Lâu nay khi nhắc tới Đường Huyền Tông người ta hay nhắc tới mối tình giữa ông với Dương Quý Phi. Tuy nhiên, ít người biết rằng, trước Dương Quý Phi, đã từng có một mỹ nhân khác khiến ông vua đa tình này đắm chìm trong hoan lạc và mê muội. Người phụ nữ đó chính là Võ Huệ Phi….
Cha của Võ Huệ Phi là Võ Du Chỉ, một người em của Võ Tắc Thiên. Do vậy, về danh phận, Võ Huệ Phi là cháu gọi Võ Tắc Thiên là bác. Võ Du Chỉ mất sớm nên từ nhỏ, Võ Huệ Phi đã lớn lên trong cung. Đến khi trưởng thành, Võ Huệ Phi được Đường Huyền Tông nạp làm thiếp, phong cho làm Huệ Phi.
Trên thực tế, trước khi sủng ái Huệ Phi, Đường Huyền Tông sủng ái một mỹ nhân khác là Triệu Lệ Phi. Lệ Phi được sủng ái tới mức, con trai của Lệ Phi là Lý Anh được Huyền Tông phong làm thái tử.
Trong các hậu cung phong kiến, ngoài việc tranh đoạt sự sủng ái của hoàng thượng, mục tiêu lớn nhất của các phi tần chính là làm sao cho con trai mình trở thành người kế nghiệp ngai vàng. Do vậy, việc Huyền Tông phong cho Lý Anh làm thái tử đủ thấy vị vua đa tình sủng ái Lệ Phi tới mức nào. Tuy nhiên, sự xuất hiện của Huệ Phi đã khiến mọi chuyện thay đổi.
Sau khi Huệ Phi được sủng ái, Triệu Lệ Phi càng ngày càng bị Huyền Tông ghẻ lạnh. Mẹ bị thất sủng, địa vị thái tử của Lý Anh cũng có nguy cơ bị lung lay. Chỉ cần Huệ Phi sinh được một đứa con trai thì ngôi thái tử của Lý Anh chắc chắn không thể ngồi vững nữa.
Tuy nhiên, Huệ Phi dù được đắc sủng, cũng liên tiếp sinh con trai cho Huyền Tông nhưng chẳng hiểu vì sao 3 đứa con trai do Huệ Phi sinh ra đều yểu mạng. Điều này khiến Huệ Phi cảm thấy rất lo lắng và mất hết tự tin.
Vì thế, khi sinh đứa con thứ 4, Huệ Phi quyết định không tự mình nuôi nữa mà giao cho anh trai của Huyền Tông là Ninh Vương nuôi hộ và nói với bên ngoài rằng, đó là con của Ninh Vương. Cũng vì vậy, mặc dù Triệu Lệ Phi thất sủng, tuy nhiên, ngôi vị của thái tử của Lý Anh thì vẫn không mảy may suy chuyển.

Ảnh minh họa
Mọi chuyện chỉ thay đổi kể từ năm Khai Nguyên thứ 12 khi triều đình nhà Đường liên tiếp xảy ra ba sự kiện quan trọng. Đầu tiên là vào năm Khai Nguyên thứ 12, nhờ sử dụng đủ mọi thủ đoạn, Huệ Phi cuối cùng cũng đánh đổ được Vương Hoàng hậu và lăm le trở thành người thay thế.
Thứ hai, vào năm Khai Nguyên thứ 13, Lý Mạo, đứa con trai mà Huệ Phi nhờ Ninh Vương nuôi hộ đã được 7 tuổi, qua tuổi nguy hiểm, từ phủ Ninh Vương quay trở về hậu cung sống, được phong làm Thọ Vương. Thứ ba, năm Khai Nguyên thứ 14, mẹ ruột của thái tử Lý Anh là Lệ Phi qua đời. Ba sự kiện này đã đẩy thái tử Lý Anh vào tình cảnh "ngàn cân treo sợi tóc" khi không còn sự bảo vệ của mẹ trong khi lại có thêm một đối thủ cực mạnh là mẹ con Huệ Phi.
