USA Trung Cộng đang đại bại trong thương chiến với Hoa Kỳ

[Gibbs]

Trong tuần lễ vừa qua chứng khoán của Tàu lên tuy không lớn nhưng đều. Trong khi chứng khoán Mỹ xuống. Nhiều người tin rằng Mỹ đã làm hỏng cuộc thương chiến ngay từ đầu. Tôi nghĩ khác.

Chính sách áp thuế mạnh tay của Trump đối với Trung Quốc đã được đưa ra vào thời điểm đặc biệt khó khăn đối với Tập Cận Bình, làm trầm trọng thêm những khó khăn kinh tế của Trung Quốc và đẩy ông Tập vào thế bí, không có lựa chọn tốt.

Kinh tế Trung Quốc gặp khó:

Dù chính phủ tuyên bố tăng trưởng, nhưng các dấu hiệu như giảm phát và thị trường bất động sản sụp đổ cho thấy nền kinh tế Trung Quốc đang thu hẹp. Tỷ lệ tiêu dùng thấp, trong khi sự phụ thuộc vào xuất khẩu lại đang gia tăng.

Trump đã nâng thuế suất đối với hàng hóa Trung Quốc lên 245% làm hạn chế nghiêm trọng khả năng tiếp cận thị trường Mỹ của Trung Quốc – thị trường chiếm phần lớn chi tiêu tiêu dùng toàn cầu.

Thuế của Trump đang thúc đẩy quá trình phi toàn cầu hóa, vốn đã bắt đầu từ đại dịch COVID-19 và chiến tranh Ukraine. Các quốc gia khác sẽ không dễ dàng chấp nhận hàng hóa dư thừa từ Trung Quốc vì lo ngại ảnh hưởng đến ngành công nghiệp trong nước.
Ngày hôm qua, 1 anh bạn học cho tôi xem 1 vài mặt hàng Tàu đang bán vào Việt Nam - bán như cho không ! Tôi chỉ biết lắc đầu. Tàu đang giết chúng ta bằng hàng hóa rẻ mạt. Các doanh nghiệp VN sẽ phá sản vì không thể cạnh tranh. Tàu biến VN làm người trả lương cho công nhân của họ. Các nước EU chắc chắn phải nhìn thấy.

Việc bán phá giá hàng ế của Tàu vào VN bùng nổ ngay sau khi ông Tập sang VN, cho thấy Tàu nhận ra mối nguy của xã hội nếu tiếp tục thương chiến lâu dài. VN chỉ là 1 cách đỡ tạm thời.

Tỷ lệ nợ trên GDP của Trung Quốc ước tính lên đến 375%. Giá bất động sản giảm mạnh đang đe dọa sự ổn định xã hội, vì khoảng 70% tài sản của hộ gia đình Trung Quốc nằm trong lĩnh vực này.

Tập Cận Bình đã xây dựng một hệ thống chính trị nơi những lựa chọn ôn hòa bị coi là yếu đuối. Ông không thể nhượng bộ Trump, cũng không thể nhanh chóng tìm được thị trường thay thế. Điều này khiến cả vai trò lãnh đạo của ông lẫn nền kinh tế Trung Quốc gặp nguy.

Thuế quan của Trump đẩy ông Tập vào tình thế cực kỳ khó xử. Dù nhượng bộ hay giữ vững lập trường, cả hai đều mang đến rủi ro lớn cho cá nhân ông và cho Trung Quốc.

