Người phụ nữ thương gia bị chính quyền Trung quốc bắt giữ vô cớ từ hồi tháng 3/2015.Mới đây,phát ngôn Bộ ngoại giao Trung quốc đã chính thức cáo buộc tội danh và truy tố người phụ nữ thương gia người Việt gốc Hoa và là công dân của Hoa Kỳ.Sự việc này đã khiến quan hệ giữa 2 nước Mỹ và Trung quốc càng tăng thêm căng thẳng.
Bộ Ngoại Giao Trung Cộng hôm Thứ Ba 30/08 thông báo chính thức truy tố bà Sandy Phan-Gillis, người Việt gốc Hoa, và là một công dân nhập tịch Hoa Kỳ. Bà bị bắt giữ hồi tháng 3 năm 2015 và bị giam giữ mà không có một cáo buộc nào từ đó đến nay.
Diễn biến mới nhất này đã làm tăng thêm căng thẳng trong các mối quan hệ Mỹ-Trung. Bắc Kinh đã phản bác cáo buộc của Nhóm Làm Việc Về Giam Giữ Tùy Tiện của Liên Hiệp Quốc, cho rằng việc giam giữ bà Phan-Gillis đã vi phạm các quy chuẩn quốc tế về nhân quyền. Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ đã hối thúc Trung Cộng giải quyết vụ này một cách nhanh chóng.
Trong một cuộc họp báo thường kỳ, phát ngôn nhân Bộ Ngoại Giao Trung Cộng Hoa Xuân Oánh nói rằng nhà chức trách Trung Cộng sẽ giải quyết vụ này theo đúng luật. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa rõ bà Phan-Gillis bị cáo buộc vì những hành vi cụ thể nào.
Hãng tin Reuters cho hay, bà Phan-Gillis đã nói trong một bức thư do một giới chức lãnh sự Hoa Kỳ ghi lại ở Trung Cộng, rằng việc bắt giữ bà có nguyên do chính trị, mà không vì một tội hình sự nào. Bà đã đi đến Trung Cộng cùng với một phái đoàn thương mại từ thành phố Houston, và bị câu lưu trong khi tính đi từ thành phố Châu Hải, tỉnh Quảng Đông, sang Macau.
Chồng của bà Sandy Phan- ông Jeff Gillis- từ nhà ở Texas, nói rằng bà không phải là gián điệp hay kẻ trộm. Trung Cộng có thể xem bất cứ điều gì là bí mật nhà nước, từ dữ liệu kỹ nghệ cho tới ngày sinh của các lãnh tụ chóp bu. Các thông tin trước đây không phải là bí mật cũng có thể được tuyên bố là bí mật. Tòa án và các cơ quan thực thi pháp luật Trung Cộng không làm việc dưới sự giám sát độc lập, và chỉ theo lệnh của đảng cộng sản.