Đến hẹn lại lên, đầu năm 2016, Khánh Ly về Hà Nội tổ chức đêm nhạc từ thiện có cái tên "Cúi xuống thật gần". Ông Hoàng Đoan - chồng Khánh Ly - qua đời đă gần một năm. Danh ca nói việc bà về Việt Nam hát và làm từ thiện xuất phát từ tâm nguyện của người quá cố. Bà cũng tổ chức giỗ đầu cho chồng tại nhà thờ ở TPHCM.
Nhân dịp này, Khánh Ly chia sẻ về cuộc sống của bà một năm vắng chồng.
Một năm qua, cuộc sống của bà thay đổi thế nào?
- Có nhiều chuyện xảy ra. Có mất, có được. Có vui, có buồn. Nhưng mà sống th́ vẫn phải sống thôi. Cũng không thay đổi nhiều, kể cả trong ư nghĩ. Chỉ có điều ḿnh mong mỏi làm được nhiều việc hơn, v́ nh́n thấy thời gian không c̣n bao nhiêu. Tôi chỉ sợ không đủ để làm những điều cả vợ chồng và Quang Thành (ca sĩ Quang Thành, quản lư của Khánh Ly) mong ước. Không biết ḿnh làm được bao nhiêu, mà đường đi liệu c̣n được bao lâu nữa.
Chỉ vài ngày nữa là đến giỗ đầu của chồng bà. Bà nghĩ đến điều ǵ nhiều nhất hiện tại?
- Dĩ nhiên tôi nghĩ đến nhà tôi nhiều nhất. Và nghĩ đến những điều ông ấy nhắn nhủ, gửi gắm. Nếu tôi không hứa th́ không sao cả. Nhưng v́ đă hứa, nhất là lời hứa với người chết, tự trong thâm tâm tôi phải giữ. Với người sống, nếu không giữ lời, ḿnh c̣n có lúc gặp mà xin lỗi. C̣n với người không có cơ hội xin lỗi nữa th́ chỉ có cách phải làm thôi.
Chồng muốn tôi làm thật nhiều công việc về từ thiện, tôn giáo. Nếu c̣n chồng ở bên th́ tôi đỡ nhiều lắm. Nhưng không sao v́ anh ấy đă gửi gắm tôi cho Quang Thành, tôi chỉ sợ ḿnh không đủ sức mà làm thôi.
Khi c̣n sống, ông Hoàng Đoan luôn sát sao nhắc nhở bà chuyện ăn tới chuyện mặc. Một năm vắng chồng cùng những lời nhắc nhở đó, bà sống ra sao?
- Ông ấy thường dặn tôi mặc một màu, đừng rực rỡ quá. Ăn uống th́ rất kỹ. Bây giờ không có chồng nữa, nhiều khi tôi nghĩ ḿnh làm thế nào mà giữ được. Khó lắm. Nhưng có con gái đi theo chân giữ cho tôi, nhắc tôi những chuyện như uống thuốc, chích thuốc. Con tôi thay thế, lo hết chuyện tiền bạc trong nhà, ăn uống, đi đứng. Tôi vẫn là người không phải lo ǵ cả, chỉ chuyện hát thôi. Ḿnh phải nghe lời. Ngày xưa nghe lời chồng, giờ nghe lời con.
Tất cả nhắc nhở đó của con chỉ làm ḿnh nhớ nhiều hơn, buồn nhiều hơn nhưng không dám nói. Tại với con cái ḿnh tỏ ra yếu đuối quá cũng không được. Thành ra cứ cố gắng thôi. Chỉ khi nào một ḿnh mới có thể buồn, muốn khóc th́ khóc. Ngày xưa khi thấy có nhiều người mất chồng, mất vợ, ḿnh đến an ủi mà bây giờ tôi mới hiểu ḿnh không thể an ủi, cũng không thể chia sẻ được. Nhiều khi nó nghẹn ở ngực, ḿnh phải dằn xuống, dằn xuống.
Bà làm ǵ để giải tỏa những lúc cô đơn?
- Tôi viết. Viết cảm nghĩ, tâm trạng khi ấy như thế nào. Buồn, đồng ư, nhưng buồn thế nào, tại sao buồn. Đâu ai cắt nghĩa được nỗi buồn nhưng ḿnh cố gắng t́m hiểu. Tôi buồn v́ thiếu chồng, đó là chuyện đương nhiên. Nhưng c̣n có nhiều nỗi buồn khác bên cạnh, như công việc làm đến đâu rồi, làm được bao nhiêu, ngày mai ra sao. Mà chỉ ở tuổi này mới nghĩ đến điều đó, trẻ th́ đâu ai nghĩ nhiều. Lớn tuổi rồi, thời gian không có nhiều nên hay nghĩ như vậy.
