(Minh họa)
Zelensky, vị tổng thống xuất thân từ hề chèo, đă không giấu nổi vẻ khó chịu khi bị hai quư ngài Trump và Vance bên kia bờ đại dương lên giọng dạy đời.
Sau ba năm ṛng ră hứng chịu bom đạn, họ c̣n mong đợi điều ǵ ở một đất nước đang oằn ḿnh trong khói lửa? Thật trớ trêu thay, "anh hề-độc tài" Zelensky, người từng bị chế giễu bởi chính đối thủ chính trị của ḿnh, lại đang nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ người dân Ukraine. Ngược lại, tỷ phú Donald Trump, dù từng là tổng thống quyền lực, lại tái đắc cử với tỷ lệ phiếu phổ thông thấp kỷ lục trong lịch sử các đời tổng thống Mỹ tái đắc cử. Có lẽ, bài học về ḷng dân và sự kiên cường mới là thứ mà vị tỷ phú kia cần phải học hỏi từ "anh hề-độc tài" Zelensky.
Trong hơn mười ngày qua, có thêm hàng chục thường dân Ukraine ngă xuống dưới làn mưa bom băo đạn, giữa tiếng rền rít của máy bay không người lái và những đợt không kích bằng hỏa tiển kinh hoàng. Giữa bối cảnh tang thương ấy, những mỹ từ lại được dịp lên ngôi:
"Thời khắc mang tính bước ngoặt nhất kể từ cuộc xâm lược", "Vụ chạm trán nảy lửa nhất giữa hai cá tính", "Bước ngoặt lịch sử châu Âu kể từ 1989, thậm chí 1945",…
Nhưng có lẽ, bước ngoặt lớn nhất lại đến từ màn
"lên lớp" bất ngờ mà Tổng thống Donald Trump và Phó Tướng JD Vance dành cho Tổng thống Volodymyr Zelensky trên sóng truyền h́nh trực tiếp. Ukraine, sau ba năm gồng ḿnh chống chọi với sự tàn bạo của gă hàng xóm khổng lồ, bỗng chốc rơi vào thế khó xử. Nỗi phẫn uất trào dâng khi nghĩ đến việc bị giới tinh hoa giàu có MAGA người Mỹ, mà tiêu biểu là Trump và Vance, lớn tiếng chỉ trích v́ đă
"vô ơn". Nhưng nỗi lo sợ mất đi đồng minh chí cốt, nguồn sống duy nhất của Kyiv lúc này, c̣n lớn hơn gấp bội.
"Chúng tôi thà chết đứng c̣n hơn quỳ gối van xin", tiếng gầm giận dữ vọng ra từ các kênh quân sự Ukraine trên Telegram. Giới chức Kyiv tuy cố gắng giữ vẻ cứng rắn, nhưng ai cũng hiểu rằng, tấm thảm an toàn dưới chân họ vừa bị giật phăng đi.
Một giới chức cao cấp cao Mỹ đă thừa nhận:
"Chúng tôi chẳng c̣n cách nào để cứu văn t́nh h́nh". Và dường như, quả bóng trách nhiệm lại được ném về phía Zelensky. Thượng nghị sĩ Lindsey Graham, người được cho là thân tín của Trump, c̣n bóng gió lớn tiếng rằng,
"Zelensky nên sửa sai ngay lập tức, hoặc là cuốn gói cho xong". Một số chính trị gia Mỹ quen huênh hoang về sức nặng lời nói của ḿnh, nhưng lần này, phát ngôn của họ đă vượt ra khỏi biên giới nước Mỹ, làm rung chuyển cả nền an ninh châu Âu vốn đă mong manh, khiến cho cả lục địa vừa kịp hoàn hồn sau mười ngày kinh hoàng, lại phải giật ḿnh để thắt chặt dây an toàn.
