Thiếu lực nâng, phi công giật mạnh cần lái: Điều gì đã xảy ra trong buồng lái chiếc máy bay Air India?

[PinaColada]

Các chuyên gia hàng không đang tích cực phân tích dữ liệu và video hiện trường để làm rõ những diễn biến trong buồng lái chiếc Boeing 787-8 Dreamliner của hãng Air India gặp nạn ngay sau khi cất cánh từ sân bay Ahmedabad.


Mảnh vỡ máy bay của Hãng hàng không Air India tại hiện trường tai nạn ở thành phố Ahmedabad, bang Gujarat (Ấn Độ) ngày 12/6/2025. Ảnh: ANI/TTXVN
Theo đài NDTV (Ấn Độ), chiếc Boeing 787-8 Dreamliner – vốn nổi tiếng với hồ sơ an toàn gần như hoàn hảo – đã xuất hiện dấu hiệu bất thường ngay sau khi rời đường băng. Video ghi lại cho thấy máy bay đã phải vật lộn để lấy độ cao, trước khi mất lực nâng – lực đẩy giúp máy bay bay được – và lao xuống mặt đất, phát nổ thành quả cầu lửa.

Các chuyên gia nhận định vào thời điểm đó, phi công đã giật mạnh cần lái để nâng mũi máy bay lên, nhưng nỗ lực này không đủ để ngăn máy bay tiếp tục mất độ cao. Đáng chú ý, video cũng cho thấy bánh đáp vẫn chưa được thu lại, dấu hiệu cho thấy sự cố có thể đã xảy ra rất sớm ngay sau khi máy bay rời mặt đất.

Phân tích chuyên sâu cho thấy máy bay có dấu hiệu thiếu lực đẩy – một yếu tố quan trọng giúp duy trì tốc độ và độ cao trong giai đoạn cất cánh. Ngay sau đó, tổ bay đã phát tín hiệu khẩn cấp “Mayday”, cho thấy tình trạng nguy cấp trong buồng lái. Đáng chú ý, tốc độ tối đa máy bay đạt được chỉ khoảng 322 km/h – thấp hơn nhiều so với mức tối thiểu cần thiết trong giai đoạn này, càng củng cố nghi vấn động cơ không tạo đủ lực đẩy.

Cơ trưởng Saurabh Bhatnagar, cựu phi công cấp cao, nhận định: “Việc cất cánh ban đầu là hoàn hảo, nhưng tôi tin rằng chỉ một chút trước khi thu bánh đáp thì máy bay bắt đầu hạ độ cao. Điều này chỉ xảy ra khi động cơ mất lực đẩy hoặc máy bay không còn tạo ra lực nâng. Tất nhiên, cuộc điều tra sẽ tìm ra nguyên nhân chính xác”.

Trong khi đó, dữ liệu từ trang Flightradar24 xác nhận máy bay chỉ đạt độ cao khoảng 190 mét, thấp hơn nhiều so với ngưỡng an toàn cho một chuyến bay thương mại vài phút sau cất cánh.

Trung tá John R. Davidson, cựu phi công Không quân Mỹ, đánh giá: “Máy bay đã đạt đủ tốc độ để cất cánh nhưng không lấy được độ cao, cho thấy có thể gặp sự cố ở giai đoạn xoay mũi (rotation) hoặc bị thất tốc (stall)”.

Một số chuyên gia khác nhận định máy bay có thể đã mất lực đẩy đột ngột do các nguyên nhân như thay đổi hướng gió, lỗi kỹ thuật động cơ, quá tải hoặc va chạm với chim, khiến cả hai động cơ ngừng hoạt động gần như đồng thời.

Chuyên gia Sanjay Lazar lưu ý dòng Dreamliner mới chỉ hoạt động khoảng 11 năm, nên khả năng lỗi kỹ thuật rất thấp. Ông nhận định nếu máy bay va chạm nhiều lần với chim ngay sau khi cất cánh, khả năng mất hoàn toàn lực đẩy là có thể xảy ra.

Một số ý kiến cũng đặt nghi vấn hệ thống tua-bin khẩn cấp (RAT – Ram Air Turbine) đã được kích hoạt – dấu hiệu cho thấy máy bay đã mất điện hoàn toàn trước khi rơi.

