Thế hệ Z đang phải đối mặt với nhiều vấn đề sức khỏe tâm thần

[nguoiduatinabc]

Một vấn đề đang được chú ý nhiều là sức khỏe tâm thần của thế hệ trẻ, đặc biệt là “Thế hệ Z.” Sức khỏe tâm thần của độ tuổi đó là chủ đề của buổi hội thảo do Truyền Thông Cộng Đồng Mỹ (ACoM) tổ chức.

Tình trạng sức khỏe tâm thần của trẻ em và nhiều thanh niên thuộc thế hệ Z, tức là người sinh từ năm 1997 đến 2012, được nhiều chuyên gia y tế gọi là “khủng hoảng của thế hệ này.” Trong năm 2023, có hơn 22% thanh niên thế hệ Z báo cáo bị trầm cảm nặng, theo báo cáo của Học Viện Sức Khỏe Tâm Thần Quốc Gia.

Trong khi đó, tỉ lệ trầm cảm cao nhất trong những người Latino trẻ tuổi, và tỉ lệ tự tử cao nhất trong thanh niên người Mỹ gốc Phi Châu. Trong năm 2022, tự tử là lý do làm nhiều người Mỹ gốc Á trong độ tuổi 15 đến 24 qua đời nhiều nhất.

Các chuyên gia dự buổi hội thảo nói về những lý do dẫn đến các nguy hiểm trong sức khỏe tâm thần của trẻ em và thanh niên như nghèo khó, kỳ thị, và nhiều bất an trong cuộc sống. Họ cũng nói về một số cách điều trị mới.

Diễn giả đầu tiên là Bác Sĩ Ovsanna Leyfar, giáo sư khoa tâm lý của đại học Boston University, cho biết từ đầu thập niên 2010, giới trẻ ngày càng gặp nhiều vấn đề tâm lý hơn như lo lắng, trầm cảm, rối loạn về chú ý và nhiều khó khăn về cách hành xử. Kể cả trước khi đại dịch COVID-19 bùng phát, tình trạng đó đã rất nguy hiểm vì có nhiều học sinh trung học cho biết thường cảm thấy buồn rầu, tăng 40% từ năm 2009 đến năm 2019.

Những lý do gây ra chuyện này gồm sử điện thoại và mạng xã hội nhiều hơn; nhiều áp lực học đường và xã hội hơn; những ảnh hưởng của COVID-19 như bị cô lập và đóng cửa trường học; bất ổn về chỗ ở và tiền bạc.

Tuy đang có nhiều nguy hiểm hơn trước, nhưng cũng có một số điều đáng mừng là các cộng đồng đang phát hiện vấn đề tâm lý tốt hơn và không tẩy chay những người có các vấn đề đó nữa.

Về cách chữa trị, bà Leyfer cho biết có một cách hiệu quả và được coi là chuẩn mực là liệu pháp nhận thức (CBT) vì giúp bệnh nhân không nghĩ đến những điều tiêu cực; khuyến khích họ có cách hành xử tích cực; cho họ tiếp xúc với nhiều thứ để quen chịu đựng. Với cách điều trị ngắn hạn chỉ 16 buổi hẹn và có thể gặp bác sĩ qua mạng, CBT giúp 60% đến 80% thanh thiếu niên bị lo lắng có biểu hiện tốt hơn.



Tuy nhiên, cách điều trị đó vẫn gặp một số trở ngại về việc giúp bệnh nhân dễ đi điều trị hơn, và cần có nhiều chuyên gia hơn cũng như cần các gia đình chú ý hơn.

Diễn giả thứ hai là Bác Sĩ Kiara Alvarez, thuộc khoa tâm lý trường y khoa đại học Johns Hopkins University, nói về sức khỏe tâm thần của thanh thiếu niên người Latino và người gốc Phi Châu. Theo bà, các vấn đề tâm lý trong hai cộng đồng đó thường có liên quan những chuyện cá nhân và xã hội, nên cần có những giải pháp bảo vệ từ cộng đồng và những cách điều trị chuyên sâu.

Một số khảo sát mới cho thấy hơn 52% thiếu nữ và 28% thiếu niên cảm thầy buồn rầu và tuyệt vọng ít nhất hai tuần trong năm 2023, có tỉ lệ người thổ dân Hoa Kỳ và Latino cao nhất là 45% và 42%.

