Thêm một bí mật vũ trụ vừa được lý giải

[pizza]

Sau hàng thập kỷ bí ẩn, các nhà khoa học đã tìm ra nơi ẩn náu của phần vật chất thông thường bị "mất tích" trong vũ trụ, mở ra hướng đi mới cho ngành khoa học vũ trụ.


Vật chất bị "mất tích" trở thành chủ đề gây tranh cãi trong giới nghiên cứu. Ảnh: NASA.
Sau nhiều thập kỷ tìm kiếm, các nhà khoa học cuối cùng đã phát hiện ra phần vật chất bị "mất tích" trong vũ trụ, thứ cấu thành nên các hành tinh, ngôi sao, con người và mọi thứ xung quanh chúng ta.

Trong vũ trụ, vật chất được chia thành 2 loại gồm vật chất tối và vật chất thông thường. Dù chỉ chiếm khoảng 15% tổng lượng vật chất trong vũ trụ, vật chất thông thường từ lâu vẫn khiến các nhà khoa học đau đầu khi họ không thể xác định được khoảng một nửa lượng baryon, các hạt cơ bản tạo nên nguyên tử.

Một nghiên cứu mới công bố trên Nature Astronomy ngày 16/6 cho biết các nhà thiên văn học đã sử dụng hiện tượng chớp sóng vô tuyến nhanh (FRB) để truy vết lượng vật chất còn thiếu này. Nhóm nghiên cứu đã phân tích dữ liệu từ 69 vụ FRB phát ra từ các điểm xa xôi trong vũ trụ.

Khi các xung sóng vô tuyến truyền qua không gian, chúng tương tác với khí giữa các thiên hà và làm chậm tốc độ lan truyền của sóng. Dựa vào mức độ trễ của thời gian, các nhà khoa học đã ước lượng được mật độ của vật chất dọc theo đường đi của FRB.

“Kết quả cho thấy phần vật chất bị mất tích tồn tại chủ yếu dưới dạng khí mỏng, phân tán trong môi trường liên thiên hà. Đây là một mạng lưới sương mù trải dài giữa các thiên hà", Giáo sư Liam Connor, nhà thiên văn học tại Đại học Toronto cho biết.

Ngoài ra, một phần nhỏ vật chất thông thường cũng được phát hiện nằm trong các quầng khí bao quanh các thiên hà, bao gồm cả Dải Ngân hà. Theo Giáo sư Connor, những quá trình vật lý dữ dội như siêu tân tinh hoặc hoạt động của hố đen khổng lồ có thể đã “thổi bay” lượng khí này ra khỏi thiên hà, khiến nó trôi dạt vào không gian liên thiên hà.

“Nếu vũ trụ không hỗn loạn như hiện tại, bạn có thể tưởng tượng mọi vật chất thông thường đã nguội đi và hình thành nên ngồi sao. Nhưng thực tế cho thấy các hiện tượng vật lý cực đoan đã ngăn điều đó xảy ra, đẩy vật chất ra khắp không gian", Giáo sư Connor nhận định.

Phát hiện này giúp giải đáp một trong những câu hỏi lớn của vũ trụ học hiện đại, đồng thời cung cấp công cụ mới để đo lường vật chất baryon còn thiếu trong vũ trụ bằng phương pháp thiên văn vô tuyến. Dù vẫn còn nhiều bí ẩn xoay quanh nguồn gốc của FRB, giới khoa học tin rằng chúng có liên quan đến các sao neutron từ tính cao, tàn tích còn sót lại sau "cái chết" của các ngôi sao lớn.

VietBF@ sưu tập