Có một chuyện ly kỳ mà NS Kim Cương giấu kín cho đến tận bây giờ, vì không muốn mọi người nghĩ mình “thấy sang bắt quàng làm họ”. Đó là chuyện bà Ba Ngoạn lọt vào mắt xanh của vua Thành Thái khi ngài đi du ngoạn Phương Nam, mối tình ngắn ngủi đó đã sinh ra người con trai là ông Nguyễn Ngọc Cương (ba của NS Kim Cương).
Vua Thành Thái vốn tâm hồn nghệ sĩ, lãng mạn, nên gặp cô đào Ba Ngoạn tài sắc như thế làm sao ông khỏi rung động. Và bà Ba Ngoạn ắt không chỉ phải lòng vua vì ông “là vua”, mà còn vì những đồng cảm nghệ thuật, những tiếng cầm tiếng sắt hòa quyện bên chén trà, bên hoa cỏ tri âm... Trong lịch sử vẫn còn ghi, vua Thành Thái rất giỏi hát tuồng (hát bội), thường ngồi đánh trống tuồng thành thạo, thậm chí có khi lên đóng một vai ở Duyệt Thị Đường cho mọi người trong cung thưởng thức. Xem ra như thế cũng không ngạc nhiên khi ông bị tiếng sét ái tình với cô đào hát tuồng lừng danh đất phương nam.
Vua Thành Thái còn là người cấp tiến, học tiếng Pháp, học lái xe, nghiên cứu vũ khí Pháp, gặp bà Ba Ngoạn cũng cấp tiến, cũng biết lái xe, lãnh đạo oai phong, quả là đồng điệu. Khi ấy, mối tình của vua với bà Ba Ngoạn được giấu kín, cho đến lúc vua bị đi đày sang đảo Rénion thì càng được giấu hơn nữa. Nhưng sau giải phóng, hậu duệ của vua ở Huế có đi tìm nghệ sĩ Kim Cương để nhận dòng họ, và NS Kim Cương cũng ra Huế bái lạy lăng tẩm hoàng triều. Nhưng NS Kim Cương không chịu công khai nhìn nhận, bà sợ người ta nói bà bắt quàng người sang. Cuối cùng, tên bà cũng được ghi vào gia phả, âm thầm suốt mấy chục năm nay.
Trên bàn thờ gia tộc tại nhà NS Kim Cương vẫn có tấm ảnh của vua Thành Thái mặc khăn đóng áo dài, dù không ghi chú chữ gì nhưng NS Kim Cương nói: “Đó là ông nội tôi”. Và bà trầm ngâm: “Chắc lá rụng về cội. Trong thời gian má tôi dẫn đoàn hát đi diễn từ bắc tới nam thì má tôi lại đẻ tôi đúng ngay cửa Thượng Tứ, Huế. Sau này, khi dòng họ của vua vô tìm tôi thì nhận ra ngay dấu hiệu di truyền của vua là mắt lớn mắt nhỏ, từ cha tôi tới anh em tôi đều có đôi mắt như vậy. Thời gian đã phủ lớp rêu phong lên một chuyện tình, hãy để nó ngủ yên với sự lãng mạn như tấm màn nhung sân khấu khép lại sau một đêm dài”.
VietBF@sưu tập