TRÁI PHIẾU KHO BẠC MỸ CÓ PHẢI LÀ VŨ KHÍ ĐÁP TRẢ CỦA TRUNG QUỐC TRONG THƯƠNG CHIẾN VỚI MỸ?
-NỢ CÔNG CỦA MỸ THỰC CHẤT NHƯ THẾ NÀO?
Nhiều người vẫn lầm tưởng nợ công (Nợ quốc gia) của Mỹ là nợ đi vay nước ngoài, nhưng thực chất không hoàn toàn như vậy.
Nợ quốc gia của Mỹ năm 2024 khoảng 35 nghìn tỷ USD gấp 1,5 lần GDP của quốc gia này.
Khoảng 70 phần trăm nợ của Hoa Kỳ được nắm giữ bởi hệ thống tài chính trong nước và các tổ chức tại Hoa Kỳ.
Kho bạc Hoa Kỳ đại diện cho một kho lưu trữ giá trị tiện lợi, thanh khoản, rủi ro thấp. Điều này làm cho nó hấp dẫn đối với nhiều đối tác tài chính khác nhau, từ các ngân hàng trung ương muốn giữ tiền dự trữ cho đến các nhà đầu tư tư nhân tìm kiếm một tài sản rủi ro thấp trong danh mục đầu tư.
Trong số tất cả các tác nhân công cộng trong nước của Hoa Kỳ, các khoản nắm giữ nội bộ chính phủ, bao gồm An sinh xã hội, nắm giữ hơn một phần ba chứng khoán Kho bạc Hoa Kỳ. Bộ trưởng Tài chính có nghĩa vụ pháp lý phải đầu tư doanh thu thuế An sinh xã hội vào các chứng khoán do Hoa Kỳ phát hành hoặc bảo lãnh, được lưu trữ trong các quỹ tín thác do Bộ Tài chính quản lý.
Cục Dự trữ Liên bang nắm giữ phần lớn thứ hai của Kho bạc Hoa Kỳ, khoảng 13 phần trăm tổng số trái phiếu kho bạc Hoa Kỳ.
Tại sao một quốc gia lại mua nợ của chính mình?
Là ngân hàng trung ương Hoa Kỳ, Cục Dự trữ Liên bang phải điều chỉnh lượng tiền lưu thông để phù hợp với môi trường kinh tế. Ngân hàng trung ương thực hiện chức năng này thông qua các hoạt động thị trường mở—mua và bán các tài sản tài chính, như trái phiếu kho bạc, để thêm hoặc bớt tiền khỏi nền kinh tế. Bằng cách mua tài sản từ các ngân hàng, Cục Dự trữ Liên bang đưa tiền mới vào lưu thông để cho phép các ngân hàng cho vay nhiều hơn, thúc đẩy hoạt động kinh doanh và hỗ trợ phục hồi kinh tế.
Ngoại trừ Cục Dự trữ Liên bang và An sinh Xã hội, một số tác nhân tài chính khác của Hoa Kỳ nắm giữ chứng khoán Kho bạc Hoa Kỳ.
Các tác nhân tài chính này bao gồm chính quyền tiểu bang và địa phương, quỹ tương hỗ, công ty bảo hiểm, lương hưu công và tư, và các ngân hàng Hoa Kỳ. Nói chung, họ sẽ nắm giữ chứng khoán Kho bạc Hoa Kỳ như một tài sản rủi ro thấp.
NỢ NƯỚC NGOÀI CỦA MỸ.
Nợ nước ngoài của Mỹ chính là lượng trái phiếu kho bạc được Mỹ bán ra cho các nhà đầu tư nước ngoài có sự bảo lãnh của chính phủ Mỹ.
Nhìn chung, mỗi quốc gia nước ngoài chỉ chiếm một tỷ lệ tương đối nhỏ trong số các chủ nợ của Hoa Kỳ.
Mặc dù lượng nắm giữ của Trung Quốc chỉ chiếm chưa đến 20 phần trăm nợ của Hoa Kỳ do nước ngoài sở hữu trong vài năm qua, nhưng tỷ lệ này chỉ chiếm từ 3 đến 6 phần trăm tổng nợ của Hoa Kỳ . Lượng nắm giữ của Trung Quốc đã giảm xuống còn 859 tỷ đô la vào tháng 1 năm 2023, đánh dấu mức thấp nhất kể từ năm 2009. Hơn nữa, Nhật Bản đôi khi đã vượt qua Trung Quốc để trở thành chủ nợ nước ngoài lớn nhất của Hoa Kỳ. Tình hình này đã diễn ra kể từ tháng 6 năm 2019, khi lượng nắm giữ của Trung Quốc đã giảm và lượng nắm giữ của Nhật Bản đã tăng.
ĐIỀU GÌ XẢY RA KHI TRUNG QUỐC DỌA BÁN THÁO TRÁI PHIẾU KHO BẠC MỸ?
Trung Quốc đã bắt đầu bán lượng trái phiếu kho bạc Hoa Kỳ khổng lồ mà họ nắm giữ. Hành động này khai thác những câu chuyện gây hoang mang trong nhiều năm của giới truyền thông về thiệt hại mà một đợt bán tháo của Trung Quốc có thể gây ra cho thị trường tài chính, cho tài chính của Washington và cho nền kinh tế nói chung. Giờ đây, các đợt bán tháo của Trung Quốc đã bắt đầu.
Thật vậy, chỉ trong vài tuần qua, Bắc Kinh đã bán tháo 10 phần trăm toàn bộ lượng trái phiếu kho bạc mà họ nắm giữ. Cho đến nay, thảm họa được mô tả trong nhiều bài báo này đã không xảy ra.
Hóa ra, thị trường hầu như không nhận thấy các đợt bán tháo của Trung Quốc. Sự thật là nước Mỹ chưa bao giờ dễ bị tổn thương như các câu chuyện trên phương tiện truyền thông đưa tin và các đợt bán tháo gần đây chủ yếu phản ánh sự yếu kém của Trung Quốc chứ không phải sự dễ bị tổn thương của Mỹ.
Đối với bất kỳ ai hiểu cách thị trường trái phiếu hoạt động, thì rõ ràng là Trung Quốc chưa bao giờ đưa ra những loại rủi ro được rao bán bởi những câu chuyện gây sợ hãi này.
Trái phiếu hiếm khi có đặc điểm của thế chấp nhà ở hoặc hàng tồn kho được bảo hiểm. Đặc biệt là trái phiếu kho bạc Hoa Kỳ không bao giờ có mối liên hệ trực tiếp với tài sản thực.
Trung Quốc không bao giờ có lựa chọn sử dụng trái phiếu của mình để tịch thu, như một số người đã gợi ý, không bao giờ có cơ hội yêu cầu hoàn trả hoặc không. Biện pháp duy nhất của chủ trái phiếu là những gì Trung Quốc đang làm hiện nay, bán trái phiếu cho những người khác trên thị trường tài chính mở.
Về mặt lý thuyết, việc bán nhiều trái phiếu có thể khiến giá trái phiếu giảm và gây tổn hại đến những người nắm giữ trái phiếu hiện tại khác, nhưng Trung Quốc cũng sẽ chịu thiệt hại trong tình huống như vậy, phải bán trái phiếu nắm giữ của mình với giá ngày càng thấp hơn.
