Thuế quan Mỹ, vận may của nông dân Brazil

[Romano]

Cuộc chiến “ăn miếng trả miếng” thuế quan giữa Mỹ và Trung Quốc đang phủ bóng đen lên triển vọng kinh tế toàn cầu, đồng thời khiến nông dân Mỹ “như ngồi trên đống lửa”, nhưng lại là tin tốt đối với ngành nông nghiệp Brazil...Theo tờ báo Financial Times, Trung Quốc có thể chuyển sang nhập khẩu thêm một lượng lớn các nông sản từ đậu tương tới thịt bò từ Brazil để thay thế nguồn hàng từ Mỹ.

Trước đây, Brazil đã là một quốc gia hưởng lợi lớn từ cuộc chiến thương mại đầu tiên giữa ông Trump với Trung Quốc. Nền kinh tế lớn nhất Nam Mỹ vốn đã là nhà cung cấp nông sản lớn nhất của Trung Quốc nhưng chỉ dẫn trước Mỹ một khoảng cách hẹp. Khi chiến tranh thương mại Mỹ - Trung 1.0 nổ ra, Brazil đã nhanh chóng nới rộng khoảng cách đó với Mỹ.

VẬN MAY CỦA NÔNG DÂN BRAZIL
Lần này, Brazil được dự báo sẽ tiếp tục bỏ xa Mỹ về bán nông sản cho Trung Quốc. Xuất khẩu các mặt hàng nông nghiệp của Brazil sang Trung Quốc đã tăng mạnh từ trước khi ông Trump áp thuế quan 145% lên hàng Trung Quốc và Trung Quốc đánh thuế 125% hàng Mỹ để trả đũa.

“Đây là vận may cho nông dân Brazil và Argentina. Ảnh hưởng của việc này sẽ lâu dài hơn so với những mức thuế quan cụ thể, chẳng hạn các nước châu Á sẽ xây dựng mối quan hệ tốt hơn với Nam Mỹ”, nhà phân tích Ishan Bhanu của công ty cung cấp dữ liệu về thị trường hàng hóa cơ bản Kpler nhận xét.

Kim ngạch xuất khẩu thịt bò của Brazil sang Trung Quốc tăng 1/3 trong quý 1 năm nay so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi xuất khẩu thịt gia cầm của nước này sang Trung Quốc trong tháng 3 tăng 19% so với cùng kỳ năm trước - theo dữ liệu của các hiệp hội ngành ở Brazil. Cùng với đó, nhu cầu của nước ngoài đối với với đậu tương Brazil tăng mạnh đã đẩy giá đậu Brazil trên thị trường toàn cầu lên mức cao hơn 1,15 USD/bushel so với đậu Mỹ, từ chỗ thấp hơn 0,25 USD/bushel hồi tháng 1.

“Trung Quốc đang hành động nhanh chóng để đảm bảo nguồn cung không chỉ đậu tương mà cả các hàng hóa cơ bản khác. Việc này sẽ dẫn tới nhu cầu đối với nông sản Mỹ giảm bớt”, Giám đốc phụ trách thị trường quốc tế của công ty Minas Port Group, ông Rodrigo Alvim, nhận định.

Xuất khẩu nông sản Mỹ sang Trung Quốc trong tháng 1 năm nay giảm 54% so với cùng kỳ năm ngoái. Thông thường, Trung Quốc chiếm 90% lượng xuất khẩu lúa miến và khoảng một nửa xuất khẩu đậu tương của Mỹ.

Nông dân Mỹ “còn chưa hoàn hồn” sau cuộc chiến thương mại đầu tiên của ông Trump và “chắc chắn không thích thú gì với một cuộc chiến thương mại kéo dài nữa” - ông Caleb Ragland, một nông dân trồng đậu tương ở bang Kentucky, người đã 3 lần bỏ phiếu bầu ông Trump làm Tổng thống, nói với Financial Times.

Trong một lá thư ngỏ, ông Ragland - người hiện giữ cương vị Chủ tịch Hiệp hội Đậu tương Mỹ, kêu gọi ông Trump đi đến một thỏa thuận thương mại với Trung Quốc. “Một thỏa thuận là điều cấp thiết. Nền kinh tế nông nghiệp đã yếu đi nhiều so với nhiệm kỳ trước của ông Trump. Sau chiến tranh thương mại lần thứ nhất, chúng tôi mất gần 10 điểm phần trăm thị phần xuất khẩu sang Trung Quốc mà không bao giờ lấy lại được”, ông Ragland viết trong thư.

