Các mối đe dọa về thuế quan và tuyên bố đưa Canada trở thành quốc gia thành viên thứ 51 đã gây ra sự tức giận và bất ổn cho một trong những quan hệ đối tác mạnh mẽ nhất thế giới.
Các quan chức Canada tin rằng Tổng thống Trump chỉ nói đùa trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình khi ông cân nhắc đến việc sáp nhập Canada trong cuộc trò chuyện riêng với Thủ tướng Justin Trudeau. Chỉ cần một màn trình diễn khúc côn cầu bùng nổ giữa hai nước là đủ để chứng minh rằng Canada rất coi trọng mối đe dọa này.
Canada “51”, mặc dù có vẻ gượng ép, Trump vào đầu nhiệm kỳ tổng thống thứ hai của ông. Ông công khai đề xuất xóa bỏ biên giới giữa hai nước, mà ông gọi là "ranh giới nhân tạo". Ông đe dọa sẽ sử dụng "sức mạnh kinh tế", bao gồm cả thuế quan, để buộc Canada gia nhập Hoa Kỳ. Theo những người biết rõ cuộc trò chuyện qua điện thoại, đầu tháng này, ông đã nói với Trudeau rằng ông có thể xóa bỏ biên giới bằng cách hủy bỏ hiệp ước năm 1908 giữa Anh và Hoa Kỳ, hiệp ước giúp xác định vĩ tuyến 49 là biên giới. Theo tờ The Wall Street Journal đưa tin, ông bắt đầu gọi Trudeau là "thống đốc".
Các nhà lãnh đạo Canada không hề vui vẻ với điều này. Trudeau đã triệu tập một hội nghị thượng đỉnh kinh tế khẩn cấp với các nhà lãnh đạo doanh nghiệp và lao động, kêu gọi họ giảm sự phụ thuộc vào Hoa Kỳ và nhắc nhở khách hàng Mỹ rằng trong một cuộc chiến kéo dài, cả hai nền kinh tế sẽ trở nên tồi tệ hơn. Thủ tướng đã tới châu Âu để tìm kiếm sự ủng hộ từ các đồng minh và nhấn mạnh rằng nếu Canada không an toàn trước những lời đe dọa của Trump thì không ai có thể an toàn.
Sau đó, khi Hoa Kỳ và Canada đụng độ trong một giải đấu khúc côn cầu quốc tế tại Montreal vào cuối tuần trước, người hâm mộ Canada đã la ó bài quốc ca Mỹ. Ngay khi quả bóng được thả ra ở đầu trận đấu, một cuộc ẩu đả dữ dội đã nổ ra trên sân băng và các khu vực phạt đã chật kín.
Nếu còn nghi ngờ gì về mức độ khốc liệt của cuộc cạnh tranh này thì giờ chúng ta đã có câu trả lời.
– Chris Cuthbert, bình luận viên của kênh Canadian Sportsnet cho biết.
Trước trận tái đấu đầy cảm xúc ở Boston, Trump đã chúc đội tuyển Hoa Kỳ may mắn trong bài đăng trên Truth Social và chế nhạo thủ tướng Canada và mời đến xem trận đấu trên truyền hình cùng với các thống đốc Hoa Kỳ tụ họp tại Washington.
Sau khi Canada giành chiến thắng 3–2, Trudeau đã có lời cuối cùng trong bài đăng của mình trên X, tạm thời là như sau:
Họ không thể chiếm đất nước của chúng ta - và họ không thể chiếm trò chơi của chúng ta.
Nguy hiểm rõ ràng và ngay lập tức
Đây là một diễn biến gây sốc đối với hai quốc gia từng chia sẻ đường biên giới không được bảo vệ dài nhất thế giới một cách hòa bình. Họ là đối tác thương mại quan trọng, đồng minh trong chiến tranh và là bên ký kết cùng một liên minh an ninh. Các nhà máy sản xuất ô tô ở cả hai bên biên giới đều chia sẻ phụ tùng, sản xuất và lao động.
Người Canada đi nghỉ ở Florida và sở hữu bất động sản ở Arizona. Người Mỹ biết ơn các công viên Ryan Gosling, Joni Mitchell và Canada Goose. Đội tuyển Canada và Mỹ tham gia giải khúc côn cầu quốc gia. Brady Tkachuk, một trong những cầu thủ người Mỹ đã ẩu đả với các cầu thủ Canada trên sân băng vào tối thứ Bảy, thường chơi cho đội Ottawa Senators.
Có khả năng là mối quan hệ của họ sẽ không bao giờ như cũ nữa.
Chúng ta đang đối mặt với một thế giới mà nước Mỹ tạo ra mối đe dọa rõ ràng và trực tiếp đến chủ quyền của Canada.
– Gerald Butts, phó chủ tịch công ty tư vấn Eurasia Group và cựu cố vấn trưởng của Trudeau, cho biết. Butts cho biết Trump chỉ đưa ra bình luận về tiểu bang thứ 51 một vài lần trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình và tất cả đều là bình luận riêng tư.
Giọng điệu và hành vi hung hăng của Trump khiến nhiều người Canada ngạc nhiên. Nhưng những vấn đề mà tổng thống cho biết khiến ông khó chịu về Canada — bao gồm các tranh chấp về thương mại, an ninh biên giới và quốc phòng — từ lâu đã là nguồn gốc gây ra căng thẳng âm ỉ giữa hai nước, trước đây đã được các nhà ngoại giao và lãnh đạo doanh nghiệp báo hiệu.
Không có dấu hiệu nào cho thấy Trump muốn đưa xe tăng về phía bắc, và Canada không triển khai quân đội ở biên giới. Nhưng các quan chức ở Ottawa cho biết họ đã chuẩn bị cho một chiến dịch có thể kéo dài, trong đó Hoa Kỳ sẽ cố gắng gây sức ép kinh tế để buộc Canada phải tuân theo ý muốn của Trump.
Các nhà lãnh đạo Canada đang đe dọa áp dụng thuế quan trả đũa trong khi thực hiện hành động ngoại giao, đi về phía nam để gặp gỡ các thống đốc, nhà lập pháp và giám đốc điều hành. Đầu tháng này, 13 nhà lãnh đạo từ tất cả các tỉnh và vùng lãnh thổ của Canada đã đến Washington để gặp gỡ các thành viên Quốc hội và Phó chánh văn phòng phụ trách lập pháp, chính sách và quan hệ công chúng của Trump, James Blair, và chánh văn phòng Sergio Gor.
Các nhà lãnh đạo Canada cho biết các cuộc họp đã diễn ra tốt đẹp. Nhưng sau khi tất cả kết thúc, Blair đã đăng:
Để rõ ràng hơn, chúng tôi chưa bao giờ đồng ý rằng Canada sẽ không phải là quốc gia thành viên thứ 51.
Và bình luận này nói lên rất nhiều điều.