Nhiệm vụ của Zelensky hôm thứ Sáu vốn chỉ đơn giản là hoàn tất thủ tục kư kết thỏa thuận về khoáng sản quan trọng. Không khí buổi gặp mặt ban đầu vẫn khá suôn sẻ, thậm chí không bị phá hỏng bởi những lời lẽ cứng rắn của Zelensky về Putin. Có lẽ, bộ quân phục màu đen quen thuộc của vị tổng thống "hề chèo" đă không lọt vào mắt xanh của tỷ phú Trump, nhưng cũng chẳng đến nỗi phải
"long trời lở đất". Chỉ đến khi Phó Tổng thống Vance, người thường xuyên
"ngồi im như thóc" trong các cuộc gặp quốc tế của Trump, lên tiếng, mọi chuyện mới bắt đầu vượt ra khỏi tầm kiểm soát.
"Thông tin sai lệch là thứ đặc quyền của kẻ an nhàn", người ta vẫn thường nói như vậy. Chỉ khi nào cơm no áo ấm, điện nước đầy đủ, người ta mới có th́ giờ rảnh để tung ra tin vịt, tin lá cải, hoặc tin vào những điều nhảm nhí. C̣n với Zelensky, khi phải nghe vị Phó tổng thống Mỹ lên lớp về ngoại giao Nga, thứ ngoại giao mà từ năm 2014 đến nay chỉ toàn thấy súng đạn và những mục tiêu quân sự của Moscow trên đất Ukraine, ông đă không thể giữ im lặng. Ông đă cố gắng đáp trả, dù biết rằng tiếng nói của ḿnh có lẽ chẳng có mấy trọng lượng ǵ.
Để rồi, khi Trump buông lời miệt thị:
"Ông chẳng có quân bài tẩy nào cả", Zelensky đă thẳng thắn đáp trả:
"Chúng tôi không chơi tṛ chơi bài bạc". Người Ukraine không
"chơi bài", mà họ đang đổ máu từng ngày, chết hàng trăm người mỗi tuần, một con số kinh hoàng, dù vẫn c̣n khiêm tốn hơn những
"con số trên trời" mà Trump vẫn thích trích dẫn. Và họ, hơn một ai hết, cũng rất khát khao sự ḥa b́nh.
Đó chính là vực sâu ngăn cách hai thế giới bên trong Pḥng Bầu Dục. Một bên là đất nước nơi mà chiến tranh không c̣n là một khái niệm xa xôi, mà là nỗi đau mất mát người thân, bạn bè, là những ngôi nhà tan hoang không thể trở về. Bên c̣n lại là phản ứng từ phía Trump và Vance, tự ái chỉ v́ viện trợ của họ (thứ viện trợ vốn dĩ được rót xuống để đánh bại kẻ thù chung, mà chẳng tốn một giọt máu người Mỹ nào) lại không được đón nhận với
"đủ ḷng biết ơn".
Nhưng có lẽ, đằng sau những lời lẽ và hành động ngạo mạn của Trump, c̣n ẩn chứa một tham vọng cá nhân vĩ đại, ngông cuồng hơn:
giấc mơ đoạt giải Nobel Ḥa b́nh. Người ta vẫn rỉ tai nhau rằng, Trump khao khát vinh dự này hơn bất cứ một ai, và đă không ít lần muốn được đề cử. Trong lịch sử, mới chỉ có một tổng thống Đảng Cộng Ḥa là Theodore Roosevelt đạt được một giải Nobel Ḥa B́nh, so với năm người thuộc Đảng Dân Chủ. Với cái tôi ngạo nghễ của một thủ lĩnh Đảng Cộng Ḥa, Trump có lẽ sẵn sàng làm mọi thứ, kể cả việc áp đặt một giải pháp ḥa b́nh vội vă và bất lợi cho Ukraine, chỉ để thỏa măn khát khao được
"ghi danh vào thiên cổ" và đánh bóng tên tuổi đảng ḿnh bằng cái giải thưởng quá hào nhoáng này.
