Su-57 bước vào giai đoạn tăng tốc: Nga có thể thay đổi cục diện không chiến tầm cao

[Romano]

Nga đẩy nhanh tiến độ sản xuất tiêm kích tàng hình Su-57 với mục tiêu tăng 67% sản lượng trong năm 2024, mở rộng năng lực không chiến và thu hút khách hàng quốc tế như Ấn Độ, Algeria.Phó Tổng tư lệnh Lực lượng Không gian - Vũ trụ Nga, Trung tướng Alexander Maksimtsev, xác nhận rằng công tác chuẩn bị đang được tiến hành để đẩy nhanh tốc độ bàn giao các máy bay tiêm kích thế hệ thứ năm Su-57.

"Phù hợp với đơn đặt hàng mua sắm quốc phòng quốc gia, Lực lượng Không gian - Vũ trụ Nga hàng năm đều nhận được các vũ khí và thiết bị hiện đại, được nâng cấp…Việc bàn giao các máy bay tiêm kích thế hệ thứ năm Su-57, cùng với vũ khí hàng không hiện đại và vũ khí siêu vượt âm, đang được đẩy mạnh", ông phát biểu.

Ngành công nghiệp quốc phòng Nga trước đó đã đặt mục tiêu đầy tham vọng là tăng 67% sản lượng Su-57 trong năm 2024, với kỳ vọng bàn giao 20 chiếc – so với 12 chiếc trong năm 2023 và chỉ 6 chiếc trong năm 2022. Mục tiêu này sẽ giúp gần như tăng gấp đôi quy mô đội bay từ 22 lên 42 chiếc. Tuy nhiên, hiện vẫn còn nhiều nghi vấn về việc liệu mục tiêu này có được hoàn thành hay không, khi chỉ có hai đợt bàn giao Su-57 được xác nhận trong năm 2024, và số lượng cụ thể trong mỗi đợt vẫn chưa được tiết lộ.Tại nhà máy hàng không Komsomolsk-on-Amur ở Viễn Đông Nga – nơi sản xuất Su-57 – một số cơ sở mới đã được khánh thành vào tháng 8, làm dấy lên khả năng tốc độ bàn giao được tăng lên chính nhờ vào sự mở rộng này.

Một yếu tố khác đang tạo ra sự không chắc chắn là việc liệu Su-57 phiên bản gốc sẽ ngừng sản xuất trong năm 2025 hay không, bởi một phiên bản nâng cấp sâu – Su-57M1 – được cho là sẽ thay thế trên dây chuyền lắp ráp. Dù đã được xác nhận rằng các máy bay Su-57 đầu tiên sẽ được xuất khẩu ra nước ngoài vào năm 2025, cụ thể là sang Algeria, nhưng vẫn chưa rõ có bao nhiêu chiếc trong số được sản xuất sẽ được chuyển giao cho quốc gia châu Phi này.

Nếu Nga thực sự mở rộng đáng kể sản lượng Su-57, điều này có thể giúp Lực lượng Không gian - Vũ trụ Nga nhận được số lượng tiêm kích thế hệ 5 nhiều hơn cả Không quân Mỹ với F-35A – vốn bị cắt giảm đơn hàng từ 48 xuống còn 24 chiếc trong năm 2026 do khủng hoảng ngân sách và ngày càng nhiều nghi vấn về hiệu quả hoạt động của mẫu máy bay Mỹ.Tầm quan trọng của việc tăng sản lượng Su-57 hiện đang trở nên cấp thiết vì nhiều lý do: trước hết là sự quan tâm ngày càng lớn từ các khách hàng quốc tế tiềm năng, bên cạnh áp lực quân sự ngày càng gia tăng từ nhiều thành viên NATO.

Cùng thời điểm Trung tướng Maksimtsev đưa ra tuyên bố, chính phủ Ấn Độ được cho là đã thông báo với giới chức Mỹ rằng họ không có ý định mua tiêm kích F-35. Điều này khiến Su-57 gần như trở thành lựa chọn duy nhất trong ngắn hạn nếu New Delhi muốn sở hữu tiêm kích thế hệ thứ năm.

Vào tháng 5, Nga đưa ra một đề nghị chưa từng có: cho phép Bộ Quốc phòng Ấn Độ tiếp cận toàn bộ mã nguồn của Su-57, như một phần trong thỏa thuận chuyển giao công nghệ và cấp phép sản xuất quy mô lớn.

Bộ trưởng Quốc phòng Ấn Độ Rajesh Kumar Singh xác nhận rằng New Delhi đang cân nhắc việc mua tiêm kích này. Khả năng giao hàng nhanh chóng cho cả Algeria lẫn không quân Nga sẽ là yếu tố then chốt để thuyết phục Ấn Độ và các khách hàng khác về độ tin cậy của dây chuyền sản xuất.Su-57 là một trong bốn dòng tiêm kích thế hệ thứ năm đang được sản xuất hàng loạt trên thế giới, bên cạnh F-35, J-20 và J-35 của Trung Quốc. Dù các thông số về tàng hình và điện tử hàng không của Su-57 bị đánh giá thấp hơn so với các đối thủ Mỹ và Trung Quốc, điểm mạnh nổi bật của nó là đã được thử lửa trong điều kiện chiến đấu thực tế tại Ukraine.

Su-57 đã thực hiện các nhiệm vụ không chiến, chế áp phòng không, tấn công chính xác và hoạt động trong không phận được phòng thủ dày đặc. Một lợi thế khác là chi phí vận hành và bảo trì của Su-57 tương đương với các dòng tiêm kích thế hệ 4 hiện đại như Su-30, cho phép lực lượng không quân chuyển đổi mà không cần cắt giảm quy mô hay chi thêm ngân sách đáng kể.

Điều này hoàn toàn trái ngược với F-22 và F-35 của Mỹ – vốn có tỷ lệ sẵn sàng chiến đấu thấp hơn hẳn so với F-15 và F-16, đồng thời chi phí duy trì lại cao gấp đôi. Chính vì vậy, Không quân Mỹ đã buộc phải cắt giảm số lượng lớn tiêm kích hiện có.