“Mồ côi cha ăn cơm với cá. Mồ côi má lót lá mà nằm”. Câu ca trên có vẻ như không đúng với trường hợp của tôi, một đứa trẻ mồ côi mẹ từ thuở mới lọt ḷng. Bởi, tôi không những chỉ được ăn cơm với cá, mà c̣n được ăn món ḿ quảng rặt hương vị biển, do ba tôi làm.
Ba tôi, vốn là thợ nấu cho một nhà hàng danh tiếng ở quê nhà Phan Thiết. Khi má mất, v́ để tiện chăm sóc tôi, nên ba mở một quán ăn nhỏ trước nhà. Ban đầu ba bán đủ thứ, khi th́ cơm tấm, lúc lại bún ḅ, đôi khi là nồi ḿ quảng. Nhưng có lẽ v́ thực khách đến quán mê nhất là món ḿ quảng, nên dần dà, ba chỉ tập trung vào món này. Không ngờ, quán ḿ của ba tôi ngày càng đông khách.
Sau này, có lần tôi hỏi: “Ḿ quảng Phan Thiết khác ǵ với ḿ Quảng của xứ Quảng không ba”. “Khác chứ con” - ba nhẹ nhàng đến bên nồi ḿ quảng, cẩn thận múc ra một tô đặt lên bàn cho tôi ngắm nghía, rồi tiếp: “Vậy con có nhận ra sự khác biệt đó không?”. Tôi gật: “Vị rất khác, dù vẫn những cọng ḿ vàng vàng ấy, cũng con tôm đỏ hồng, miếng sườn non sắc cạnh… nhưng tô ḿ quảng của ba đậm đà hơn những tô ḿ quảng mà con đă từng ăn ở xứ Quảng”.
Theo ba, điều tạo nên hương vị khác biệt đó chính là nồi nước dùng và tỏi, ớt. Đó cũng chính là bí quyết để làm nên cái vị ḿ quảng Phan Thiết. Tỏi và ớt sừng ngoài việc dùng để ướp thịt, c̣n để nấu nước dùng. Nhưng để nồi nước dùng ḿ quảng không cay th́ ớt phải được luộc và xả ít nhất năm - sáu lần… Mà việc xào ớt, tỏi của ba cũng khá công phu: phải canh lửa, canh thời gian để ớt lên màu đẹp. Ngoài ớt sừng và tỏi, nồi nước dùng của ba sở dĩ đậm đà c̣n là do ba hầm từ nước xào tôm (tôm tươi mua về, làm sạch, xào bằng lửa lớn rồi trút vào nồi). Thịt sườn, gị heo, thịt vịt… cũng góp phần làm nên vị ngọt đậm đà cho tô ḿ Quảng quê tôi.
Ngày nhỏ, mỗi lần vào bếp là tôi lại hắc x́, nói ba nấu món chi mà cay xè cả mắt… Hễ ba bảo nấu ḿ quảng, là tôi lại vùng vằng than cay. Thế nhưng, khi ăn th́ lại chẳng thấy cay chút nào. Và cũng không ngờ, đến khi tôi vào đại học, th́ cái quán nhỏ của ba tôi ngày nào đă trở thành một thương hiệu khiến khách du lịch phải kiếm t́m.
Thanh Thảo/PNCT