Chính sách thuế quan của Mỹ phá vỡ quy chuẩn thương mại toàn cầu

[Romano]

Từ ngày 5/4, hải quan Mỹ bắt đầu triển khai thu thuế 10% đối với toàn bộ hàng hóa nhập khẩu từ nhiều quốc gia – theo sắc lệnh đơn phương của Tổng thống Donald Trump.Theo trang The Guardian (Anh), mức thuế “cơ bản” 10% đã được áp dụng tại các cảng biển, sân bay và kho cảng trên toàn nước Mỹ từ 0h01 sáng ngày 5/4 (theo giờ miền Đông). Động thái này đã đánh dấu sự kết thúc của hệ thống thuế quan dựa trên thoả thuận được hình thành sau Thế chiến thứ 2.

Luật sư Kelly Ann Shaw - luật sư thương mại tại hãng Hogan Lovells, cựu cố vấn thương mại của Nhà Trắng trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump - nhận định: “Đây là hành động thương mại có quy mô lớn nhất trong cuộc đời chúng ta”.Phát biểu tại sự kiện của Viện Brookings, bà Shaw cũng cho rằng các mức thuế này có thể thay đổi theo thời gian, khi các quốc gia cố gắng đàm phán với Mỹ để đạt thoả thuận mức thuế thấp hơn.

“Đây là bước chuyển mình mạnh mẽ và sâu rộng trong cách nước Mỹ giao thương với mọi quốc gia trên thế giới”, bà nói.

Ngay sau thông báo mới của Tổng thống Trump, thị trường tài chính toàn cầu đã phản ứng dữ dội. Chỉ số chứng khoán S&P 500 mất tổng cộng 5.000 tỷ USD giá trị vốn hóa chỉ trong hai ngày, đánh dấu mức giảm kỷ lục. Giá dầu, hàng hóa cơ bản cũng lao dốc, còn các nhà đầu tư vội vã chuyển tài sản sang trái phiếu chính phủ – được xem là nơi“trú ẩn an toàn”.

Các quốc gia đầu tiên chịu tác động của mức thuế 10% bao gồm: Australia, Anh, Colombia, Argentina, Ai Cập và Saudi Arabia. Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ đã gửi thông báo yêu cầu các hãng vận tải áp dụng ngay mức thuế, không có ngoại lệ cho hàng hóa đang trên đường vận chuyển sau mốc thời gian 0h ngày 5/4.

Tuy nhiên, các lô hàng đã được chất lên tàu hoặc máy bay trước thời điểm này sẽ được hưởng thời gian miễn trừ 51 ngày – miễn là chúng đến nơi trước 0h01 ngày 27/5.

Không dừng lại ở mức thuế “cơ bản”, ngày 9/4, các mức thuế cao hơn – gọi là “thuế đối ứng” – sẽ chính thức được áp dụng, dao động từ 11% đến 50%. Trong đó, Liên minh châu Âu sẽ chịu mức thuế 20%, còn hàng nhập khẩu từ Trung Quốc sẽ phải gánh mức thuế 34%, sau mức 20% được áp đặt trước đó, nâng tổng thuế đối với Bắc Kinh lên tới 54% – mức cao chưa từng có.

Canada và Mexico được miễn trừ cả hai loại thuế mới nhất do đã phải tuân thủ thuế 25% liên quan đến khủng hoảng fentanyl và quy định về quy tắc xuất xứ trong Hiệp định thương mại Mỹ, Mexico và Canada (USMCA).

Chính quyền của Tổng thống Trump vẫn duy trì các mức thuế riêng biệt theo diện an ninh quốc gia (25%) với các mặt hàng như: thép, nhôm, ô tô và linh kiện ô tô.

Bên cạnh đó, hơn 1.000 danh mục sản phẩm được miễn thuế, với tổng kim ngạch nhập khẩu lên tới 645 tỷ USD vào năm 2024. Danh sách miễn trừ gồm: dầu thô, sản phẩm dầu mỏ, dược phẩm, urani, titan, chất bán dẫn, gỗ xẻ và nhiều mặt hàng năng lượng.

Tuy nhiên, chính quyền Mỹ vẫn đang điều tra một số lĩnh vực này – trừ năng lượng – để có thể áp dụng thêm thuế theo diện an ninh quốc gia trong thời gian tới.