Mỗi phút trôi qua khi bị đột quỵ, người bệnh mất hàng triệu tế bào năo, việc sơ cứu đúng cách và đưa đến viện kịp giờ vàng là yếu tố sống c̣n.
Theo bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Tiến Dũng, Trung tâm Đột quỵ - Bệnh viện Bạch Mai, mỗi phút người bệnh không được điều trị, hơn 1,9 triệu tế bào năo và 13,8 tỷ kết nối thần kinh có thể bị phá hủy. Càng chậm trễ, khả năng hồi phục càng thấp, thậm chí mất mạng.
Điều quan trọng nhất khi xử lư đột quỵ là nhận biết dấu hiệu càng sớm càng tốt và đưa người bệnh đến bệnh viện có chuyên khoa đột quỵ trong "giờ vàng" - tức trong ṿng vài giờ đầu từ khi xuất hiện triệu chứng.

Người bệnh đột quỵ cần được sơ cứu đúng cách. Ảnh minh họa.
Bác sĩ Dũng nhấn mạnh cấp cứu đúng cách giúp người bệnh có cơ hội trở lại cuộc sống b́nh thường. Sau đây là những việc cần thực hiện ngay:
Gọi ngay 115 và thông báo rơ: "Người bệnh nghi đột quỵ năo". Điều này giúp nhân viên y tế chuẩn bị đúng phương tiện và hướng đến bệnh viện phù hợp.
Cho người bệnh nằm nghiêng một bên, đầu kê cao nhẹ và nới lỏng quần áo. Tư thế này giúp giảm nguy cơ nghẹt thở và cải thiện tuần hoàn máu lên năo.
Theo dơi triệu chứng, hỏi về thuốc đang dùng và thời điểm khởi phát đột quỵ. Ghi nhớ tiền sử bệnh như tăng huyết áp, tiểu đường, tim mạch để cung cấp cho bác sĩ.
Tuyệt đối không cho uống thuốc, ăn hay uống bất cứ thứ ǵ, v́ người bệnh có thể rối loạn nuốt và nguy cơ sặc rất cao.
Không để người bệnh tự di chuyển bằng xe cá nhân đến viện. Triệu chứng đột quỵ có thể diễn tiến nhanh và nghiêm trọng hơn.
Trong nhiều trường hợp, người nhà tin vào mẹo truyền miệng nên tŕ hoăn đưa người bệnh đến viện. Các hành vi họ thương làm là chích nặn máu ở đầu ngón tay, rái tai; bôi vôi vào ḷng bàn chân; chờ người bệnh “tự hồi phục” khi nằm bất động trên giường.
Tất cả việc làm đó đều không có cơ sở khoa học và có thể gây hại nghiêm trọng. Đặc biệt, nếu người bệnh thuộc thể nhồi máu năo, những hành động xâm lấn như chích, rạch sẽ làm tăng nguy cơ xuất huyết nếu sau đó được điều trị bằng thuốc tiêu sợi huyết.
"Ngày nay, với sự phát triển của y học, mỗi người cần được trang bị kiến thức đúng đắn về sức khoẻ - nhất là trong những t́nh huống sinh tử như đột quỵ", bác sĩ Dũng khuyến cáo.
Sự hiểu sai, dù xuất phát từ ḷng tốt, có thể khiến người thân mất đi cơ hội phục hồi quư giá. Trong đột quỵ, “thời gian là năo”, càng đưa người bệnh đến viện sớm, khả năng sống sót và hồi phục càng cao.
VietBF@ sưu tập