Không nghi ngờ gì nữa, Bắc Kinh rất vui mừng vì không ai để ý đến doanh số bán của mình. Chắc chắn, việc giá giảm sẽ buộc phải tăng lãi suất cho các khoản vay của Bộ Tài chính trong tương lai, nhưng nó cũng sẽ mang lại cho Washington một lợi ích — cơ hội mua lại khoản nợ của chính mình với giá chiết khấu. Trên thực tế, nếu Trung Quốc gây sốc cho thị trường, họ sẽ tự làm tổn thương mình và đồng thời mang đến cho Washington cơ hội để thu lợi. (Không phải là Bộ Tài chính Hoa Kỳ sẽ tận dụng cơ hội như vậy.)
Ngay cả tiềm năng thị trường nhẹ nhàng này (ít nhất là so với những gì một số câu chuyện truyền thông mô tả) vẫn nằm ngoài sức mạnh của Trung Quốc. Mặc dù lượng trái phiếu kho bạc của Bắc Kinh thực sự lớn, nhưng chúng chưa bao giờ đủ lớn để gây ra nhiều gián đoạn.
Vào thời kỳ đỉnh cao, chúng lên tới khoảng 1000 tỷ đô la, gần bằng lượng trái phiếu nắm giữ tại Nhật Bản, một người mua trái phiếu kho bạc nổi tiếng khác của Hoa Kỳ. Mặc dù con số này có vẻ lớn, nhưng nó chỉ chiếm 1,3 phần trăm trong số 7,4 nghìn tỷ đô la trái phiếu kho bạc được nắm giữ bên ngoài Hoa Kỳ và là một phần rất nhỏ trong số hơn 32 nghìn tỷ đô la nợ trái phiếu kho bạc Hoa Kỳ đang lưu hành, phần lớn do công chúng Hoa Kỳ nắm giữ.
Lượng trái phiếu nắm giữ đỉnh cao của Trung Quốc thậm chí không phải là một phần đáng kể trong số 600 tỷ đô la hoặc hơn trong giao dịch hàng ngày của trái phiếu kho bạc.
Vì vậy, Trung Quốc không bao giờ có cơ hội tạo ra bất cứ điều gì nhiều hơn một sự gián đoạn giá nhỏ. Việc không có sự hỗn loạn khi Trung Quốc bán 10 phần trăm lượng trái phiếu nắm giữ của mình chỉ đơn giản là nhấn mạnh sự thật này.
THỰC CHẤT TRUNG QUỐC ĐANG CẦN TIỀN.
Điều có nhiều khả năng xảy ra hơn — và phản ánh sự yếu kém của Trung Quốc hơn là sự dễ bị tổn thương của Hoa Kỳ — là Trung Quốc chỉ đơn giản là cần tiền.
Mặc dù nền kinh tế của họ vẫn có thặng dư thương mại, nhưng nó không còn lớn như trước nữa, hoàn toàn và chắc chắn so với nhu cầu của Trung Quốc.
Sáng kiến Vành đai và Con đường của Bắc Kinh và các liên doanh nước ngoài khác không chỉ thu hút rất nhiều tiền từ thặng dư thương mại mà còn thúc đẩy Trung Quốc tích lũy số tiền tương đương 1,5 nghìn tỷ đô la nợ bằng ngoại tệ, một nửa trong số đó dự kiến sẽ đáo hạn trong khoảng mười hai tháng tới.
Dự trữ ngoại hối của Trung Quốc đã giảm từ mức đỉnh điểm là 3,25 nghìn tỷ đô la xuống còn 3,07 nghìn tỷ đô la. Nếu năm ngoái là một dấu hiệu, Trung Quốc sẽ phải gánh khoảng 600-700 tỷ đô la hàng nhập khẩu thiết yếu, chẳng hạn như dầu, chip máy tính, quặng sắt, thức ăn chăn nuôi và thực phẩm cho người dân của mình. Căng thẳng đã buộc Bắc Kinh phải rút lui khỏi dự án Vành đai và Con đường của mình, bao gồm cả các khoản đầu tư vào Đông Nam Á, về cơ bản là sân sau của chính họ.
Ở cấp độ cơ bản hơn nữa, việc bán trái phiếu kho bạc có thể phản ánh nhận thức của Bắc Kinh rằng mô hình kinh tế trước đây và từng rất thành công của họ có thể đã đi đến hồi kết.
Trong nhiều thập kỷ, nguồn lao động giá rẻ và đáng tin cậy của Trung Quốc đã thu hút các quỹ đầu tư nước ngoài vào nước này và cho phép các sản phẩm do Trung Quốc sản xuất vượt trội hơn các sản phẩm khác trên thị trường toàn cầu. Hoa Kỳ là nước tiêu thụ chính.
Nhưng vì người Mỹ đang thâm hụt thương mại nên họ cần vay để hỗ trợ việc mua các mặt hàng nhập khẩu từ Trung Quốc này. Trung Quốc đã ứng trước khoản vay đó một cách gián tiếp thông qua việc mua trái phiếu kho bạc Hoa Kỳ. Bắc Kinh biết rằng họ đã mất tiền vào trái phiếu nhưng vẫn tiếp tục cho vay vì họ đã bù đắp được khoản lỗ bằng lợi nhuận từ xuất khẩu.
Nhưng mức lương của Trung Quốc đã bắt đầu theo kịp thế giới phát triển và vượt xa mức lương ở những nơi khác — ví dụ như ở Ấn Độ, Đông Nam Á và Mỹ Latinh. Đồng thời, hành vi của Trung Quốc trong đại dịch đã đặt ra câu hỏi về độ tin cậy của nước này với tư cách là đối tác trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Trên hết, những động thái ngày càng có thẩm quyền và bắt nạt của Chủ tịch Tập Cận Bình đã khiến người nước ngoài ngày càng khó kinh doanh tại Trung Quốc. Mô hình kinh tế cũ của Trung Quốc không còn hiệu quả nữa. Mặc dù vẫn chưa rõ Bắc Kinh sẽ tái thiết mô hình kinh tế của mình như thế nào, nhưng nhu cầu rõ ràng là có và việc cho người Mỹ vay tiền để mua hàng xuất khẩu của Trung Quốc rõ ràng có tương lai hạn chế.
Nhu cầu tiền bạc để hỗ trợ các nhu cầu kinh tế đang diễn ra của Trung Quốc và nhu cầu song song của Bắc Kinh trong việc tái thiết mô hình kinh tế của đất nước hiện khiến cho lượng trái phiếu kho bạc Hoa Kỳ khổng lồ mà Bắc Kinh nắm giữ trở nên vô nghĩa. Việc bán ra chắc chắn sẽ tiếp tục.
Nó sẽ không làm rung chuyển thị trường tài chính và chắc chắn không dẫn đến những câu chuyện đáng sợ được rao bán trong rất nhiều bài báo trước đây về danh mục nợ của chính phủ Hoa Kỳ của Trung Quốc.