Chuyện gì phải đến cuối cùng đã đến. Năm Khai Nguyên thứ 14, Đường Huyền Tông bàn với các đại thần việc lập Huệ Phi lên làm hoàng hậu, thay thế cho Vương Hoàng hậu vừa qua đời. Nếu như việc lập Huệ Phi được các đại thần thông qua thì gần như chắc chắn thái tử Lý Anh phải nhường lại ngôi cho con trai của Huệ Phi.
Tuy nhiên, may mắn cho chàng thái tử trẻ tuổi, các đại thần ra sức ngăn cản ý định của Huyền Tông, nói rằng, Huệ Phi là con cháu của Võ Tắc Thiên, sợ rằng một khi được phong làm hoàng hậu, sẽ một lần nữa noi gương Võ thị cướp ngôi nhà họ Lý.
Hơn nữa, ngôi thái tử đã được lập, nay lại phong Huệ Phi lên làm hoàng hậu thì sẽ buộc phải thay đổi thái tử. Lúc bấy giờ, Đường Huyền Tông vẫn còn tương đối minh mẫn, cảm thấy cái giá của việc chiều lòng người đẹp như vậy là quá lớn nên đành phẩy tay bỏ qua ý định này. Nhờ vậy, ngôi thái tử của Lý Anh mới được giữ lại.
Tuy nhiên, người ta thường nói, phụ nữ sẽ trở nên vô cùng mạnh mẽ nhờ con mình, chỉ cần là vì con, việc gì họ cũng dám làm. Võ Huệ Phi cũng không phải ngoại lệ. Mặc dù không thể làm hoàng hậu, Huệ Phi vẫn muốn con mình trở thành thái tử. Tuy nhiên, đối mặt với Huệ Phi là người chồng hoàng đế còn tương đối minh mẫn và bá quan văn võ không hề có thiện cảm với bà.
Chính vì vậy, mặc dù là người phụ nữ tham vọng nhưng trong suốt 10 năm sau đó, Huệ Phi thân cô thế cô, không thể làm gì để xoay chuyển tình thế được. Đến thời điểm Huệ Phi cảm thấy thất vọng nhất thì tình thế lại đột nhiên thay đổi.
Năm Khai Nguyên thứ 23, Thọ Vương Lý Mạo 17 tuổi, đến tuổi cập kê. Huệ Phi quyết định cưới cho con trai mình một mỹ nữ vô cùng xinh đẹp: Dương Ngọc Hoàn, người sau này trở thành Dương Quý Phi. Đúng vào thời điểm này, đại thần Lý Lâm Phủ lúc đó đang nhăm nhe ghế tể tướng, cho người ngỏ ý với Huệ Phi rằng muốn giúp đỡ Thọ Vương.
Sau 10 năm chờ đợi, cuối cùng, Huệ Phi cũng đã có được người ủng hộ trong triều đình. Ngoài ra, con gái của Huệ Phi là Hàm Nghi Công chúa cũng đã cưới chồng và cả hai vợ chồng Hàm Nghi đều tỏ ý ủng hộ anh trai Lý Mạo lên làm thái tử. Nhờ vậy, Huệ Phi cùng lúc có thêm 2 trợ thủ đắc lực.
Đến năm Khai Nguyên thứ 24, cơ hội ngàn năm mà Huệ Phi mong đợi cuối cùng đã đến. Tháng 10 năm đó, phò mã Dương Hồi - chồng của công chúa Hàm Nghi báo với Huệ Phi rằng, thời gian gần đây, thái tử Lý Anh thường cùng hai em là Ngạc Vương và Quang Vương tụ tập và buông những lời bất mãn với hoàng đế. Vì sao ba người này lại bất mãn với hoàng đế? Kỳ thực, nguyên nhân rất đơn giản.
