấp cao, bao gồm cả một nghị sĩ thuộc Đảng “Đầy tớ của nhân dân” của Tổng thống Volodymyr Zelensky, vì bị cáo buộc dính líu đến đường dây tham nhũng lớn trong việc mua sắm thiết bị quân sự không người lái.


NABU đã phát hiện ra một vụ tham nhũng liên quan đến việc mua sắm máy bay không người lái. (Ảnh của Scott Peterson/Getty Images)
Theo Cục Chống tham nhũng Quốc gia Ukraine (NABU), những người bị bắt được cho là đã tổ chức một nhóm tội phạm có tổ chức, có hệ thống biển thủ tiền ngân sách trong quá trình mua sắm máy bay không người lái (UAV) và các hệ thống tác chiến điện tử trong hai năm 2024–2025 – những thiết bị then chốt trong nỗ lực phòng thủ của Ukraine trước Nga.

Thông báo ngày 5/8 của NABU cho biết, những người bị bắt gồm một nghị sĩ, một cựu thống đốc khu vực, lãnh đạo các chính quyền quân sự cấp thành phố và huyện, một chỉ huy Vệ binh Quốc gia, cùng với chủ sở hữu và giám đốc một công ty sản xuất UAV.

Hai người thuộc công ty sản xuất UAV cũng bị buộc tội cản trở hoạt động hợp pháp của các lực lượng vũ trang Ukraine. Theo điều tra, họ bị nghi nhận tiền để tuyển dụng người lao động và cung cấp giấy hoãn nghĩa vụ quân sự, từ đó giúp họ tránh bị điều động nhập ngũ.

Nhóm này bị cáo buộc đã ký các hợp đồng mua sắm với giá “đội trần”, nhận lại tới 30% giá trị hợp đồng dưới hình thức "lại quả".


Cụ thể, trong một thương vụ mua sắm drone FPV trị giá hơn 200.000 euro, công ty liên quan đã kê khai giá cao hơn thực tế khoảng 74.000 euro và phần chênh lệch được chia chác lại cho các thành viên trong nhóm.

Với sự phê duyệt của Tổng Công tố, tòa án đã ban hành lệnh bắt tạm giam đối với nghị sĩ bị nghi vấn, với mức tiền bảo lãnh được ấn định là 720.000 euro. Theo truyền thông Ukraine, nghị sĩ này là Oleksii Kuznetsov, người được bầu làm đại biểu quốc hội vào năm 2019, đại diện tỉnh Lugansk và từng giữ vai trò trong Ủy ban Nhân quyền quốc hội cùng Ủy ban tạm thời về chính sách thuế.

Lãnh đạo đảng “Người phục vụ nhân dân” trong quốc hội, ông David Arakhamia, tuyên bố ông Kuznetsov sẽ bị khai trừ khỏi đảng: “Bất cứ ai phạm tội tham nhũng đều phải bị xử lý nghiêm minh, bất kể địa vị hay chức vụ".

Thống đốc bị cách chức được cho là Serhii Haidai, cựu Thống đốc tỉnh Lugansk. Thủ tướng Ukraine Yuliia Svyrydenko cũng đã triệu tập một phiên họp khẩn cấp của nội các ngay sau khi vụ việc được công bố. Tổng thống Zelensky sau đó đã ký quyết định bãi nhiệm ông Haidai.

Scandal nối tiếp scandal
Vụ bê bối lần này bùng nổ chỉ vài tuần sau khi cựu Phó Chánh văn phòng Tổng thống Rostyslav Shurma bị khám xét nhà tại Đức theo yêu cầu của NABU. Ông Shurma là một trong những người thân cận với Tổng thống và đang nằm trong danh sách điều tra của cơ quan chống tham nhũng.

Ngay sau đó, ông Zelensky gây tranh cãi khi ký luật làm giảm tính độc lập của các cơ quan chống tham nhũng như NABU và Viện Công tố Chống tham nhũng Chuyên biệt (SAPO), trao quyền kiểm soát trực tiếp cho Tổng công tố – người do Tổng thống bổ nhiệm. Trước làn sóng phản đối trong nước và quốc tế, ông Zelensky đã phải rút lại và ký một luật sửa đổi ngày 31/7, khẳng định sẽ bảo đảm tính độc lập cho hai cơ quan then chốt này.

Các tổ chức như NABU và SAPO là sản phẩm của cuộc Cách mạng Euromaidan năm 2014, và được coi là biểu tượng của cải cách chống tham nhũng, nhận được sự hậu thuẫn mạnh mẽ từ phương Tây.

VietBF@ sưu tập