Trong cuộc sống, nhiều người có thói quen tiết kiệm v́ sợ lăng phí, nhưng họ không biết rằng những thói quen này vô t́nh có thể tạo ra nhiều nguy cơ cho sức khỏe.
1. Ră đông thịt ở nhiệt độ pḥng
Khi ră đông thịt, nhiều người lấy thịt ra khỏi tủ lạnh và để trực tiếp ở nhiệt độ pḥng hoặc thả trực tiếp vào nước để ră đông. Cả hai phương pháp đều không được khuyến khích.
Nhiệt độ pḥng thường là 20~25 độ C, trong khi 4~60 độ C là khoảng nhiệt độ nguy hiểm, tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi. Phải mất ít nhất 2 giờ để ră đông những miếng thịt lớn ở nhiệt độ pḥng, một số thậm chí có thể mất tới 5 giờ. Trong thời gian này, vi sinh vật sẽ sinh sôi nhanh chóng, khiến việc ăn uống trở nên không an toàn.
Một tài liệu công bố trên Tạp chí Khoa học và Công nghệ Công nghiệp Thực phẩm (Trung Quốc) cho thấy các nhà nghiên cứu đă sử dụng các thí nghiệm để so sánh tác động của các phương pháp ră đông khác nhau đến chất lượng thịt lợn, bao gồm ră đông ở nhiệt độ pḥng ở 25 độ C, ră đông trong nước tĩnh ở 25 độ C và ră đông ở nhiệt độ thấp ở 4 độ C. Kết quả cho thấy, mặc dù ră đông ở nhiệt độ 4 độ C tương đối chậm nhưng không chỉ có thể làm giảm sự sinh sản của vi khuẩn mà c̣n ức chế quá tŕnh oxy hóa chất béo. Việc ră đông chậm hơn cũng giúp độ ẩm trong thịt có đủ thời gian thấm vào và di chuyển vào các mô, giúp thịt luôn đầy đặn và bảo quản tốt hơn chất lượng thịt.
Thịt ră đông ở nhiệt độ pḥng sẽ mất nhiều nước hơn, có mùi vị và màu sắc tệ hơn. Khi ră đông trong nước tĩnh, nhiệt độ nước thường vào khoảng 25 độ C và có độ dẫn nhiệt lớn hơn không khí nên tốc độ ră đông nhanh hơn, lượng nước bị mất đi nhiều hơn và hương vị cũng tệ hơn so với ră đông ở nhiệt độ pḥng.
Giải pháp: Chuyển thịt đông lạnh từ tủ đông sang tủ lạnh trước một ngày và ră đông từ từ. Nếu quên, bạn có thể ră đông bằng ḷ vi sóng (chế độ ră đông), nhưng thực phẩm không nên quá lớn. Tốt nhất là nên làm nhỏ và dẹt để có thể làm nóng đều. Nên nấu ngay sau khi ră đông bằng ḷ vi sóng.
2. Sử dụng dầu đă chiên để tiếp tục nấu
Nhiều người không muốn vứt bỏ dầu đă dùng để chiên. Họ sẽ giữ nó để nấu tiếp hoặc thậm chí dùng nó để chiên thực phẩm nhiều lần.
Loại dầu này thực sự không tốt cho sức khỏe!
Trước hết, giá trị dinh dưỡng của dầu ăn sẽ bị giảm sau khi chiên ở nhiệt độ cao, các axit béo thiết yếu và vitamin tan trong chất béo sẽ bị phá hủy. Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Khoa học Thực phẩm (Trung Quốc) đă sử dụng sắc kư lỏng hiệu suất cao (HPLC) để xác định thành phần axit béo trong dầu tái chế. Kết quả cho thấy, hàm lượng các loại axit béo không no như axit linolenic, axit linoleic, axit oleic trong dầu lạc thường đạt trên 85%, nhưng sau 2 giờ chiên chỉ c̣n lại 17%. 70% đến 90% vitamin E trong dầu thực vật sẽ bị phá hủy sau khi chiên ở nhiệt độ cao, mức độ phá hủy thậm chí c̣n nghiêm trọng hơn ở những loại "dầu tái sử dụng" được sử dụng nhiều lần.
4 thói quen nấu ăn "chết người" bị phát hiện, cái số 2 được thực hiện bởi hầu hết mọi gia đ́nh- Ảnh 2.
Thứ hai, loại dầu này c̣n chứa nhiều thành phần có hại. Trong quá tŕnh chiên, dầu mỡ sẽ bị oxy và độ ẩm trong không khí tác động, thúc đẩy quá tŕnh oxy hóa và gây ôi thiu, tạo ra mùi ôi thiu. Khi số lần chiên tăng lên, mức độ ôi thiu sẽ tăng dần. Các peroxide và gốc tự do sinh ra do quá tŕnh oxy hóa và ôi thiu của dầu sẽ đẩy nhanh quá tŕnh lăo hóa của cơ thể con người. Nó cũng sản sinh ra nhiều chất gây ung thư như acrylamide, hydrocarbon thơm đa ṿng, amin dị ṿng... Đồng thời, axit béo chuyển hóa cũng sẽ được sản sinh. Càng tái sử dụng nhiều lần th́ hàm lượng sẽ càng cao. Tiêu thụ quá nhiều thành phần này sẽ làm tăng nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch.