Giáo sư Paul Williams, chuyên gia khí tượng tại Đại học Reading (Anh), khẳng định thời điểm máy bay cất cánh thời tiết hoàn toàn thuận lợi – trời nắng, khô ráo, gió nhẹ và tầm nhìn tốt, không có dấu hiệu bất thường nào liên quan đến điều kiện khí hậu.

Giáo sư John McDermid tại Đại học York nhấn mạnh mức độ bất thường của vụ tai nạn: “Rất hiếm khi xảy ra tai nạn khi máy bay mới đạt độ cao dưới 200 mét. Các phi công vẫn có thể hủy cất cánh khá muộn, nên nếu tai nạn vẫn xảy ra thì chắc chắn đó là một sự cố đột ngột và cực kỳ nghiêm trọng”.


Lực lượng cứu hộ làm nhiệm vụ tại hiện trường vụ rơi máy bay của Hãng hàng không Air India ở thành phố Ahmedabad, bang Gujarat (Ấn Độ) ngày 12/6/2025. Ảnh: THX/TTXVN

Chiều ngày 12/6 (theo giờ địa phương), chuyến bay mang số hiệu AI-171 của hãng hàng không Air India, trong hành trình từ Ahmedabad (Ấn Độ) đến London (Anh), đã gặp nạn ngay sau khi cất cánh. Máy bay chở 242 người gồm 230 hành khách, 10 thành viên phi hành đoàn và 2 phi công. Trong số hành khách có 169 công dân Ấn Độ, 53 người Anh, một người Canada và 7 người Bồ Đào Nha.

Ngày 13/6, giới chức Ấn Độ đã tìm thấy hộp đen phía sau máy bay và bảo vệ an toàn. Tổng cục Hàng không Dân dụng Ấn Độ sẽ phân tích dữ liệu hộp đen này để xác định nguyên nhân vụ tai nạn. Trong khi đó, hộp đen thứ hai ở phần thân trước vẫn chưa được tìm thấy.

Hoạt động cứu hộ tại hiện trường đã hoàn tất sau nhiều giờ làm việc xuyên đêm. Theo thông báo mới nhất, số người thiệt mạng trong vụ tai nạn, bao gồm cả người trên máy bay và trên mặt đất, lên tới 269 người, và chỉ có một người may mắn sống sót kỳ diệu.

Ngay sau sự cố, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã bày tỏ sự đau buồn sâu sắc và trực tiếp chỉ đạo các cơ quan chức năng vào cuộc.

“Thảm kịch tại Ahmedabad khiến chúng tôi bàng hoàng và đau xót sâu sắc. Đây là nỗi mất mát không thể diễn tả bằng lời. Trong giờ phút đau thương này, tôi xin gửi lời chia buồn sâu sắc đến tất cả những người bị ảnh hưởng. Tôi đã liên lạc với các bộ trưởng và cơ quan liên quan để hỗ trợ tối đa cho những người gặp nạn”, ông chia sẻ trên mạng xã hội X.

Liên quan đến cuộc điều tra, tập đoàn Boeing cam kết hỗ trợ đầy đủ và phối hợp với cơ quan chức năng Ấn Độ, đồng thời sẽ cử đội kỹ thuật hỗ trợ công tác điều tra. Tổng Giám đốc Boeing, Kelly Ortberg, gửi lời chia buồn sâu sắc tới gia đình các nạn nhân.

Thủ tướng Anh Keir Starmer cũng thông báo sẽ cử đội điều tra đặc biệt tới Ấn Độ để hỗ trợ công tác nghiệp vụ và cam kết phối hợp chặt chẽ với Chính phủ Ấn Độ trong việc làm rõ nguyên nhân và cung cấp các cập nhật cần thiết.

Đây được xem là vụ tai nạn hàng không lớn nhất thế giới trong hơn một thập kỷ qua. Công ty mẹ của Air India – Tập đoàn Tata – thông báo sẽ hỗ trợ mỗi gia đình nạn nhân số tiền 10 triệu rupee (khoảng 2,8 tỷ đồng), đồng thời chi trả chi phí y tế cho những người bị thương và hỗ trợ khôi phục các cơ sở hạ tầng bị thiệt hại do vụ tai nạn.

VietBF@ sưu tập