Từ khi Tổng thống Trump tái đắc cử và trở lại Nhà Trắng đầu năm 2025, nước Mỹ đã trong tình trạng hỗn loạn nghiêm trọng. Xã hội phân hóa, biên giới mở toang, các cơ quan chính phủ phình to, ngân sách bị lạm dụng, và nạn buôn người, ma túy, băng đảng tràn lan khắp các tiểu bang. Ông bước vào Nhà Trắng giữa lúc đất nước không khác gì một đống tro tàn sau cơn bão lửa.

Điều đầu tiên ông làm là siết chặt biên giới. Hàng chục ngàn di dân bất hợp pháp bị trục xuất. Những tổ chức giả danh nhân đạo tiếp tay đưa người vượt biên bị điều tra, truy tố. Các đường dây buôn người, vận chuyển trẻ em, ma túy và súng đạn bị phá vỡ. Ông ra lệnh tái xây dựng bức tường biên giới phía Nam và đưa quân đội hỗ trợ lực lượng tuần tra.

Cùng lúc đó, ông thanh lọc các cơ quan liên bang. Nhiều bộ và cơ quan đã phình to dưới các chính quyền trước bị tái cấu trúc. Hơn 10.000 viên chức thuộc các ngành y tế, giáo dục, di trú và tư pháp, những người có dính líu đến gian lận ngân sách vaccine hoặc thao túng chính sách theo phe cánh bị sa thải. Nhiều vị trí được thay thế bằng những người thực sự phục vụ người dân thay vì phục vụ đảng phái.

Riêng với Trung Quốc, Tổng thống Trump đặc biệt cứng rắn và có lý do chính đáng. Nhiều người không biết rằng suốt nhiều năm qua, Trung Quốc dù đã là nền kinh tế thứ hai thế giới nhưng vẫn được quốc tế xếp vào nhóm các nước đang phát triển. Lợi dụng điều này, họ được Mỹ dành cho một ưu đãi vô cùng bất công trong hệ thống bưu điện toàn cầu.

Trung Quốc được hưởng mức phí gửi hàng sang Mỹ rẻ đến mức phi lý. Một gói hàng nặng 1 pound từ Trung Quốc gửi đến tận cửa nhà người dân Mỹ, có khi chỉ tốn 25 cents. Trong khi đó, nếu một người dân Mỹ muốn gửi một gói hàng cùng trọng lượng sang Trung Quốc, thì phải trả tới 8 đô la. Sự chênh lệch này đã giết chết hàng ngàn doanh nghiệp nhỏ của Mỹ. Người bán hàng nội địa không thể cạnh tranh nổi khi hàng Trung Quốc vừa rẻ, lại vừa được trợ giá vận chuyển.

Trump yêu cầu Bộ Bưu chính Mỹ chấm dứt ngay toàn bộ đặc quyền phi lý này. Đồng thời, ông đánh thuế lên hàng hóa Trung Quốc ở mức 245 phần trăm và tuyên bố sẵn sàng nâng lên 400 nếu Bắc Kinh tiếp tục tuồn hàng gian hàng giả qua các nước trung chuyển. Ông cũng yêu cầu rà soát toàn bộ các thỏa thuận thương mại trong 8 năm qua để đảm bảo không còn điều khoản nào gây thiệt hại cho người lao động Mỹ.

Đây không chỉ là cuộc chiến về thuế. Đây là cuộc chiến bảo vệ người công nhân Mỹ. Là hành động tái lập lại công bằng thương mại đã bị xói mòn hàng thập kỷ.

Về an ninh quốc tế, ông quan tâm đến tình hình Biển Đỏ nơi các phần tử Houthi do Iran yểm trợ liên tục tấn công tàu dân sự. Ông cho phép phản công trực diện, không khoan nhượng. Đồng thời tái khẳng định cam kết bảo vệ Israel trước các mối đe dọa từ Hamas. Ông nối lại đối thoại với Iran về chương trình hạt nhân, nhưng lần này không nhân nhượng như trước. Trump cũng tìm cách tạo áp lực buộc Nga và phương Tây ngồi lại, tìm giải pháp ngừng bắn và giữ mạng sống cho thường dân trong cuộc chiến Ukraine.

Trong nước, ông cho kiểm toán toàn bộ ngân sách USAID, ngân sách liên quan đến COVID, các quỹ trợ cấp cho tổ chức chính trị hóa giáo dục, thể thao, truyền thông. Ông yêu cầu chấm dứt việc lạm dụng tiền thuế của dân để nuôi những chương trình không phục vụ lợi ích công cộng. Đồng thời, ông kêu gọi Quốc hội ban hành luật bảo vệ trẻ em khỏi mạng xã hội độc hại, sách giáo khoa sai lệch, và các chương trình gài tư tưởng cực đoan vào học đường.

Về tư pháp, ông chỉ định các thẩm phán có lập trường công minh, không bị ảnh hưởng bởi cánh tả. Ông không đi theo con đường trả thù nhưng yêu cầu công lý phải rõ ràng, minh bạch, và không được thiên vị. Các cơ quan từng bị chính trị hóa như FBI, CIA, và NSA cũng được yêu cầu trở lại đúng chức năng phục vụ an ninh quốc gia, không can thiệp vào bầu cử hay chính trị nội bộ.