Giải pháp: Nếu bạn thỉnh thoảng chiên rán thỉnh thoảng th́ lượng dầu c̣n lại có thể sử dụng một cách hợp lư. Để nguội và để yên, lọc bỏ phần cặn, đậy kín và cho vào tủ lạnh để bảo quản. Có thể dùng khi chế biến các món ăn lạnh, làm nhân bánh bao hoặc chần rau củ (thêm 1 th́a dầu ăn để giúp rau củ giữ được màu sắc).
3. Tắt máy hút mùi ngay sau khi nấu ăn
V́ sức khỏe, bạn nên tiếp tục bật máy hút mùi thêm một lúc sau khi nấu ăn.
Việc đun nóng dầu ăn trong quá tŕnh nấu sẽ tạo ra khói nấu ăn, là hỗn hợp của dầu dễ bay hơi, chất hữu cơ, quá tŕnh oxy hóa nhiệt và nứt nhiệt được tạo ra trong quá tŕnh nấu thực phẩm ở nhiệt độ cao. Nó chứa ít nhất 300 chất, bao gồm hydrocarbon thơm đa ṿng có khả năng gây ung thư mạnh và amin dị ṿng có khả năng gây đột biến.
Một bài báo đăng trên Tạp chí Khoa học Thực phẩm cho biết một nghiên cứu đă phát hiện ra rằng nồng độ khối lượng và nồng độ số lượng của PM2.5 trong quá tŕnh nấu ăn trong nhà tăng lần lượt 12 lần và 85 lần so với thời gian không nấu ăn.
Nếu chúng ta sống trong môi trường như vậy trong thời gian dài sẽ mang đến nhiều nguy cơ cho sức khỏe, tăng nguy cơ mắc các bệnh về đường hô hấp, tim mạch, ung thư cổ tử cung, rối loạn sinh sản, rối loạn giấc ngủ, trầm cảm, thai nhi kém phát triển...
4 thói quen nấu ăn "chết người" bị phát hiện, cái số 2 được thực hiện bởi hầu hết mọi gia đ́nh- Ảnh 3.
Không chỉ vậy, một tài liệu về phân tích tác động của sự phân bố động của PM2.5 theo các chế độ hoạt động khác nhau của máy hút mùi nhà bếp đă chỉ ra: PM2.5 sinh ra trong quá tŕnh nấu nướng sẽ nhanh chóng tràn ngập căn pḥng, v́ vậy chúng ta nên bật máy hút mùi 20 giây trước khi nấu để kiểm soát tốt hơn sự phân phối khói dầu và ngăn không cho khói lan rộng; bật trong quá tŕnh nấu và để máy hút mùi tiếp tục hoạt động trong 3 phút sau khi nấu, điều này có thể loại bỏ PM2.5 tốt hơn và làm cho nồng độ của nó đáp ứng các yêu cầu về chất lượng không khí.
Giải pháp: Bật máy hút mùi trước khi bắt đầu nấu, đợi khoảng nửa phút trước khi đổ dầu vào và chiên; tắt máy hút mùi 3 phút sau khi nấu xong. Ngoài ra, tốt nhất nên chọn máy hút mùi có lưu lượng không khí 20m³/phút.
4. Thớt không phân biệt thực phẩm sống và chín
Nhiều gia đ́nh chỉ có một con dao nhà bếp và một chiếc thớt. Sau khi cắt thịt sống, họ dùng cùng một con dao để cắt rau, trái cây/thực phẩm đă nấu chín. Theo cách này, chúng không thể phân biệt được thực phẩm sống và thực phẩm chín, dễ dẫn đến lây nhiễm chéo. Cặn bă và vi khuẩn trên thực phẩm tươi có thể dễ dàng làm nhiễm bẩn các thực phẩm khác và gây ngộ độc thực phẩm.
Một bài báo về cộng đồng vi khuẩn và nấm cũng như sự đa dạng trong môi trường bếp gia đ́nh được công bố trên Tạp chí Môi trường và Sức khỏe vào tháng 3 năm 2023 đă thu thập các mẫu từ tám địa điểm bao gồm bồn rửa, mặt bàn, tường, thớt, dao, cửa tủ, tay nắm tủ và giẻ lau trong sáu căn bếp gia đ́nh để thử nghiệm và phân tích. Kết quả cho thấy thớt có mức độ nhiễm khuẩn cao nhất, phát hiện nhiều loại vi khuẩn gây bệnh, bao gồm Bacillus cereus, tụ cầu khuẩn tan máu và Aspergillus niger.
Lư do tại sao thớt là "bẩn nhất" có lẽ là v́ chúng dễ giữ lại độ ẩm và chất hữu cơ, cũng như các vết dao không đều trên bề mặt, tạo ra môi trường thích hợp cho vi sinh vật.
Giải pháp: Không sử dụng chung thớt để cắt thịt sống và cắt rau/thực phẩm chín để tránh lây nhiễm chéo. Hăy chắc chắn sử dụng chúng riêng biệt; rửa sạch chúng sau khi sử dụng và treo khô để tránh vi khuẩn và nấm mốc phát triển. Tốt nhất là nên phân biệt các loại dao dùng để cắt nguyên liệu. Không sử dụng chung một con dao để cắt thịt sống và rau/thực phẩm đă nấu chín.
VietBF@ Sưu tập