Trịnh Xuân Thanh đă có vẻ buông xuôi với cuộc đấu tranh kháng cáo. Sáng nay, Ṭa phúc thẩm thông báo, cựu chủ tịch PVC Trịnh Xuân Thanh rút đơn kháng cáo và không có mặt tại phiên xử.
Theo kháng cáo của 15 trong số 22 người trong vụ án sai phạm xảy ra tại Tập đoàn dầu khí Việt Nam (PVN) và Tổng công ty xây lắp dầu khí Việt Nam (PVC) khi đầu tư vào Dự án Nhà máy Nhiệt điện Thái B́nh 2, ngày 7/5 Ṭa cấp cao tại Hà Nội mở phiên phúc thẩm dự kiến kéo dài trong 10 ngày.
Ông Đinh La Thăng (cựu chủ tịch PVN) kháng cáo với lư do bản án sơ thẩm chưa xét đầy đủ, toàn diện và khách quan về trách nhiệm của ông. Mức h́nh phạt 13 năm tù về tội Cố ư làm trái quy định nhà nước về quản lư kinh tế (điều 165 Bộ luật H́nh sự 1999) là quá nghiêm khắc.
Ông Trịnh Xuân Thanh (cựu chủ tịch HĐQT PVC) kháng cáo kêu oan hai tội Tham ô tài sản, Cố ư làm trái quy định của Nhà nước về quản lư kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng (điều 278, 165 Bộ luật H́nh sự 1999). Tuy nhiên trong phần thủ tục, thư kư ṭa thông báo ông Thanh rút kháng cáo và vắng mặt tại phiên ṭa.
8h30 phiên phúc thẩm bắt đầu, ông Thăng là người đầu tiên khai căn cước. Mặc áo sơmi màu xanh, quần tây tối màu, ông đứng trước bục khai báo nói to, rơ ràng.
Ông Đinh La Thăng khi bị xét xử. Ảnh: TTXVN
Tại bản án sơ thẩm tuyên tháng 1, TAND Hà Nội xác định PVN được giao làm đầu mối đầu tư Dự án Nhà máy nhiệt điện Thái B́nh 2, tổng mức đầu tư sau thuế hơn 31.500 tỷ đồng, tương đương gần 1,7 tỷ USD.
Dù chưa có đánh giá về năng lực, kinh nghiệm của PVC, chưa làm thủ tục chọn nhà thầu, nhưng ngày 18/6/2010, ông Đinh La Thăng đă kư Nghị quyết giao PVC thực hiện gói thầu EPC dự án Nhiệt điện Thái B́nh 2 theo h́nh thức chỉ định thầu.
Ngày 11/10/2011, PVC mới chính thức là nhà thầu có tư cách pháp lư để thực hiện Hợp đồng tổng thầu EPC Dự án Nhà máy Nhiệt điện Thái B́nh 2, nhưng từ ngày 28/4/2011 đến ngày 12/7/2011, PVN đă làm các thủ tục chi tạm ứng cho PVC hơn 6,6 triệu USD và hơn 1.300 tỷ đồng.
Sau khi PVC nhận tiền tạm ứng, các bị can Trịnh Xuân Thanh, Vũ Đức Thuận (cựu tổng giám đốc PVC), Nguyễn Ngọc Quư (cựu phó chủ tịch HĐQT PVC), Nguyễn Mạnh Tiến, Phạm Tiến Đạt và Trương Quốc Dũng đều là lănh đạo chủ chốt của PVC đă sử dụng hơn 1.115 tỷ đồng vào mục đích khác, không đưa vào dự án.
Đến ngày 22/11/2017, nhà chức trách mới thu hồi được gần 1.100 tỷ đồng. Số tiền c̣n lại (hơn 119 tỷ đồng) bị xác định là thiệt hại.
Cấp sơ thẩm nhận định hậu quả thiệt hại 119 tỷ đồng do cố ư làm trái chưa phản ánh hết bản chất sai phạm... "Hành vi của các bị cáo mang tính lợi ích nhóm, làm đội vốn hàng trăm triệu USD, là tiền đề cho tham nhũng, lăng phí xảy ra tại PVN... Nhiều người v́ thế mà tha hóa biến chất", bản án nêu.
