Hồ sơ ám sát John F. Kennedy được công bố

[nguoiduatinabc]

Chính quyền Tổng Thống Donald Trump công bố hàng chục ngàn trang hồ sơ chính phủ liên quan tới vụ ám sát Tổng Thống John F. Kennedy năm 1963 vào tối Thứ Ba, 18 Tháng Ba, vài tuần sau khi tổng thống yêu cầu các cơ quan công khai hồ sơ dính líu tới vụ ám sát.

Cơ Quan Lưu Trữ và Hồ Sơ Quốc Gia NARA, đơn vị chịu trách nhiệm lưu trữ hồ sơ chính phủ liên quan tới vụ ám sát, đã công bố toàn bộ hồ sơ. Hôm Thứ Ba, NARA công bố “toàn bộ hồ sơ từng được cất giữ để bảo mật” nhưng chưa đưa tất cả lên mạng điện toán.

Ngay khi nhậm chức vào Tháng Giêng, Tổng Thống Trump ban hành quyết định hành pháp nhằm thiết lập tiến trình giải mật và công bố tất cả hồ sơ còn sót lại liên quan tới vụ ám sát Kennedy, cũng như vụ ám sát Robert F. Kennedy và Martin Luther King Jr. Sắc lệnh này yêu cầu giám đốc tình báo quốc gia và tổng chưởng lý trình lên tổng thống một kế hoạch “công bố đầy đủ và toàn diện các hồ sơ liên quan tới vụ ám sát cố Tổng Thống John F. Kennedy.”

Tháng trước, Cơ Quan Điều Tra Liên Bang FBI cho biết họ khám phá được khoảng 2,400 hồ sơ liên quan tới vụ ám sát trong thời gian tìm kiếm, sau khi Trump ban hành sắc lệnh hành pháp.

Khối lượng hồ sơ mới có chừng 80,000 trang, Trump cho biết. CBS News cũng cử một nhóm phóng viên xác định đâu là những hồ sơ chứa tình tiết mới.

Trong đó có nhiều hồ sơ dường như chưa được biên tập và nằm trong các hồ sơ từng công bố nhưng bị che giấu một phần.

Trong quá khứ, có khoảng 3,000 hồ sơ liên quan tới vụ ám sát chưa được công bố đầy đủ, theo ước tính của các nhà nghiên cứu. Hôm Thứ Ba, trong các hồ sơ được công bố trên mạng điện toán, có 1,123 hồ sơ có độ dài khác nhau.

Nhiều năm qua, chính phủ khởi sự các cuộc điều tra khác nhau liên quan tới vụ ám sát, trong đó có những lần gần đây nhất vào những năm 1990, khi đó thu thập được thông tin bảo mật liên quan tới các phương pháp thu thập tin tức tình báo và các chính phủ ngoại quốc thân thiện với Hoa Kỳ nhưng không liên can trực tiếp tới vụ ám sát. Suốt nhiều thập niên qua, một số trang tài liệu và một số hồ sơ được bảo mật nhằm bảo vệ nguồn tin và phương pháp.

David Barrett, giáo sư khoa học chính trị tại đại học Villanova University, người nghiên cứu nhiệm kỳ tổng thống của Kennedy và đã xem xét hồ sơ công bố vào tối Thứ Ba, nói với CBS News rằng “những người không phải học giả nghiên cứu hồ sơ vụ ám sát sẽ bối rối không biết những tình tiết trong đó có liên quan gì tới Kennedy hay các vụ ám sát khác.” Tuy nhiên, với các học giả như Barrettt, ông cho biết đây “chắc chắn là lần công bố hồ sơ hữu ích nhất từ trước tới nay vì trong đó có các phần biên tập từng bị gạt bỏ.”

Khối lượng hồ sơ được đăng lên một trang mạng do NARA quản lý tại đây. NARA chịu trách nhiệm quản lý hồ sơ chính phủ được gọi là Văn Khố Hồ Sơ Ám Sát Tổng Thống John F. Kennedy.