Tháng trước, Trung Quốc đã chặn một phần đáng kể lượng thịt bò xuất khẩu của Mỹ vào nước này bằng cách không gia hạn đăng ký cho phép hàng trăm cơ sở chế biến thịt của Mỹ xuất khẩu sang hàng sang Trung Quốc. Năm ngoái, kim ngạch xuất khẩu thịt bò của Mỹ sang Trung Quốc đạt 1,6 tỷ USD. Một nguồn thạo tin cho biết từ đầu năm tới nay cũng chỉ có một số lượng hạn chế các lô hàng đậu nành, lúa mì, ngô hoặc lúa miến từ Mỹ xuất sang Trung Quốc.

Nhiều nhà máy nghiền ngũ cốc của Trung Quốc đã dừng nhập khẩu nguyên liệu từ Mỹ vì thuế quan làm giảm biên lợi nhuận của họ, theo nguồn tin. “Nếu tình hình tiếp tục như thé này, các lô hàng ngũ cốc từ Mỹ sang Trung Quốc có thể giảm về 0 trong tháng 5. Cách duy nhất để chúng ta có thể có một năm bình thường là thuế quan trở lại mức 0”, nguồn tin nói.

LÀN SÓNG ĐẦU TƯ VÀO NÔNG NGHIỆP BRAZIL
Brazil đang ở vào một vị thế mạnh mẽ để tận dụng sự thay đổi nói trên - theo ông Aurelio Pavinato, Giám đốc điều hành của SLC Agricola, một trong những nhà sản xuất ngũ cốc lớn nhất của Brazil. “Với việc Trung Quốc đang tìm cách đa dạng hóa các nhà cung ứng và châu Âu ngày càng coi Brazil là một lựa chọn ổn định, chúng tôi đang chứng kiến ​​nhu cầu nước ngoài tăng lên và giá cả cũng tăng đáng kể”, ông Pavinato cho biết.

Trong cuộc chiến thương mại đầu tiên của Mỹ với Trung Quốc, đậu nành Brazil được giao dịch với mức giá cao hơn khoảng 20% ​​so với đậu nành Mỹ. Khoảng chênh lệch giá đó đã giúp thu hút đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp của quốc gia này - theo ông Jim Sutter, Giám đốc điều hành của Hội đồng Xuất khẩu đậu tương Mỹ. Ông cho biết hoạt động đầu tư đó của Brazil đã làm suy giảm lợi thế cạnh tranh của Mỹ vốn dựa trên hạ tầng phát triển và độ tin cậy cao.

Thị phần của Mỹ trong nhập khẩu nông sản của Trung Quốc đã giảm từ mức 20,7% vào năm 2016 xuống còn 13,5% vào năm 2023. Trong cùng khoảng thời gian, thị phần của Brazil tăng từ 17,2% lên 25,2%.

Cơ sở hạ tầng hậu cần của Brazil vẫn tụt hậu so với Mỹ, với tình trạng tắc nghẽn tại các hải cảng của nước này thường kìm hãm xuất khẩu. Nhưng cuộc chiến thương mại mới nhất có thể một lần nữa mang lại làn sóng vốn đầu tư vào ngành nông nghiệp Brazil - theo ông Eugenio Figueiredo, Giám đốc điều hành của Cảng Acu của Brazi. Ông hy vọng sự bất ổn trong quan hệ thương mại với Mỹ sẽ khuyến khích Trung Quốc đầu tư vào lĩnh vực hậu cần ở Brazil.

Về phần mình, Liên minh châu Âu (EU) - vốn đang chờ một thỏa thuận tự do mậu dịch với khối thị trường chung Nam Mỹ Mercosur - cũng có thể buộc phải chuyển sang tìm nguồn cung ứng nguyên liệu thức ăn chăn nuôi từ Brazil thay cho Mỹ- theo Liên đoàn Sản xuất thức ăn chăn nuôi châu Âu (FEFAC).

Với việc EU chuẩn bị áp thuế trả đũa 25% đối với đậu tương, thịt bò và gia cầm của Mỹ trong thời gian từ tháng 4 đến tháng 12 năm nay, đang xuất hiện một mối lo ngại Brazil có thể không có đủ sản lượng những sản phẩm đó để đáp ứng nhu cầu. Ông Sutter cho biết Brazil đã có một vụ thu hoạch bội thu, nhưng nguồn cung lớn của nước này “sẽ nhanh chóng được mua sạch” nếu cả Trung Quốc và EU cùng tìm nguồn hàng từ Brazil.

Ông Pedro Cordero, một quan chức của FEFAC cho biết châu Âu cũng đang có mối lo tương tự. “Chúng tôi sẽ phải cạnh tranh với Trung Quốc và các quốc gia khác để mua được cùng mặt hàng. Điều đó có nghĩa là giá thức ăn chăn nuôi sẽ tăng và giá thực phẩm sẽ tăng. Nếu Nam Mỹ không thể cung cấp đủ, chúng tôi sẽ gặp khó khăn”, ông nói.