Khi xă hội càng phát triển th́ giao thông càng trở nên ùn tắc. Quá nhiều loại xe lưu thông trên đường đă gây ra hàng ngh́n vụ tai nạn. Nói cách khác, giao thông tại Việt nam nói chung đang rất tồi tệ.
Ngày 28-10, Sở Giao thông Vận tải (GTVT) TP HCM phối hợp Khoa Đô thị học Trường ĐH Khoa học Xă hội và Nhân văn (ĐHQG TP HCM) tổ chức hội thảo “Giao thông vận tải TP HCM: 40 năm nh́n lại và hướng đến tương lai”. Dù đánh giá cao những thành tựu đă đạt được nhưng nhiều ư kiến cho rằng giao thông TP HCM hiện nay c̣n nhiều bất cập, chưa tương xứng tiềm năng kinh tế, thậm chí đang “rất tồi tệ!”
Quá tải và phá sản
Theo PGS-TS Nguyễn Minh Ḥa, Trưởng Khoa Đô thị học Trường ĐH Khoa học Xă hội và Nhân văn TP HCM, 2 vấn đề nan giải và khó gỡ nhất của giao thông TP hiện nay là ngập lụt và ùn tắc. Dù TP đă thực hiện nhiều giải pháp khác nhau để giải quyết nhưng mức độ thành công không cao, thậm chí phá sản.
Chống ùn tắc giao thông vẫn là nhiệm vụ cấp bách của ngành giao thông TP HCM trong thời gian tới
Thống kê sơ bộ, trung b́nh mỗi năm TP tăng thêm khoảng 200.000-300.000 người nhập cư. Trong khi đó, dân số chỉ tập trung ở 10 quận nội thành với diện tích khoảng 170 km2 và đặc biệt cao ở khu vực lơi với 930 ha. Chính v́ vậy, các đầu mối giao thông tập trung vào khu vực này rất cao trong khi cơ sở hạ tầng giao thông lại không thể đáp ứng.
Ông Ḥa nhận định giao thông ở TP HCM hiện đang trong t́nh trạng rất tồi tệ nhưng TP vẫn chỉ loay hoay t́m các lối thoát liên quan đến phát triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật.
Trong khi đó, theo PGS-TS Nguyễn Minh Ḥa, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch và Phát triển đô thị TP HCM, một TP hơn 8 triệu dân mà có đến 7 triệu xe gắn máy th́ là thách thức rất lớn cho phát triển giao thông đồng bộ hiện đại. Thêm nữa là cấu trúc phố thị theo kiểu nhà ống, phần trước để buôn bán ôm sát mặt đường, lấn chiếm vỉa hè… TP HCM đang tồn tại 2 “tai họa” đối với giao thông là nhà phố và xe cá nhân phát triển quá nhanh trong khi hạ tầng lại phát triển không tương thích.
“Hành vi và thói quen của đa số người dân TP cũng làm cho việc hiện đại hóa giao thông gặp nhiều khó khăn” - ông Ḥa nói và khẳng định hệ thống quản lư đô thị đang vận hành đă không c̣n phù hợp, ḱm hăm sự phát triển. Cụ thể, mô h́nh quản lư hiện nay được cải tiến từ cơ chế bao cấp nhưng vẫn tập trung quá cao ở trung ương; phân quyền và tự chủ thấp. Chính điều này làm giảm khả năng sáng tạo, năng động của địa phương.
Ông Nguyễn Văn Kích, nguyên vụ trưởng ở Bộ Kế hoạch và Đầu tư, b́nh luận chất lượng quy hoạch kết cấu hạ tầng giao thông ở TP HCM chưa cao, chưa bảo đảm, thiếu đồng bộ và tính khả thi rất thấp. Đồng thời, việc tổ chức điều hành, quản lư hạ tầng kỹ thuật giao thông đô thị cũng c̣n nhiều bất cập kéo dài.
Loay hoay t́m giải pháp
PGS-TS Nguyễn Minh Ḥa, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch và Phát triển đô thị TP HCM, cho rằng t́nh trạng kẹt xe chủ yếu diễn ra ở khu vực trung tâm TP. Theo đó, ngoài những giải pháp tạm thời như phân làn, nâng cao ư thức của người tham gia giao thông, đa dạng các loại h́nh giao thông công cộng… th́ TP cần thực hiện nhiều giải pháp “dài hơi”. Cụ thể, cần giảm bớt phát triển các cơ sở dịch vụ, các cao ốc, chung cư cao tầng làm gia tăng dân số ở khu vực trung tâm. Đồng thời, đầu tư trọng điểm, tạo ra những khu trung tâm mới đủ đối trọng với trung tâm hiện hữu nhằm chia nhỏ lượng người đổ dồn về một điểm.
Đồng quan điểm nhưng PGS-TS Nguyễn Minh Ḥa, Trưởng Khoa Đô thị học Trường ĐH Khoa học Xă hội và Nhân văn, lại lo ngại giải pháp này sẽ gặp khó khăn bởi các nhà đầu tư nước ngoài không muốn ra các quận ngoại thành do hạ tầng kỹ thuật ở trung tâm đă có sẵn.
Một giải pháp mà nhiều chuyên gia đưa ra là muốn giảm xe gắn máy th́ TP phải nhanh chóng có các phương tiện thay thế đa dạng, đa cấp. Trong đó, việc lựa chọn loại h́nh giao thông công cộng phù hợp là một yêu cầu cần thiết. Tuy nhiên, mạng lưới xe buưt của TP hiện không đáp ứng điều này, thậm chí c̣n gây ùn tắc giao thông. Chưa kể, việc phát triển hệ thống metro dù đă được triển khai rất lâu nhưng thực hiện “́ ạch” và liên tục đội vốn.
Cụ thể hơn, theo đề tài của bà Nguyễn Phương Nguyệt Minh và các cộng sự ở Khoa Đô thị học Trường ĐH Khoa học Xă hội và Nhân văn TP HCM, TP cần thực hiện những giải pháp như nâng cấp, lắp đặt thêm đèn tín hiệu giao thông thông minh để cải thiện t́nh trạng ùn tắc các tuyến đường cửa ngơ phía Tây Bắc, đồng thời quy hoạch hợp lư chỗ đậu xe máy trên vỉa hè, tạo thêm ḍng quay đầu xe ở những nút giao thông trọng điểm…
Tin tức sẽ tiếp tục được cập nhật.