Căng thẳng Mỹ - Iran bất ngờ leo thang trở lại sau vụ tướng Soleimani của Tehran bị Washington sát hại, khiến có một kẻ ngoài cuộc "ngư ông đắc lợi", đó là chính là tổ chức Nhà nước Hồi giáo IS.
Tướng Qasem Soleimani, chỉ huy lực lượng Quds của Iran, bị quân đội Mỹ sát hại tại Iraq
Tướng Qasem Soleimani, chỉ huy lực lượng Quds - đơn vị thuộc Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), bị giết hại tại thủ đô Baghdad, Iraq hôm 3/1 trong một cuộc không kích của quân đội Mỹ theo lệnh của Tổng thống Donald Trump.
Vụ việc thổi bùng căng thẳng Mỹ - Iran và châm ng̣i cho những hành động trả đũa của Tehran. Nó cũng đặt ra câu hỏi về tương lai của quân đội Mỹ tại Iraq cũng như kẻ hưởng lợi trong vụ việc.
"Trong vụ việc lần này, kẻ 'ngư ông đắc lợi' chính là tổ chức Nhà nước Hồi giáo IS", Dan Yergin, phó chủ tịch công ty cung cấp thông tin IHS Markit, nói với CNBC hôm 6/1.
Trước vụ giết hại tướng Soleimani, một liên minh do Mỹ dẫn đầu đă hoạt động ở Iraq để chiến đấu chống lại tổ chức khủng bố khét tiếng IS. Tuy nhiên, sau cái chết của tướng Iran, liên minh này hôm 5/1 tuyên bố đă đ́nh chỉ hầu hết hoạt động chống lại IS.
Mỹ và Iran tuy "không ưa" ǵ nhau nhưng lại chung kẻ thù là IS. Cả Tehran và Washington đều đă làm tốt nhiệm vụ tiêu diệt IS ở Iraq và Syria.
Quốc hội Iraq hôm 5/1 thông qua một nghị quyết trục xuất lính Mỹ khỏi Iraq
"Nếu quân đội Mỹ rời Iraq, đó là tin tốt với Iran và IS cũng mong chờ điều này. Các tay súng của tổ chức khủng bố này đang khốn đốn pḥng thủ, giờ đây lại được mở đường để hoạt động", Yergin phân tích.
Trong khi đó, Ilan Goldenberg, giám đốc Chương tŕnh Trung Đông thuộc Trung tâm v́ một nền An ninh Mỹ mới, cũng đồng quan điểm với Yergin: "Đối phó với IS vẫn là vấn đề đáng lo ngại và nếu lính Mỹ bị buộc phải rời khỏi Iraq, công sức chống IS trước đó gần như 'đổ sông đổ bể'.
Các tay súng IS vẫn đang hoạt động bí mật và có thể lợi dụng sự hỗn loạn khi quân Mỹ rút khỏi Iraq hoặc một cuộc xung đột giữa Tehran - Washington để giành quyền kiểm soát tại Iraq".
Quốc hội Iraq hôm 5/1 thông qua một nghị quyết kêu gọi chính phủ trục xuất quân đội nước ngoài (trong đó có binh sĩ Mỹ) khỏi lănh thổ. Động thái này tới ngay sau khi Baghdad cáo buộc Washington vi phạm chủ quyền.
Các chuyên gia nhận định động thái của Iraq càng gây ra nhiều bất ổn quanh việc quân đội Mỹ hiện diện trong khu vực.
"Vụ Mỹ tiêu diệt tướng Soleimani diễn ra khi chưa có sự đồng thuận của Iraq. Điều này đẩy chính phủ Iraq vào thế khó, buộc họ phải quyết định trục xuất lính Mỹ khỏi Iraq", Goldenberg cho biết hôm 3/1.
Hiện tại, liên minh do Mỹ dẫn đầu đang tập trung vào bảo vệ các căn cứ quân sự tại Iraq khỏi các cuộc tấn công của các lực lượng bán quân sự thân Iran, một tuyên bố của quân liên minh cho hay.