Trước đây, mẹ của ba người từng được Huyền Tông sủng ái, sau đó xuất hiện Huệ Phi nên đã thất sủng. Do đó, sự bất mãn của ba người, chẳng qua là bất mãn vì hoàng đế đã đối xử với mẹ của họ quá bạc. Chuyện bất mãn này thực chất cũng chẳng có gì to tát. Tuy nhiên, Huệ Phi vốn có tài làm cho một chuyện nhỏ cũng thành "đại sự".
Cô cháu gái của Võ Tắc Thiên tìm đến Đường Huyền Tông bù lu bù loa khóc lóc nói: "Thái tử và hai vương gia kết bè kết đảng nói rằng, thiếp đoạt mất sự sủng ái của mẫu thân chúng, muốn hại chết mẹ con thiếp. Xin bệ hạ hãy làm chủ cho mẹ con thiếp! Ngoài ra, bọn chúng còn nói không ít lời xấu xa về bệ hạ. Những lời này quá độc ác, tới mức thiếp không dám nói với bệ hạ nữa!".
Đường Huyền Tông vừa nghe Huệ Phi nói, lập tức nổi giận đùng đùng. Bởi lẽ, thái tử dám bất kính với Huệ Phi đã là một nhẽ, nay lại dám buông lời bất mãn với một hoàng đế như mình thì không thể chấp nhận được. Nên nhớ rằng, thời phong kiến, quan hệ hoàng đế và thái tử là vô cùng mong manh.
Với hoàng đế, mặc dù thái tử là con trai của chính mình nhưng dù sao cũng là người sẽ thay thế mình trong tương lai. Cứ thử nghĩ rằng, có người chỉ có mỗi một việc là chăm chăm đợi mình chết để thay thế mình thì đã khó ai có thể cảm thấy thoải mái cho được, huống chi là với một hoàng đế lúc nào cũng mơ ước có thể ngồi trên ngai vàng thiên thu vạn đại.
Do vậy, thông thường hoàng đế vốn đã không thích thú gì với thái tử rồi, nay lại có người nói thái tử có ý bất mãn với mình thì không nổi giận mới là lạ. Chính vì thế, Huệ Phi vừa nói đến hai từ "bất mãn", máu nóng trong người Huyền Tông đã sôi lên sùng sục.
Sáng ngày hôm sau, ngay khi lên triều, Huyền Tông nói với quan tể tướng rằng thái tử và hai em kết đảng, tự tiện bàn về hoàng thượng, phạm tội khi quân, đáng phải phế truất. Ngôi thái tử của Lý Anh lần thứ 2 đối mặt với nguy cơ lung lay và nguy cơ lần này nguy hiểm hơn gấp bội so với lần trước. Tuy nhiên, lần này, cũng nhờ may mắn, Lý Anh một lần nữa thoát nạn.
Và người giúp chàng thái tử trẻ lần này là Trương Cửu Linh. Lúc bấy giờ, Trương Cửu Linh đương là quan tể tướng đầu triều. Trương Cửu Linh là một người rất ngay thẳng và nổi tiếng với những lời can gián thẳng thắn với hoàng đế. Những chuyện rất nhỏ Trương Cửu Linh cũng không bỏ qua, huống hồ là một chuyện lớn như chuyện phế truất thái tử.
Chính vì vậy, khi nghe Huyền Tông nói, Trương Cửu Linh nói: "Bệ hạ lên ngôi tới nay được 30 năm, thái tử và các vương không rời khỏi cung cấm, cả ngày chỉ biết học hành. Người trong thiên hạ đều mừng vì bệ hạ được hưởng phúc dài lâu.
Nay chỉ vì một lời nói vô căn cứ, vì cơn tức giận nhất thời mà phế bỏ thái tử thì chẳng phải là đáng tiếc lắm hay sao? Hơn nữa, chuyện phế lập thái tử là chuyện gốc rễ của quốc gia, không thể ngày một ngày hai mà thay đổi được. Nếu bệ hạ cứ quyết ý như vậy, thì thần không thể phụng chiếu được…".