Tôi không phải người cô đơn. Bên cạnh tôi nếu muốn lúc nào cũng có bạn bè. Tôi ra đường ai cũng thương, điều đó an ủi nhiều lắm. Tôi chỉ thấy ḿnh cô độc. Ḿnh đi giữa mọi người, không phải "để nhớ một người" như ông Trịnh Công Sơn nói. Ḿnh vẫn là người cô độc, không t́m được một người tri âm, hiểu được ḿnh nghĩ ǵ.
Chồng chỉ là một phần thôi. Ông ấy không hiểu hết tôi đâu. Nhiều khi v́ là vợ chồng, những điều chồng nghĩ hay muốn, tôi vẫn thể hiện là ông ấy đúng hoàn toàn. Nhưng đó là v́ t́nh nghĩa vợ chồng.
Tôi cũng không biết ông Trịnh Công Sơn có biết tôi nghĩ ǵ không. Tại v́ không bao giờ tôi hỏi. Nghĩ ǵ ông ấy cũng không cho ḿnh biết. Bởi vậy nói tri âm tri kỷ đời này không có đâu. Làm sao có chuyện Bá Nha - Tử Kỳ lần nữa. Không thể. Nhưng bây giờ ḿnh không đi t́m cái điều đó nữa. Ḿnh bằng ḷng.
Cuộc sống thường nhật của bà giờ ra sao?
- Vẫn là một ngày như mọi ngày. Vui buồn sướng khổ nằm trong ư nghĩ của ḿnh chứ cuộc sống không có ǵ thay đổi. Vẫn là mỗi sáng thức dậy có con ở bên. Khi con đi làm th́ tôi ở nhà chơi với "em" chó. Tôi thấy dường như cuộc sống chỉ thiếu đi một người thôi chứ không có ǵ thay đổi. Chỉ có điều không nghe tiếng chồng, chỉ có h́nh chồng để đó.
Bên nhà Phật nói sinh là kư, tử là quy. Bên Công giáo cũng vậy, cát bụi trở về cát bụi. Được Chúa gọi về là một ơn phước. Người ở lại bao giờ cũng buồn hơn người đi. Những người đi là người sung sướng. Người ở lại phải lo toan đời sống vất vả này.
Hồi xưa, khi bố tôi mất, tôi chưa thấm cái đau. Tôi chỉ nghĩ là ḿnh thiếu ông bố thương, săn sóc ḿnh. Rồi mẹ tôi có gia đ́nh, lúc đó ḿnh không hiểu nên ghen với người đến sau. Bây giờ th́ tôi hiểu nhiều lắm. Tôi hiểu v́ sao và mọi chuyện xảy ra trên đời này đều b́nh thường nếu ḿnh nh́n nó b́nh thường. C̣n ḿnh làm nó lớn chuyện th́ nó thành lớn chuyện. Nhưng để hiểu được những điều đó phải mất nhiều thời gian.
Cái đáng buồn nhất là khi ḿnh hiểu được th́ không c̣n ai để nói nữa, không có dịp để nói nữa. Bây giờ muốn xin lỗi mẹ một tiếng, không được. Nếu có lỗi với chồng, muốn xin lỗi chồng một tiếng, cũng không được. Vậy phải làm sao? Chỉ có cách là ḿnh đừng lầm lỗi nữa.
Bà chia sẻ mỗi lần về Việt Nam bà đều mang theo tro cốt của chồng. Việc này có ư nghĩa thế nào với bà?
- Tôi mang theo tro cốt của chồng v́ ông ấy chính là người sắp xếp, lo lắng chuyện tôi trở về Việt Nam hát. Cuốn sách có được cũng vậy, chứ tôi không có lo được đâu.
- Gần đây bà thường xuyên về Việt Nam. Thay v́ đi đi về về, bà nghĩ sao về việc về hẳn, sống những năm tháng tuổi già và nằm xuống trên quê hương như câu "lá rụng về cội"?
- Bây giờ về đây th́ con cháu bên Mỹ sẽ làm sao. Về đây th́ tôi ở đâu, tôi làm cái ǵ. Cho nên tôi nghĩ ḿnh cứ sống tử tế, sống tốt đi th́ ở đâu cũng thế, chết đâu cũng thế thôi.