Thượng mă phong là hiện tượng nam giới đột ngột rơi vào t́nh trạng nguy hiểm sau khi đạt cực khoái trong quan hệ t́nh dục.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi TS.BS.CK2 Trà Anh Duy, Trung tâm Sức khỏe Nam giới Men’s Health.
Cơ chế sinh lư bệnh
Thượng mă phong thường xảy ra khi hệ thần kinh giao cảm bị kích thích quá mức trong lúc quan hệ t́nh dục, dẫn đến sự mất cân bằng trong hệ thống tuần hoàn và hô hấp.
Một số yếu tố sinh lư bệnh quan trọng bao gồm:
- Rối loạn huyết áp đột ngột:
Trong quá tŕnh quan hệ t́nh dục, đặc biệt là khi đạt cực khoái, huyết áp có thể tăng đột biến. Theo nghiên cứu công bố trên Journal of Hypertension, huyết áp tâm thu có thể tăng từ 30-50 mmHg trong quá tŕnh giao hợp, gây áp lực lớn lên tim. Ở những người có tiền sử tăng huyết áp hoặc bệnh tim mạch, điều này có thể dẫn đến thiếu máu cục bộ cơ tim và nguy cơ nhồi máu cơ tim.
- Rối loạn nhịp tim:
Quan hệ t́nh dục cũng kích hoạt hệ thần kinh giao cảm, dẫn đến tăng tần số tim. Theo nghiên cứu công bố trên Circulation, tần số tim có thể tăng lên 120-160 nhịp/phút trong khi quan hệ t́nh dục, đặc biệt ở nam giới lớn tuổi hoặc có bệnh nền tim mạch. Nhịp tim nhanh có thể gây rối loạn nhịp tim nguy hiểm như rung thất, dẫn đến ngừng tim.
- Thiếu oxy lên năo:
Khi huyết áp giảm đột ngột sau cực khoái, lưu lượng máu lên năo có thể suy giảm tạm thời, gây hiện tượng choáng váng, mất ư thức hoặc ngất xỉu.
Theo nghiên cứu công bố trên Journal of Neurology, giảm lưu lượng máu lên năo sau hoạt động gắng sức có thể là một yếu tố nguy cơ gây đột quỵ nhẹ.
Yếu tố nguy cơ
- Bệnh lư tim mạch:
Những người có tiền sử bệnh mạch vành, tăng huyết áp hoặc suy tim có nguy cơ cao mắc thượng mă phong do hệ thống tuần hoàn không đáp ứng kịp với sự thay đổi huyết động học khi quan hệ t́nh dục.
- T́nh trạng sức khỏe tổng thể kém:
Béo ph́, tiểu đường và hội chứng chuyển hóa có liên quan đến nguy cơ thượng mă phong cao hơn do tác động tiêu cực lên tim mạch và thần kinh tự chủ.
- Dùng thuốc kích thích hoặc rượu bia:
Các chất kích thích như cocaine, amphetamine hoặc rượu có thể gây co thắt mạch máu, làm tăng huyết áp và nguy cơ rối loạn nhịp tim khi quan hệ t́nh dục.
- Quan hệ t́nh dục trong tư thế không phù hợp:
Một số tư thế quan hệ t́nh dục, đặc biệt là khi nam giới gắng sức quá mức hoặc ở tư thế khó chịu, có thể làm tăng áp lực lên tim và hệ tuần hoàn, dẫn đến thượng mă phong.
Thượng mă phong có nguy hiểm?
Trong một số trường hợp nghiêm trọng, t́nh trạng này có thể dẫn đến ngừng tim hoặc tử vong nếu không được can thiệp kịp thời.
Chẩn đoán và xử trí
- Triệu chứng điển h́nh:
Choáng váng, mất ư thức.
Đau ngực đột ngột.
Khó thở.
Rối loạn nhịp tim.
- Xử trí cấp cứu:
Đặt bệnh nhân nằm ngửa, nâng cao chân để tăng tuần hoàn máu lên năo.
Gọi cấp cứu ngay lập tức.
Nếu bệnh nhân ngừng tim, cần thực hiện hồi sức tim phổi ngay.
Sử dụng máy sốc tim nếu có sẵn.
Pḥng ngừa
- Kiểm soát bệnh lư nền: Nam giới có tiền sử bệnh tim mạch cần tuân thủ điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ, kiểm soát huyết áp và tần số tim.
- Tập thể dục điều độ: Tập luyện thể dục thường xuyên giúp cải thiện sức khỏe tim mạch và giảm nguy cơ thượng mă phong.
- Tránh căng thẳng khi quan hệ t́nh dục: Cần giữ tâm lư thoải mái và tránh quan hệ t́nh dục trong t́nh trạng mệt mỏi hoặc căng thẳng quá mức.
- Chú ư đến tư thế quan hệ: Nên chọn tư thế phù hợp, tránh những tư thế gây áp lực lớn lên tim và hệ tuần hoàn.
VietBF@sưu tập
|