Ông Thăng bị cho rằng đă lợi dụng vị trí cao nhất của tập đoàn, dù biết PVC không đủ năng lực vẫn đề ra chủ trương, giao thầu cho công ty này. Ông chỉ đạo cấp dưới tạm ứng sai dẫn đến hơn một ngh́n tỷ đồng bị sử dụng sai mục đích. Hành vi phạm tội thuộc trường hợp đặc biệt nghiêm trọng.
Ông Thanh cùng 10 bị cáo c̣n liên quan hành vi tham ô 13 tỷ đồng qua việc lập khống hồ sơ thiết kế, nghiệm thu, thanh quyết toán bốn hạng mục tại dự án Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng - Quảng Trạch (ở Hà Tĩnh).
Ông Thanh bị đánh giá phạm hai tội đều đặc biệt nghiêm trọng. Ông này bỏ trốn và trong quá tŕnh điều tra đă quanh co chối tội nên cần "trừng trị nghiêm". Tuy nhiên, ông Thanh có t́nh tiết giảm nhẹ là khắc phục thiệt hại được 4 tỷ đồng.
Cấp sơ thẩm tuyên phạt ông Thăng 13 năm tù, Thanh tù chung thân. 20 bị cáo c̣n lại bị cấp sơ thẩm tuyên án từ 30 tháng tù treo tới 16 năm tù giam về hai tội Cố ư làm trái và Tham ô tài sản.
Ông Thăng và ông Thanh mỗi người phải liên đới bồi thường 30 tỷ đồng.
Ông Trịnh Xuân Thanh. Ảnh: Giang Huy.
Ông Đinh La Thăng khai ǵ ở phiên ṭa sơ thẩm?
Trong suốt 10 ngày xét xử sơ thẩm, tới tận lúc nói lời sau cùng, ông Thăng đều chỉ nhận "quá quyết liệt, nôn nóng" trong quá tŕnh thực hiện khiến cấp dưới v́ vậy mà sai phạm.
Ông xin nhận trách nhiệm thay các thuộc cấp với tư cách là người đứng đầu tuy nhiên trong các lời khai của ḿnh ở phiên ṭa, bị cáo luôn một mực khẳng định việc chỉ định thầu cho PVC được xin phép Chính phủ.
Ông phủ nhận mọi lời khai của thuộc cấp cho rằng bản thân chỉ đạo kư hợp đồng thi công cũng như biết văn bản này không đủ giá trị pháp lư vẫn đôn đốc cấp dưới tạm ứng tiền cho công ty con.
Những ngày cuối của phiên ṭa, ông Thăng nói "dù mức án nào cũng xin chấp nhận", nhưng chưa một lần bị cáo này nhận ḿnh phạm tội. Các luật sư của ông Thăng cũng dẫn giải nhiều luận chứng và cho rằng thân chủ không phạm tội như cáo trạng và bản luận tội quy kết.
C̣n VKS cũng như bản án sơ thẩm đều cho rằng ông Thăng mới chỉ nhận trách nhiệm của người đứng đầu, gây sức ép tiến độ gói thầu mà chưa nhận ra việc làm trái pháp luật của ḿnh nên “cần có h́nh phạt nghiêm".
Tương tự ông Thăng, ông Thanh cũng không nhận tội, chỉ nhận trách nhiệm người đứng đầu. Cựu chủ tịch PVC cùng các luật sư của ḿnh đều khẳng định bản thân ‘không biết, không phải biết cũng không cần biết’ về việc kư hợp đồng thi công thầu dự án Nhà máy nhiệt điện Thái B́nh 2. Ông Thanh cũng chối đến cùng việc chỉ đạo rút ruột dự án Vũng Áng – Quảng Trạch 13 tỷ, chiếm hưởng 4 tỷ, dù các bị cáo và cả lái xe đều nói ông đă nhận tiền.