Và có lẽ, sự tự phụ của Trump lên đến cao điểm khi ông ta tuyên bố:
"Nếu không có vũ khí quân sự của chúng tôi, cuộc chiến này đă bị kết thúc trong ṿng hai tuần". Một lời phát ngôn ngạo mạn đến mức nực cười, như thể mọi sự kiên cường và ư chí của người Ukraine đều chẳng đáng một xu. Vậy th́, chúng ta hăy cứ chờ xem, liệu sau hai tuần nữa, Ukraine có thực sự đầu hàng và mất nước như lời vị tỷ phú kia tiên đoán? Hay đó chỉ là một màn
"cuồng ngôn" quen thuộc của một người đàn ông quen sống trong nhung lụa, chưa từng nếm trải mùi vị khốc liệt của chiến tranh?
Cả Trump lẫn Vance có lẽ chưa bao giờ nếm trải mùi vị chiến tranh, nhưng họ vẫn tỏ ra
"ghê tởm" nó. Và họ dường như tin rằng Zelensky, người đă ngụp lặn trong địa ngục trần gian suốt ba năm, cần được nghe một bài
"giảng đạo về ḥa b́nh", thứ ḥa b́nh mà bất cứ ai từng trải qua chiến tranh đều hằng khao khát. Sự ngạo mạn của kẻ giàu sang, đứng ngoài cuộc chiến, đă lớn tiếng dạy đời những người lính trận đă mỏi ṃn.
Vậy, tương lai nào đang chờ đợi Ukraine? Có lẽ, Zelensky vừa trải qua thời khắc định mệnh của sự nghiệp chính trị. Ông phải hoặc là dùng phép màu hàn gắn vết rạn nứt này, hoặc là t́m cách sống sót mà không cần đến sự
"ban ơn" của chính quyền Trump, hoặc là chấp nhận rút lui để cho người khác lên thay. Phương án cuối cùng có vẻ là dễ thở nhất. Nhưng việc một tổng thống từ bỏ quyền lực giữa thời chiến, như Putin vẫn hằng mong muốn, có thể châm ng̣i một cuộc khủng hoảng mới ở tiền tuyến, làm lung lay sự ổn định chính trị vốn đă mong manh, và xói ṃn tính chính danh của chính phủ Kyiv. Bởi lẽ, trong bối cảnh chiến tranh loạn lạc, chẳng ai dám chắc một cuộc bầu cử trong sạch có thể diễn ra suôn sẻ.
Phía trước Ukraine là một ngă ba đường mịt mờ, chẳng ai dám chắc được điều ǵ. Nhưng có một điều an ủi về an ninh châu Âu, sau ba tuần lễ sóng gió khi chính quyền Trump hoài nghi về giá trị của dân chủ và liên minh trên khắp lục địa, có thể trông rất
"khủng hoảng" nếu nh́n từ những thủ đô yên b́nh như London, Paris hay Munich, lại không gây ra cảm giác nặng nề tương tự tại Kyiv, nơi sự kiên cường đă trở thành một phần cuộc sống trong suốt ba năm qua. Đêm đêm, Kyiv vẫn hứng chịu những đợt tấn công bằng máy bay không người lái, nhưng thành phố vẫn kiên cường đứng vững, người dân vẫn bất khuất, và ánh đèn vẫn sáng giữa màn đêm.
Chính sự kiên cường ấy giúp cho chúng ta hiểu v́ sao mà Zelensky lại nổi giận khi bị Vance lên lớp về sự hi sinh và hiểm nguy của dân tộc ḿnh. Như một người dân Kyiv đă từng nói:
"Phẩm giá cũng là một thứ vô giá. Nếu Nga không thể đánh gục được nó, th́ cớ ǵ một số người ở Mỹ lại nghĩ rằng họ có quyền làm điều đó!"
Lượm lặt
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