Tuy nhiên, không phải hồ sơ nào cũng được đăng lên mạng điện toán. Một số được lưu trữ “dưới dạng bản giấy hoặc thông qua các loại nhu liệu tương tự” tại trụ sở NARA đặt ở College Park, Maryland. Văn Phòng Giám Đốc Tình Báo Quốc Gia ODNI cho biết số hồ sơ bản giấy đang được đưa lên mạng điện toán và sẽ đăng lên trang mạng NARA trong những ngày tới. Giám Đốc Tình Báo Quốc Gia Tulsi Gabbard sẽ công bố các bản cập nhật trên mạng xã hội đồng thời cũng được công bố trên trang mạng Tòa Bạch Ốc.

Một số hồ sơ khác vẫn còn được niêm phong tại tòa án, gồm có một số hồ sơ đại bồi thẩm đoàn cần phải bảo mật. Hồ sơ liên quan tới Sở Thuế Vụ IRS phải được mở niêm phong trước khi công bố và NARA đang hợp tác với Bộ Tư Pháp để nỗ lực công bố số hồ sơ này.

Trước lần công bố mới nhất hôm Thứ Ba, có khoảng 3,500 hồ sơ trong Văn Khố Hồ Sơ Ám Sát chứa hồ sơ đã qua biên tập, theo Quỹ Mary Ferrell, một tổ chức bất vụ lợi biên soạn hồ sơ lịch sử về vụ ám sát JFK và các sự kiện khác. Khoảng 75% trong số các hồ sơ đã qua biên tập do Cơ Quan Tình Báo Trung Ương CIA thực hiện. Ngoài ra còn có hơn 500 hồ sơ bị giữ lại hoàn toàn và không được công bố.

Trump từng đưa kế hoạch giải mật và công bố hồ sơ liên quan tới vụ ám sát JFK trong chiến dịch vận động tranh cử, một phần là vì ông liên minh với Robert F. Kennedy Jr., từ lâu kêu gọi minh bạch hơn trong các vụ sát hại chú và cha mình.

Năm 1992, Quốc Hội thông qua một luật định yêu cầu chính phủ công bố tất cả hồ sơ ghi lại vụ ám sát và hạn chót là Tháng Mười 2017, đồng thời trao cho tổng thống thẩm quyền cất giữ tất cả hồ sơ vì lý do an ninh quốc gia. Trong nhiệm kỳ đầu tiên, Trump từng công bố hàng ngàn hồ sơ, nhưng một số tình tiết được giữ kín sau khi CIA và FBI vận động hành lang. Các hồ sơ khác cũng hoàn toàn bị giữ lại.

Suốt 2021 và 2022, cựu Tổng Thống Joe Biden cũng công bố hàng ngàn hồ sơ nhưng vẫn giữ lại các phần quan trọng đã qua biên tập, khiến các nhà nghiên cứu và nhà quan sát thất vọng vì họ từng kêu gọi công bố đầy đủ suốt nhiều năm liền.

Kennedy bị bắn vào đầu ngày 22 Tháng Mười Một 1963 ở tuổi 46 khi đang ngồi trong một chiếc xe mui trần ở Dallas, Texas. Không bao lâu sau, Oswald, cựu chiến binh Thủy Quân Lục Chiến kiêm nhà hoạt động cộng sản từng sinh sống tại Liên Xô, bị bắt giữ vì tội sát nhân. Nhưng chỉ hai ngày sau đó, Oswald bị bắn hạ tại tầng hầm tổng hành dinh Sở Cảnh Sát Dallas.

Chánh Án Earl Warren từng dẫn đầu một cuộc điều tra kết luận rằng Oswald hành động đơn độc khi ra tay bắn Kennedy, nhưng kết quả điều tra bị các học giả và nhà sử học chỉ trích suốt 62 năm từ lúc xảy ra vụ ám sát.

Trước vụ ám sát, Oswald đã nằm trong tầm ngắm chính phủ. Ông đào tẩu qua Liên Xô năm 1959 và quay về Hoa Kỳ năm 1962. Oswald tự nhận mình là người theo chủ nghĩa Marx, ông cũng từng làm việc với một tổ chức ủng hộ Fidel Castro và từng tư liên với các tòa lãnh sự Liên Xô và Cuba trong những tháng trước khi Kennedy bị sát hại.

Tháng Mười 1963, Oswald gọi cho Tòa Đại Sứ Liên Xô từ Mexico City và bị CIA xâm nhập, mặc dù nội dung đầy đủ trong cuộc trò chuyện vẫn chưa rõ ràng nhưng năm 2022 chính phủ đã công bố một số hồ sơ liên quan tới hoạt động nghe lén Oswald.