Các vấn đề về giới tính cũng dẫn đến vấn đề về tâm lý, và người LGBT thuộc các cộng đồng thiểu số thường gặp nhiều vấn đề tâm lý hơn. Không chỉ vậy, tỉ lệ tự tử còn có một điều được các chuyên gia gọi là “trái ngang” giữa các giới tính vì thiếu nữ có suy nghĩ và tự tử không thành công cao hơn, trong khi thiếu niên thì có nhiều người chết vì tự tử hơn, nhưng khoảng cách giữa hai phái ngày càng rút ngắn về số người chết vì tự tử.

Các cộng đồng thiểu số còn gặp những khó khăn như khó được nhận các dịch vụ y tế về sức khỏe tâm thần hơn, nhiều người không có bảo hiểm hơn, gặp rào cản ngôn ngữ, và sợ những thứ liên quan đến chính phủ như Cảnh Sát Di Trú.

Điều đó làm bà Alvarez kêu gọi tạo ra những giải pháp cộng đồng kết hợp nỗ lực của các tổ chức cộng đồng với những cách điều trị có nghiên cứu như có nhân viên y tế cộng đồng, bạn cùng lứa hỗ trợ nhau và những nỗ lực do thế hệ trẻ đứng đầu.

Người thứ ba phát biểu là bà Soo Jin Lee, bác sĩ tâm lý hôn nhân gia đình và là giám đốc Yellow Chair Collective, nói về những khó khăn về sức khỏe tâm lý của cộng đồng người Mỹ gốc Á.

Với tư cách là một bác sĩ tâm lý và người nhập cư gốc Nam Hàn, bà cho biết mình nhìn vào sức khỏe tâm thần theo hai hướng là nghề nghiệp và cá nhân. Bà nói người Á Châu thường gặp những khó khăn như: Sự dị nghị về sức khỏe tâm thần; áp lực trở thành người thiểu số mẫu mực; những đau thường truyền từ thế hệ trước như chiến tranh và bị mất quê nhà; không trò chuyện được với cha mẹ về cảm xúc.

Theo bà, người Á Châu ít đi điều trị các vấn đề tâm lý nhất trong mọi sắc dân, và nhiều người trẻ tuổi thường không đối mặt với các vấn đề của họ vì cảm thấy cha mẹ phải trải qua nhiều khó khăn hơn.

Một trở ngại khác là Hoa Kỳ không có đủ các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần theo đúng văn hóa, chỉ có 3% bác sĩ tâm lý là người gốc Á Châu. Bà Lee cho hay các bác sĩ tâm lý tuy muốn chăm sóc bệnh nhân hết mình mà không hiểu văn hóa của họ có thể gây ra nguy hiểm.

Vì vậy, tổ chức Yellow Chair Collective do bà đứng đầu tập trung vào những cách điều trị có hiểu biết về văn hóa Á Châu, có các dịch vụ song ngữ và các hoạt động chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Người cuối cùng phát biểu là bà Victoria Birch, thành viên hội đồng cố vấn của Văn Phòng Thiếu Niên và Phục Hồi Cộng Đồng California, chia sẻ một số khó khăn về sức khỏe tâm thần cá nhân như từng bị trầm cảm và gây thương tích cho bản thân từ độ tuổi tiểu học.

Khi đến tuổi vị thành niên, người mẹ độc thân của bà phải nuôi bốn người con, không thể chăm sóc cô được nữa, làm cô bị đưa vào chăm sóc tạm thời, không được ở chung với gia đình nữa. Vì là người duy nhất trong gia đình phải vào hệ thống chăm sóc đó, các vấn đề tâm lý của bà trở nên nghiêm trọng hơn.

Trong độ tuổi từ 16 đến 22, bà có nhiều mối quan hệ không lành mạnh, sau đó phải ngồi tù. Trong sáu tháng trước khi ra tù, cô kể được tổ chức Beloved Village giúp đỡ và cho hay họ đã giúp đỡ bà rất tận tình, còn liên tục liên lạc với bà trong những lúc gặp khó khăn.

Theo bà, một cách quan trọng giúp bà phục hồi là hàn gắn lại với gia đình, nhất là với thân mẫu. Bà Birch còn nói khi một người lớn tuổi hơn, những vấn đề tâm lý không biến mất mà người đó chỉ biết cách đối mặt với các vấn đề đó tốt hơn thôi, và có sự giúp đỡ của gia đình vô cùng quan trọng.