Trump không trở lại để ngồi chơi vinh quang. Ông trở lại để dọn dẹp một đất nước đã hư hao tận gốc rễ. Một ông già hơn 70 tuổi, tay không bước vào cái gọi là đầm lầy chính trị đang mục nát, là điều không ai muốn làm nếu không vì dân vì nước.

Dĩ nhiên, khi làm nhiều việc cùng lúc, khó tránh được vài lỗi nhỏ. Nhưng xin đừng chỉ nhìn vào lỗi để quên đi những việc lớn mà ông đã hoàn thành. Truyền thông cánh tả luôn tìm cách phóng đại sai sót và giấu đi công trạng. Họ không bao giờ nói về những điều Trump làm được cho nông dân, cho công nhân, cho an ninh biên giới, cho nước Mỹ.

Thùy Trang

Gần đây, dư luận xôn xao khi Tổng thống Donald Trump quyết định cắt 2,2 tỷ đô la tài trợ liên bang dành cho Đại học Harvard sau khi trường này từ chối tuân thủ các yêu cầu liên quan đến an ninh quốc gia và chính sách giáo dục. Báo chí cánh tả lập tức giật tít rằng đây là một hành vi đàn áp giáo dục hay chính trị hóa học thuật.
Một số tờ báo tiếng Việt như Người Việt, SBTN cũng loan tin với góc nhìn một chiều khiến một bộ phận người Mỹ gốc Việt bức xúc, thậm chí có những lời lẽ xúc phạm Tổng thống Trump trên mạng xã hội. Tuy nhiên, nếu nhìn vào toàn cảnh đây là một bước đi cần thiết để bảo vệ an ninh quốc gia Hoa Kỳ.
Trước hết, cần nhắc lại rằng Đại học Harvard không phải chưa từng có vết đen trong các vấn đề liên quan đến an ninh quốc gia và chính trị. Từ nhiều năm qua, trường này là trung tâm của nhiều hoạt động phản kháng mang màu sắc chính trị và có lúc đi quá giới hạn của quyền tự do ngôn luận.
Năm 2011, sinh viên Harvard tham gia phong trào Occupy Harvard phản đối hệ thống kinh tế tư bản.
Năm 2024, sinh viên dựng lều trong khuôn viên trường để phản đối việc trường đầu tư vào các công ty liên quan đến Israel và kêu gọi Harvard cắt đứt mọi quan hệ tài chính có liên quan đến chính phủ Do Thái. Họ tổ chức các buổi diễn thuyết, giăng biểu ngữ ủng hộ Palestine và chiếm đóng khu vực Harvard Yard trong nhiều tuần liên tiếp. Phong trào này gây ra gián đoạn lớn cho kỳ thi cuối khóa buộc nhà trường phải dời địa điểm thi đồng thời triển khai lực lượng an ninh tăng cường để tránh xung đột leo thang.
Harvard là nơi thường xuyên xuất hiện các hoạt động có tính đối đầu với chính phủ và không phải lúc nào cũng đảm bảo an ninh cho sinh viên trong môi trường học thuật. Harvard còn vướng vào các vụ việc nghiêm trọng hơn liên quan đến gián điệp và buôn lậu thông tin khoa học.
Giáo sư Charles Lieber, trưởng khoa Hóa học của trường, bị bắt vì nhận tài trợ từ Trung Quốc và khai man với cơ quan điều tra.
Sinh viên Zaosong Zheng từng bị bắt tại sân bay vì tuồn mẫu sinh học về Trung Quốc.
Mới đây nhất, tháng ba năm 2025, một nhà khoa học Nga làm việc tại Trường Y Harvard cũng bị cơ quan di trú ICE bắt giữ vì nghi ngờ liên quan đến các hoạt động không minh bạch.
Trước những lỗ hổng an ninh nghiêm trọng đó, Tổng thống Trump đã đưa ra các yêu cầu cụ thể đối với Harvard, bao gồm xóa bỏ các chương trình mang màu sắc chính trị bất lợi cho an ninh quốc gia, chấn chỉnh quy trình tuyển sinh và giám sát sinh viên quốc tế. Ông không yêu cầu cấm tự do ngôn luận mà yêu cầu bảo vệ quyền biểu đạt cho tất cả sinh viên, không để phe này bắt nạt phe kia trong khuôn viên trường.
Thế nhưng, Harvard từ chối. Hiệu trưởng Alan Garber lên tiếng rằng trường sẽ không tuân thủ chỉ thị của chính quyền liên bang. Kết quả, chính phủ cắt tài trợ 2,2 tỷ đô la, bao gồm cả các ngân khoản nghiên cứu, hợp tác quốc phòng và học bổng.
Ngay lập tức, báo chí cánh tả dựng lên câu chuyện Trump trả thù giáo dục, và không ít người bị lôi kéo theo luận điệu đó. Đáng buồn là một số anh chị em trong cộng đồng Việt tại Mỹ, sau khi đọc những bản tin không đầy đủ từ các nguồn truyền thông tiếng Việt, đã vội vàng lên án Tổng thống Trump mà không hề tìm hiểu tận gốc vấn đề.
Chúng ta có quyền bất đồng chính kiến, nhưng khi nói về các vấn đề quốc gia, đặc biệt là những quyết định có liên quan đến an ninh nước Mỹ, thì cần đặt cảm tính qua một bên và nhìn toàn cảnh. Harvard là một biểu tượng lớn, nhưng không vì thế mà đứng ngoài luật pháp hay miễn nhiễm với trách nhiệm bảo vệ an toàn đất nước.
Vì vậy, xin quý anh chị trong cộng đồng khi muốn bình luận hay phê phán Tổng thống Trump, hãy xâu chuỗi đầy đủ dữ kiện, hãy hiểu rõ các vụ việc Harvard từng vướng vào, hãy nhìn cả quá khứ lẫn hiện tại để thấy rằng đây là một cuộc đối đầu vì an ninh cho nước Mỹ chứ không phải vì ác ý.
An ninh quốc gia không có vùng xám. Khi một trường đại học bất kỳ, dù danh giá đến đâu, cho thấy dấu hiệu rạn vỡ trong kiểm soát, thì việc chính phủ can thiệp là điều tất yếu. Và đôi khi, cái giá phải trả cho sự kiên định. Tổng thống Trump từng nói, tôi không sợ bị ghét nếu điều đó bảo vệ được nước Mỹ.