Sau khi bày tỏ quan điểm của mình, Trương Cửu Linh còn "giảng" cho Huyền Tông một bài lịch sử rất dài, kể rõ trong lịch sử những hoàng đế vì nghe theo lời phụ nữ mà phế truất thái tử đã gây ra tai họa như thế nào.
Thực tế thì lúc này, Đường Huyền Tông đã bị tình cảm làm cho u mê, làm sao nghe được những lời giảng dạy này của Trương Cửu Linh? Tuy nhiên, chuyện phế lập thái tử đúng là chuyện trọng đại của một quốc gia, nếu không được quan tể tướng đồng ý, Huyền Tông cũng không dám một mình hành động.
Đúng vào thời điểm Huyền Tông còn đương do dự ấy, Lý Lâm Phủ bắt đầu ra tay. Họ Lý không bước ra tranh luận với Trương Cửu Linh trên triều đình để phân cao thấp mà đợi đến khi tan triều mới nhẹ nhàng nói vào tai của hoạn quan bên cạnh Huyền Tông rằng: "Việc này là việc nhà mình, cớ gì phải hỏi người ngoài!".
Họ Lý chắc chắn rằng, hoạn quan sẽ đem những lời này của mình nói lại với Huyền Tông. Quả thực, những lời này của Lý Lâm Phủ quá sức lợi hại. Đường Huyền Tông nghe được câu nói này của Lý Lâm Phủ, mọi băn khoăn, do dự như được giải tỏa:
"Đúng rồi, những việc liên quan tới quốc gia đại sự thì ta nghe theo tể tướng đã đành, nhưng việc chọn thái tử là việc riêng của nhà họ Lý chúng ta, Trương Cửu Linh ngươi là cái thá gì mà can dự vào?", Tuy nhiên, suy nghĩ thêm một chút, Đường Huyền Tông lại cảm thấy nếu làm như vậy sẽ có phần không đúng với Trương Cửu Linh.
Cho tới thời điểm ấy, Huyền Tông vẫn chưa thể đưa ra quyết định cuối cùng. Tuy nhiên, cũng chính lúc ấy, Võ Huệ Phi đã quá vội vã, đi một nước cờ sai và kết quả là tự đẩy mình vào thế bất lợi. Lúc đó, Huệ Phi cho rằng, mấu chốt của việc phế bỏ thái tử nằm ở Trương Cửu Linh, vì thế đã tới gặp Trương Cửu Linh và nói rằng, chỉ cần Trương Cửu Linh ủng hộ mình thì sẽ đền đáp ông ta xứng đáng.
Thực tế, Huệ Phi đã đánh giá Trương Cửu Linh quá thấp, nhất là sự bảo thủ, trung kiên của vị đại thần này. Huệ Phi cho rằng, tể tướng đều giống như Lý Lâm Phủ, chỉ biết tham quyền cố vị mà không biết rằng, Trương Cửu Linh là người cực kỳ bảo thủ và nguyên tắc. Một người như họ Trương có thể đánh đổ chứ không thể mua chuộc được.
Quả nhiên, Trương Cửu Linh vừa nghe những lời của Huệ Phi lập tức bĩu môi: Huệ Phi muốn mua chuộc mình, như vậy chẳng phải là sỉ nhục mình lắm hay sao? Vì thế, Trương Cửu Linh nổi đóa chửi mắng đuổi sứ giả của Huệ Phi ra khỏi nhà. Chưa hả giận, sáng hôm sau, Trương Cửu Linh đem chuyện này kể lại với Huyền Tông.
Đường Huyền Tông nghe chuyện, giống như bị dội một gáo nước lạnh khiến một người đang mơ ngủ tỉnh hẳn. Khi Huệ Phi khóc lóc kể cho Huyền Tông về chuyện của thái tử Lý Anh, Huyền Tông cảm thấy Huệ Phi đáng thương mới nổi giận mà có ý phế bỏ thái tử. Nay xem ra, tâm địa của người phụ nữ này không hề đơn giản.
