Ngày 5-3, Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) cho biết Canada đă đệ tŕnh yêu cầu tham vấn giải quyết tranh chấp về mức thuế quan mà Mỹ áp dụng đối với hàng hóa xuất xứ từ Canada. Trung Quốc cũng đă khởi kiện lên WTO đối với mức thuế mà Mỹ áp đặt đối với hàng hóa nước này. Các biện pháp thuế quan này đang làm dấy lên lo ngại về một cuộc chiến thương mại mới.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thủ tướng Canada Justin Trudeau. Ảnh: Getty Images
Trong một tuyên bố đăng trên LinkedIn, Đại sứ Canada tại WTO Nadia Theodore cho biết đă đề nghị WTO tham vấn với Chính phủ Mỹ về "các mức thuế quan vô lư" mà nước này áp đặt đối với Canada. Tuyên bố nhấn mạnh quyết định của Mỹ buộc Canada phải hành động để bảo vệ lợi ích quốc gia. Tham vấn song phương là giai đoạn đầu tiên trong quá tŕnh giải quyết tranh chấp. Nếu sau 60 ngày, hai bên không t́m ra giải pháp, Canada có thể yêu cầu Cơ quan Giải quyết tranh chấp của WTO can thiệp và đưa ra phán quyết.
Trước đó, ngày 4-3, Mỹ đă công bố áp mức thuế mới 25% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Canada và Mexico, đồng thời tăng gấp đôi mức thuế, từ 10% lên 20%, đối với hàng hóa Trung Quốc. Các động thái này, có nguy cơ làm đảo lộn gần 2.200 tỷ USD thương mại hằng năm, được đưa ra sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump chỉ trích 3 đối tác thương mại hàng đầu của Mỹ không làm đủ để ngăn chặn ḍng chảy fentanyl vào Mỹ.
Tâm lư bất b́nh do cuộc chiến thương mại với Mỹ và sự suy yếu của đồng dollar Canada (CAD) cũng khiến nhiều người dân Canada xem xét lại kế hoạch du lịch tới Mỹ. Theo công ty lữ hành Flight Centre Travel Group Canada, lượng đặt vé với mục đích giải trí đến các thành phố của Mỹ trong tháng 2 đă giảm 40% so với cùng kỳ năm 2024. Đáng chú ư, 20% khách hàng đă hủy chuyến đi đến Mỹ trong 3 tháng qua. Tháng trước, hăng hàng không Air Canada thông báo sẽ giảm 10% số chuyến bay đến Florida, Las Vegas và Arizona bắt đầu từ tháng 3 - thường là những điểm đến hấp dẫn trong mùa nghỉ Xuân.
Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 4-3 khẳng định Bắc Kinh sẽ đấu đến cùng nếu Washington quyết tâm tiến hành cuộc chiến thương mại hay thuế quan. Trung Quốc đă nhanh chóng trả đũa các biện pháp thuế quan mới của Mỹ, thông báo tăng thuế nhập khẩu 10%-15% đối với nhiều sản phẩm nông nghiệp và thực phẩm của nền kinh tế lớn nhất thế giới. Phát biểu họp báo thường kỳ, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lâm Kiếm cho biết các biện pháp đối phó của nước này nhằm bảo vệ quyền và lợi ích của chính ḿnh, đồng thời kêu gọi Mỹ quay trở lại đối thoại và hợp tác càng sớm càng tốt.
Cùng ngày, Bộ Thương mại Trung Quốc thông báo đă quyết định bổ sung 15 thực thể Mỹ đe dọa an ninh và lợi ích quốc gia vào danh sách kiểm soát xuất khẩu, nâng tổng số thực thể Mỹ bị hạn chế về xuất khẩu và đầu tư lên 25. Từ ngày 4-3, việc xuất khẩu các mặt hàng lưỡng dụng cho 15 công ty này - trong đó có Leidos, Gibbs&Cox, Inc., và IP Video Market Info, Inc. - sẽ bị cấm, đồng thời dừng ngay lập tức mọi hoạt động xuất khẩu liên quan. Bộ Tài chính Trung Quốc ngày 4-3 thông báo nước này sẽ áp thêm thuế từ 10% đến 15% đối với một số mặt hàng nhập khẩu từ Mỹ kể từ ngày 10-3, đồng thời công bố kế hoạch mang vụ việc này ra WTO.
Phản hồi lại tuyên bố của phía Trung Quốc nói rằng Bắc Kinh sẵn sàng chiến đấu trong "bất kỳ" loại chiến tranh nào, Bộ trưởng Quốc pḥng Pete Hegseth làm rơ lập trường của Mỹ vào sáng 5-3, theo giờ địa phương, trong một cuộc phỏng vấn với Fox News. "Chúng tôi đă sẵn sàng", ông Hegseth nói, đồng thời nhấn mạnh: "Những ai khao khát ḥa b́nh phải chuẩn bị cho chiến tranh". Ông Hegseth cũng tuyên bố rằng đây là lư do Mỹ đang tái thiết quân đội và khôi phục "khả năng răn đe với tinh thần chiến binh".
"Chúng ta đang sống trong một thế giới nguy hiểm với những quốc gia hùng mạnh đang trỗi dậy và có hệ tư tưởng rất khác biệt", ông Hegseth nói và cho biết thêm các quốc gia này "đang tăng chi tiêu quốc pḥng một cách nhanh chóng, hiện đại hóa công nghệ với muốn thay thế vị trí của Mỹ". Ông Hegseth nhấn mạnh rằng duy tŕ sức mạnh quân sự là yếu tố then chốt để tránh xung đột. "Nếu chúng ta muốn ngăn chặn chiến tranh với Trung Quốc hoặc các nước khác, chúng ta phải mạnh mẽ", ông Hegseth khẳng định.
Bộ trưởng Quốc pḥng Hegseth cũng khẳng định rằng Tổng thống Mỹ Donald Trump có "mối quan hệ tuyệt vời" với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh và Mỹ sẽ theo đuổi hợp tác và đối tác khi có thể. Tuy nhiên, ông Hegseth nhấn mạnh rằng vai tṛ của ḿnh với tư cách Bộ trưởng Quốc pḥng là đảm bảo sẵn sàng đối phó với bất kỳ cuộc đối đầu tiềm tàng nào.
Việc Lầu Năm Góc tuyên bố rằng Mỹ sẵn sàng tham chiến với Trung Quốc nếu cần thiết, đánh dấu một bước leo thang mới trong cuộc chiến thương mại đang diễn ra giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
VietBF@sưu tập