Vàng giả công nghệ cao từ Trung Quốc, hiểm họa khó lường thời hiện đại
Thế giới từng tin rằng vàng là biểu tượng tối thượng của sự an toàn và giá trị tuyệt đối, nhưng niềm tin ấy đang bị lung lay bởi một thực tế nghiệt ngã, đó là vàng giả công nghệ cao được sản xuất từ Trung Quốc – loại vàng không thể phân biệt bằng mắt thường, không thể phát hiện bằng cân đo thông thường, và thậm chí có thể vượt qua cả các thiết bị kiểm định tiêu chuẩn nếu không xét đến cấu trúc bên trong. Câu chuyện về vàng giả giờ đây không còn là vấn đề tiểu xảo hay gian thương nhỏ lẻ mà là một hệ thống sản xuất có tổ chức, có kỹ thuật và dựa trên nền tảng hóa học cùng vật lý ứng dụng cực kỳ tinh vi.
Cốt lõi của vấn đề nằm ở việc sử dụng một nguyên tố có tên là vonfram, hay còn gọi là tungsten, có số nguyên tử 74 trong bảng tuần hoàn. Đây là một kim loại nặng với khối lượng riêng gần như trùng khớp với vàng thật, chỉ lệch khoảng 0.07 g/cm³. Trong khi vàng có trọng lượng riêng 19.32 g/cm³ thì vonfram là 19.25 g/cm³. Sự tương đồng này tạo ra điều kiện lý tưởng để những thỏi vonfram có thể được chế tạo thành lõi giả, rồi được mạ một lớp vàng thật bên ngoài bằng kỹ thuật điện phân, từ đó tạo ra những thỏi vàng giả có kích thước, khối lượng và cảm giác cầm nắm không khác gì vàng thật. Khi cầm trên tay, thậm chí cả chuyên gia nếu không có máy móc hiện đại vẫn có thể bị đánh lừa.
Lớp vàng mạ trên bề mặt được thực hiện qua một quá trình hóa học tinh vi. Thông thường, người ta dùng muối vàng như AuCl₄⁻ hòa tan trong dung dịch và đặt thỏi vonfram làm cực âm trong bể điện phân. Dòng điện một chiều sẽ kéo các ion vàng trong dung dịch bám lên bề mặt vonfram và tạo thành lớp vàng kim loại. Phản ứng xảy ra là Au³⁺ + 3e⁻ → Au (rắn). Lớp vàng này có thể dày vài micromet nhưng vẫn đủ để qua mặt các máy đo huỳnh quang tia X (XRF), bởi những máy này chỉ quét trên bề mặt và không thể xuyên thấu vào lõi kim loại bên trong. Do đó, một thỏi vàng giả được sản xuất đúng quy trình gần như không thể bị phát hiện nếu không cắt đôi ra hoặc dùng thiết bị siêu âm chuyên biệt.
Từ góc độ vật lý và hóa học, vonfram còn có đặc tính trơ, không phản ứng với nhiều hóa chất thông thường, không bị gỉ sét và có điểm nóng chảy rất cao, lên tới 3422 độ C. Điều này khiến các phương pháp thử như axit nitric, hơ nóng hay để ngoài không khí đều trở nên vô dụng. Với cấu trúc tinh thể lập phương giống vàng và độ cứng cao hơn vàng, những thỏi giả này khi gõ vào còn phát ra âm thanh rất giống với vàng thật, chỉ khác biệt ở sắc độ mà không phải ai cũng đủ kinh nghiệm để nhận biết. Ngoài ra, vonfram cũng dẫn điện nhưng kém hơn vàng, tuy nhiên sự chênh lệch đó không thể cảm nhận bằng cảm quan và cần đến thiết bị đo điện trở mới có thể xác định.
Vụ việc điển hình nhất là bê bối Kingold Jewelry năm 2020 ở Vũ Hán, Trung Quốc, khi công ty này đã dùng đến 83 tấn vàng giả lõi vonfram để thế chấp vay mượn gần 3 tỷ đô la Mỹ từ hàng loạt tổ chức tài chính lớn trong nước. Chỉ khi một ngân hàng nghi ngờ và cho khoan kiểm tra lõi thì sự thật mới bị phơi bày. Chủ tịch công ty bị kết án chung thân, tài sản bị tịch thu, nhưng thiệt hại đối với thị trường và lòng tin vào vàng thì không gì có thể đo đếm được.
Điều nguy hiểm nằm ở chỗ, Trung Quốc là quốc gia sản xuất vonfram lớn nhất thế giới, chiếm đến 80% sản lượng toàn cầu. Điều này có nghĩa là nước này có đủ nguồn cung rẻ, kỹ thuật luyện kim tiên tiến và hệ thống chuỗi cung ứng sẵn sàng để chế tạo vàng giả với số lượng lớn mà khó bị phát hiện. Ngoài các thỏi vàng lớn dùng để thế chấp, nhiều món đồ trang sức, nhẫn, vòng cũng được làm bằng lõi vonfram hoặc hợp kim niken rồi mạ vàng, đánh bóng, dập ký hiệu, thậm chí kèm theo giấy chứng nhận giả mạo. Khi người tiêu dùng mua các món này từ chợ điện tử, chợ trời hay cửa hàng không uy tín, họ không hề hay biết mình đang sở hữu một món hàng chỉ có lớp vàng mỏng như sơn phủ bên ngoài.
Ngay cả khi sử dụng những thiết bị tầm trung, người mua vẫn khó lòng phân biệt vì những chiêu thức này đã vượt qua mức kiểm định thông thường. Chỉ có các phương pháp đo tỷ trọng toàn phần thông qua thể tích nước, dùng máy phân tích siêu âm hoặc quét sâu bằng phổ gamma mới có thể xác định được thành phần lõi bên trong, nhưng chi phí cho mỗi lần kiểm tra như vậy không nhỏ, khiến phần lớn người mua lẻ gần như không có cơ hội tự bảo vệ mình.
Trong bối cảnh thị trường vàng thế giới đang bất ổn, người tiêu dùng và cả giới đầu tư cần đặc biệt cảnh giác với các loại vàng có nguồn gốc từ Trung Quốc hoặc không rõ xuất xứ. Đừng bao giờ tin vào vẻ ngoài sáng bóng, nặng tay hay mã số khắc trên bề mặt. Chúng ta đang sống trong một thời đại mà khoa học không chỉ dùng để xây dựng mà còn có thể bị thao túng để lừa gạt. Vàng giả công nghệ cao từ Trung Quốc chính là minh chứng rõ rệt nhất cho sự kết hợp nguy hiểm giữa kỹ thuật, vật lý và lòng tham. Và điều đáng sợ hơn cả, là rất khó để phát hiện ra nó bằng những phương pháp thông thường.