Cô ta lại còn dám can dự vào chuyện triều đình vốn không phải chuyện của mình. Nên nhớ, Đường Huyền Tông trưởng thành trong thời đại của những người phụ nữ tham vọng như Võ Tắc Thiên, Vỹ Hoàng hậu và Thái Bình Công chúa. Ông ta quá hiểu mối nguy hại khi hậu cung câu kết với các thế lực trong triều đình.
Huyền Tông có thể sủng ái một người phụ nữ có đầu óc chính trị, tuy nhiên, ông ta nhất định không chấp nhận một người phụ nữ có dã tâm chính trị. Chính vì vậy, Huệ Phi một lần nữa thất bại trong việc phế truất Lý Anh, đưa con trai mình lên làm thái tử. Tuy nhiên, màn kịch hay vẫn còn ở phía sau.
Mặc dù Lý Anh giữ được ngôi thái tử, tuy nhiên, vị trí của Lý Anh trong mắt Huyền Tông càng ngày càng thấp. Điều quan trọng hơn, cuối năm Khai Nguyên thứ 24, người bảo vệ cho Lý Anh là tể tướng Trương Cửu Linh bị mất chức và buộc phải rời khỏi Trường An. Mất đi sự bảo vệ của tể tướng ngay thẳng, địa vị của Lý Anh một lần nữa lại nguy khốn.
Chỉ một ngày sau khi Trương Cửu Anh rời khỏi Trường An, Đường Huyền Tông một lần nữa triệu tập các tể tướng để bàn chuyện phế truất thái tử Lý Anh. Cơn cớ từ đâu mà Huyền Tông lại muốn phế thái tử? Sách "Cựu Đường Thư" và "Tư Trị Thông Giám" chép rằng, con rể của Huệ Phi là Dương Hồi tố giác với Huyền Tông rằng Lý Anh và hai người em trai là Ngạc Vương và Quang Vương đang có mưu đồ bất chính.
Vì vậy, Huyền Tông lại nổi giận, nhắc lại chuyện cũ trước đây. Ngoài ra, cũng còn một giả thuyết khác, nói rằng, một hôm, Võ Huệ Phi sai người truyền chỉ cho anh em thái tử, nói rằng, trong hậu cung có giặc cướp, sai thái tử đem binh đến ứng cứu.
Thái tử vì đang muốn lấy lòng vua cha, nên khi nghe tin không kịp suy xét đã cùng hai em là Lý Dao và Lý Cư dẫn quân xông vào cung. Đúng lúc ba người dẫn quân vào đến cửa cung thì Huệ Phi ở bên trong hô lớn lên rằng, thái tử làm phản. Ngay lập tức 3 người bị bắt. Đến lúc này, Lý Anh mới biết rằng mình bị Võ Huệ Phi lừa.
Mặc dù giả thuyết có khác nhau, song kết cục thì chỉ có một. Mười lăm ngày sau, thái tử Lý Anh và hai người anh em ruột của mình là Ngạc Vương Lý Dao và Quang Vương Lý Cư bị ban tội chết. Trong một ngày giết tới 3 người con trai. Đây có thể nói là vụ án oán lớn nhất và cũng là hành động tàn bạo nhất của Đường Huyền Tông trong suốt hơn 30 năm trị vì.
Lý Anh làm thái tử hơn 20 năm, trước sau chưa phạm một sai lầm nào. Lý Dao, Lý Cư cũng nổi tiếng là những người học sâu hiểu rộng. Thế nhưng, cả ba người đã phải chịu cái chết cực kỳ oan khuất. Tất cả cũng chỉ vì thủ đoạn của Huệ Phi và sự mê muội của ông vua đa tình Huyền Tông.
Theo Hôn Nhân & Pháp Luật