Nghề kiếm tiền "khủng" nhất thời cổ đại: Giàu có trong tích tắc nhưng cũng lụi tàn trong một giây. Thế lực buôn muối bắt đầu trỗi dậy từ thời kỳ Đường Tống. Đến thời Hoàng đế Càn Long của nhà Thanh th́ nghề buôn muối đạt đến đỉnh điểm. Trong đó, nghề buôn muối ở Lưỡng Hoài là phát triển mạnh mẽ nhất, phồn vinh đến nỗi khiến bạn khó có thể tưởng tượng được.
Ảnh minh hoạ
Từ đó có thể thấy, sự giàu có của nghề buôn muối gắn liền với sự ủng hộ của triều đ́nh. Đến đây, chúng ta dễ dàng nhận ra triều đ́nh sử dụng quyền lực để độc quyền nghề buôn muối như thế nào.
Trong lịch sử Trung Quốc, nghề buôn muối là đối tượng bị chiếm dụng để độc quyền kinh doanh trong một thời gian rất dài. Triều Hán và triều Đường từng lấy quyền lợi độc quyền buôn muối làm thủ đoạn trọng yếu để tăng thu nhập tài chính.
Thế nhưng, sự độc quyền kinh doanh buôn muối tuyệt đối nhất phải kể đến là ở thời Minh Thanh.
Nếu không có sự hỗ trợ toàn lực và chi phối từ đằng sau của chính quyền nhà Thanh th́ nghề buôn muối ở Lưỡng Hoài không thể đạt cực thịnh như thế được.
Thông thường, một phần lợi nhuận từ buôn muối sẽ được cống nạp cho triều đ́nh, coi như là chi phí giao dịch bắt buộc để đổi lại sự hỗ trợ từ phía sau. Như thế, cả triều đ́nh và nhà buôn h́nh thành nên mối quan hệ cộng sinh, dựa dẫm vào nhau để cùng tồn tại.
Song, triều đ́nh cũng không phải chỉ định nhà buôn muối để cùng "cộng sinh" một cách tùy tiện, mà phải qua một loạt suy xét trên nhiều phương diện.
Đầu tiên, thương nhân buôn muối phải có thế lực kinh tế từ trước. Như vậy, họ mới có thể cống nạp nhiều tài sản cho triều đ́nh sau khi nhận được nguồn thu khổng lồ từ việc buôn muối.
Đồng thời, bối cảnh gia đ́nh phải được triều đ́nh tin tưởng. Điều này cũng dễ hiểu v́ nghề buôn muối không phải là ngành nghề đơn giản, phải có đầy đủ bối cảnh kinh tế lẫn thế lực gia đ́nh th́ mới có thể dẫn dắt nhà buôn phát đạt và vận hành hợp lí được.
Ngoài ra, chắc hẳn sẽ có nhiều người không biết đến "buôn muối" chỉ là một tên gọi chung mà thôi. Buôn muối được tách thành hai loại lớn, hợp tác và phối hợp với nhau để tạo nên hệ thống đường buôn chỉn chu. Mỗi bên sẽ thu nguồn lợi bằng những cách khác nhau.
Loại thứ nhất là phụ trách thu mua, bán ra và phân phối. Dưới sự hỗ trợ của triều đ́nh, các nhà buôn sẽ độc quyền toàn bộ thị trường muối và đảm bảo đường dây buôn muối phải được kiểm soát trong ḷng bàn tay, tạo nên sự độc quyền hoàn chỉnh.
Loại thứ hai là phụ trách độc quyền vận chuyển. Các thương nhân vận chuyển phải nắm vững được khu vực lưu thông của muối. Bản thân của họ phải có thế lực đủ lớn để hợp tác với những nhà buôn muối, trở thành công cụ giúp các nhà buôn phân phối muối đến các khu vực tiêu thụ, từ đó tạo nên mối quan hệ cùng nhau có lợi.
Thương nhân tiếp tục đẩy nguồn lợi lên cao nhất với những thủ đoạn khác nhau. Muối được vận chuyển đến khu vực tiêu thụ sẽ có giá cao hơn mười mấy lần so với giá gốc. Cho dù trừ đi hao tổn, thất thoát trong quá tŕnh vận chuyển th́ vẫn có thể đảm bảo được lợi nhuận với con số không hề nhỏ.
Đến vùng tiêu thụ Lưỡng Hoài, muốn bán muối th́ phải có giấy phép. Người trong ngành gọi loại giấy phép này là "Oa". Nếu như không có giấy phép cũng không sao, chỉ cần bỏ một số tiền lớn ra th́ có thể mua được. Vậy nên, nhiều người thương nhân sỡ hữu nhiều "Oa" sẽ đầu cơ trục lợi, chờ những thương nhân khác đến bỏ tiền mua "Oa" của ḿnh.
Nghề kiếm tiền khủng nhất thời cổ đại: Giàu có trong tích tắc nhưng cũng lụi tàn trong một giây-6
Bên cạnh đó, ngoài buôn muối, các thương nhân có thể buôn những loại lương thực khác để kiếm thêm lợi nhuận. Mặc dù lương thực không bị hạn chế độc quyền bởi triều đ́nh, nhưng với điều kiện vận chuyển đồng thời với muối, các nguồn lương thực vẫn được người dân tiêu thụ rất lớn.
Hơn nữa, triều đại Hoàng đế Càn Long là thời kỳ gia tăng nhân khẩu chóng mặt, từ đó càng mở rộng thị trường tiêu thụ cho các nhà buôn hơn. Nhu cầu càng nhiều th́ giá cả càng đắt đỏ, các thương nhân sẽ càng có nhiều lợi nhuận hơn.
Phải nói, nguồn lợi từ nghề buôn muối vô cùng khổng lồ. Bằng sự hỗ trợ độc quyền của triều đ́nh và đầu óc kinh doanh linh hoạt, các thương nhân buôn muối tích lũy cho ḿnh khối tài sản kếch xù. Từ đó, cuộc sống của họ vô cùng sung túc không kém ǵ vua chúa.
Măi đến từ nửa sau thời đại nhà Thanh, triều đ́nh gia tăng sức ép cống nạp lợi nhuận từ phía các nhà buôn muối, cộng thêm hệ thống quan lại trở nên bê bối,… nghề buôn muối dần trở nên khó khăn sa sút.
Về sau, triều đ́nh thu hồi độc quyền với nghề buôn muối. Cùng với sự thay đổi triều đại, chế độ mới thay thế chế độ cũ, nghề buôn muối dần lụi tàn, các thương nhân giàu có khi xưa thậm chí c̣n rơi vào kết cục phải làm ăn xin ngoài đầu đường xó chợ.
VietBF@ sưu tập