Chương trình “Thẻ Vàng” của Trump thu hút hơn 250,000 người quan tâm.
Trong một cuộc họp báo tại Washington D.C. ngày 10 tháng 4 năm 2025, Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ Howard Lutnick đã tiết lộ một con số gây chú ý toàn cầu: có đến 252,745 người từ khắp nơi trên thế giới đã chính thức bày tỏ quan tâm đến chương trình “Thẻ Vàng” (Gold Card Visa) – một sáng kiến nhập cư mới đầy táo bạo được Tổng thống Donald Trump công bố vào đầu năm nay.
Chương trình “Thẻ Vàng” yêu cầu người đăng ký đầu tư 5 triệu USD để đổi lấy quyền cư trú lâu dài tại Hoa Kỳ và có thể tiến đến quốc tịch. Mặc dù chưa được Quốc hội thông qua hoàn toàn, chương trình đã thu hút sự chú ý mạnh mẽ từ các tầng lớp siêu giàu toàn cầu, đặc biệt tại các nền kinh tế mới nổi và những quốc gia có tầng lớp thượng lưu đang tìm kiếm một lối thoát chiến lược cho tương lai gia đình.
Theo thông tin từ Văn phòng Nghiên cứu Thị trường Toàn cầu của Bộ Thương mại Hoa Kỳ, dữ liệu ban đầu được thu thập nhờ tích hợp hệ thống trí tuệ nhân tạo (AI) chuyên phân tích lưu lượng truy cập từ hơn 3.200 trang web định cư, đối tác tài chính, các hãng luật và tổ chức di trú quốc tế. AI đã tổng hợp dữ liệu từ hàng triệu lượt nhấn nút “Quan tâm”, “Đăng ký sơ bộ” và điền thông tin liên hệ trên toàn cầu, kết hợp với dữ liệu từ các hội nghị giới thiệu chương trình tổ chức tại Dubai, Singapore, Thượng Hải và Mumbai.
Dưới đây là phân bổ số lượng người quan tâm đến chương trình “Thẻ Vàng” theo quốc gia, tổng cộng đúng 252,745 người. Mỗi người nếu nộp 5 triệu USD, số tiền tương ứng như sau:
Trung Quốc: 88,430 người (35%) – tiền mua thẻ vàng trị giá: 442.15 tỷ USD
Ấn Độ: 37,913 người (15%) – tiền mua thẻ vàng trị giá: 189.565 tỷ USD
Nga: 25,351 người (10%) – tiền mua thẻ vàng trị giá: 126.755 tỷ USD
Brazil: 20,191 người (8%) – tiền mua thẻ vàng trị giá: 100.955 tỷ USD
Việt Nam: 17,732 người (7%) – tiền mua thẻ vàng trị giá: 88.66 tỷ USD
Ả Rập Saudi: 15,194 người (6%) – tiền mua thẻ vàng trị giá: 75.97 tỷ USD
Thổ Nhĩ Kỳ: 12,626 người (5%) – tiền mua thẻ vàng trị giá: 63.13 tỷ USD
Nigeria: 10,113 người (4%) – tiền mua thẻ vàng trị giá: 50.565 tỷ USD
Mexico: 7,581 người (3%) – tiền mua thẻ vàng trị giá: 37.905 tỷ USD
Các nước khác: 17,614 người (7%) – tiền mua thẻ vàng trị giá: 88.07 tỷ USD

COMAC ARJ21, MÁY BAY VỎ TRUNG QUỐC, RUỘT MỸ, MỐI NGUY CƠ TIỀM ẨN VỀ AN TOÀN BAY KHI PHỤ TÙNG BỊ PHONG TỎA
VietJet Air và cuộc đánh cược sinh tử với loại máy bay không được quốc tế công nhận
Máy bay ARJ21-700 là dòng phi cơ thương mại cỡ nhỏ do Tập đoàn Máy bay Thương mại Trung Quốc (COMAC – Commercial Aircraft Corporation of China, Ltd.) sản xuất và lắp ráp tại thành phố Thượng Hải, trung tâm tài chính và công nghiệp công nghệ cao của Trung Quốc. Dự án ARJ21 được tài trợ trực tiếp bởi nhà nước Trung Quốc, dưới sự chỉ đạo của Ủy ban Giám sát và Quản lý Tài sản Nhà nước (SASAC). COMAC là một doanh nghiệp 100% vốn nhà nước, hoạt động như một công cụ chiến lược nhằm giảm sự phụ thuộc vào máy bay phương Tây trong dài hạn.
Tổng giám đốc hiện tại (CEO) của COMAC là Triệu Ngọc Nhiễm (Zhao Yuerang) Tập đoàn Công nghiệp Hàng không Trung Quốc (AVIC), và có vai trò trung tâm trong việc điều phối các dự án ARJ21 và C919..
Hãng hàng không VietJet Air vừa chính thức đưa vào khai thác loại phi cơ Comac ARJ21-700 – sản phẩm do Trung Quốc sản xuất cho các tuyến bay nội địa như Hà Nội, Sài Gòn và Côn Đảo. Tuy nhiên, sau lớp vỏ sơn đỏ trắng mang biểu tượng của công nghệ nội địa hóa Trung Quốc, chiếc máy bay này thực chất là một sản phẩm lắp ráp từ phụ tùng nhập khẩu, chủ yếu đến từ Mỹ và châu Âu, trong đó có nhiều linh kiện thuộc danh mục bị cấm bán sang Trung Quốc vì lý do an ninh quốc gia.
Vỏ Trung Quốc, ruột phương Tây.
Dù mang nhãn hiệu “Made in China”, Comac ARJ21 lại phụ thuộc gần như hoàn toàn vào các tập đoàn phương Tây cho những bộ phận cốt lõi như:
Động cơ phản lực GE CF34-10A do General Electric (Hoa Kỳ) sản xuất
Hệ thống điều khiển bay do Honeywell (Hoa Kỳ) cung cấp
Thiết bị điện tử buồng lái của Rockwell Collins (Hoa Kỳ)
Hệ thống phanh và càng đáp của Liebherr Aerospace (Đức–Pháp)
Hệ thống điều hòa của Hamilton Sundstrand (Hoa Kỳ)
Những bộ phận này không chỉ giữ vai trò vận hành mà còn liên quan đến toàn bộ hệ thống an toàn, từ kiểm soát chuyến bay đến phản ứng khẩn cấp khi có sự cố.
Từ năm 2019, chính quyền Mỹ bắt đầu áp dụng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu với các sản phẩm công nghệ cao có thể được sử dụng trong ngành hàng không và quốc phòng Trung Quốc. Trong bối cảnh căng thẳng leo thang, nhiều phụ tùng hàng không và phần mềm điều khiển liên quan đến an ninh đã bị liệt vào danh sách hạn chế xuất khẩu, đồng nghĩa với việc Trung Quốc không thể mua thêm phụ tùng thay thế nếu các thiết bị này hư hỏng, hao mòn hoặc cần bảo trì.
Không chỉ Mỹ, một số quốc gia châu Âu cũng có chính sách tương tự, đặc biệt với các linh kiện thuộc danh mục nhạy cảm.
Hệ quả của sự phong tỏa công nghệ này là ARJ21 có nguy cơ trở thành “xác bay” nếu không còn linh kiện thay thế. Việc không có nguồn phụ tùng chính hãng để bảo trì định kỳ hoặc sửa chữa sự cố đồng nghĩa với nguy cơ suy giảm độ an toàn, bất ngờ ngưng hoạt động giữa chừng hoặc tệ hơn là gây tai nạn thảm khốc.
Một phi cơ thương mại hiện đại không phải là món hàng mua một lần là dùng mãi mà nó cần được kiểm tra, bảo trì định kỳ, thay thế chi tiết mòn hằng tháng. Khi các bộ phận quan trọng như cảm biến, hệ thống áp lực, phần mềm điều khiển bị hỏng mà không thể thay thế bằng hàng chính hãng, toàn bộ hệ thống vận hành sẽ rơi vào tình trạng không đáng tin cậy.
Thêm vào đó, ARJ21 chưa được cấp chứng chỉ an toàn bay từ các tổ chức hàng không quốc tế uy tín như FAA (Hoa Kỳ) và EASA (châu Âu). Loại máy bay này chỉ được cho phép hoạt động trong không phận Trung Quốc và một số nước đang phát triển có tiêu chuẩn an toàn thấp hơn.
Việc VietJet Air, một hãng bay thương mại quyết định khai thác loại máy bay chưa được thẩm định đầy đủ về mặt kỹ thuật, lại không bảo đảm nguồn phụ tùng thay thế, là một hành động vượt quá giới hạn an toàn tối thiểu trong ngành hàng không toàn cầu.
Trong thời điểm mà tiêu chuẩn an toàn hàng không đang được quốc tế siết chặt, hành khách ngày càng nhạy cảm với mọi yếu tố kỹ thuật, việc sử dụng máy bay không đủ điều kiện bảo trì đúng chuẩn là một canh bạc không chỉ rủi ro về tính mạng con người, mà còn về danh tiếng, pháp lý và khả năng phát triển bền vững của hãng bay.
Với câu hỏi “an toàn hay lợi nhuận”, câu trả lời phải luôn là “an toàn trước”. Và khi cánh máy bay mang thương hiệu Comac chở theo phụ tùng phương Tây đang bị chặn đứng bởi chiến lược công nghệ toàn cầu, thì chuyến bay ấy có thể không bao giờ hạ cánh an toàn như dự tính.