Tổng thống Donald Trump đă nổi giận lên v́ liên tục gặp phải thất bại về mặt pháp lư từ chính các thẩm phán do ông đă đề cử ra, từ việc cho triển khai Vệ binh Quốc gia đến việc cho trục xuất di dân lậu.
Tổng thống Mỹ Donald Trump. (Ảnh: Reuters)
Khi một vị thẩm phán do chính ông Trump bổ nhiệm đưa ra phán quyết ngăn chận không cho phép chính quyền liên bang điều động Vệ binh Quốc gia đến Portland, tiểu bang Oregon, Tổng thống Mỹ thừa nhận ông có phần thấy hối tiếc.
"Tôi thất vọng với những người làm công tác chọn ra các thẩm phán cho tôi", Politico trích dẫn lời của ông Trump đă than thở hôm 4/10.
Đây không phải lần đầu mà ông tỏ ra than phiền và bực tức về việc này. Bốn tháng trước, Tổng thống Mỹ cũng từng công khai chỉ trích những ứng viên thẩm phán được đề bạt bởi tổ chức pháp lư Hiệp hội Liên bang trong nhiệm kỳ đầu là
"lời khuyên tệ hại".
"Việc này sẽ không bị cho lăng quên đâu", ông Trump viết trên Truth Social.
Thất bại đến từ chính các nhân sự do ông Trump chọn ra
Trong khi ông Trump và các đồng minh dành cả năm qua để liên tục công kích các thẩm phán
"nổi loạn" và
"cấp tiến" do đảng Dân chủ đề bạt lên, Tổng thống Mỹ lại gặp phải ngày càng nhiều những sự phán quyết bất lợi từ các thẩm phán do chính ông đưa lên nắm chức vụ này. Phần lớn các phán quyết này đến từ các ṭa án cấp quận hạt, tầng mức thấp nhất trong hệ thống Tư pháp liên bang.
Ngược lại, 3 vị thẩm phán nhiều quyền lực nhất do ông Trump bổ nhiệm vào Tối cao Pháp viện gồm ông Neil Gorsuch, ông Brett Kavanaugh, và bà Amy Coney Barrett, cùng các đồng nghiệp bảo thủ khác đă nhiều lần giúp cho ông giành thắng lợi ngắn hạn khi họ bác bỏ các phán quyết của ṭa án cấp dưới.
Khi được hỏi, người phát ngôn viên Ṭa Bạch Ốc Abigail Jackson cho biết:
"Các chính sách của chính quyền Tổng thống Trump liên tục được Tối cao Pháp viện khẳng định là hợp pháp, bất chấp số lượng chưa từng có các vụ kiện đă và đang xảy ra và những phán quyết 'sai trái' từ các thẩm phán cấp dưới có tư tưởng tự do cực đoan".
Các đồng minh của ông Trump cũng chỉ ra rằng việc bổ nhiệm thẩm phán ṭa án liên bang cấp quận hạt thường phải được sự chấp thuận của Thượng viện tiểu bang nơi mà họ làm việc. Điều đó khiến cho Tổng thống trong nhiều trường hợp phải chọn ứng viên có lập trường ôn ḥa hơn, đặc biệt ở các tiểu bang do đảng Dân chủ kiểm soát.
Tuy nhiên, trong một số vụ có liên quan trực tiếp đến chính sách của ông Trump, các thẩm phán do chính ông đă bổ nhiệm, không chỉ đơn thuần đưa ra phán quyết bất lợi, mà c̣n phát lời cảnh cáo về nguy cơ làm suy yếu cơ chế kiểm soát cân bằng quyền lực. Một vị thẩm phán do ông Trump cho bổ nhiệm, thậm chí công khai khiển trách ông và đồng minh v́ đă bôi lọ và xúc phạm đến ngành Tư Pháp.
"Trong hệ thống chính phủ của chúng ta chắc chắn sẽ có tồn tại sự căng thẳng nhất định giữa các nhánh quyền lực, nhưng việc nhánh hành pháp phối hợp để bôi lọ và công kích cá nhân các thẩm phán v́ họ ra phán quyết bất lợi là hành động chưa từng có tiền lệ và thật là đáng tiếc", vị thẩm phán liên bang Thomas Cullen đă viết trong phán quyết gần đây.
Loạt phán quyết gây ra khó dễ cho ông Trump
Một loạt các sự kiện gần đây cho thấy các thẩm phán do ông Trump bổ nhiệm đă không ngần ngại đưa ra các quyết định bất lợi với chính quyền của ông.
Tại Oregon, thẩm phán Karin Immergut đă nhận định về kế hoạch cho triển khai Vệ binh Quốc gia đến Portland, Oregon,
"không có cơ sở thực tế và có nguy cơ kéo đất nước vào t́nh trạng cai trị với quyền lực của quân đội hoàn toàn vi hiến".
Ở Washington, D.C., vị thẩm phán Tim Kelly bác bỏ lời tuyên bố từ chính quyền ông Trump rằng việc cho trục xuất hàng trăm trẻ em Guatemala trong đêm nhằm giúp đoàn tụ các em với cha mẹ. Ông cho rằng, lư do này đă bi
"sụp đổ như lâu đài trên cát" sau lời phủ nhận của chính phủ Guatemala, ông Kelly quyết định cho tạm dừng việc trục xuất v́ cho rằng có dấu hiệu không theo đúng quy định của luật pháp hiện hành.
Tại Ṭa Thương mại Quốc tế, thẩm phán Timothy Reif cùng hai đồng nghiệp đưa ra phán quyết cho rằng, ông Trump không có quyền đơn phương áp đặt mức thuế quan quy mô lớn v́ thẩm quyền này thuộc Quốc hội đưa ra. Phán quyết này được ṭa phúc thẩm giữ nguyên, hiện đang chờ Ṭa Tối cao Pháp viện xem xét trong nay mai.
Ở Texas, thẩm phán Fernando Rodriguez Jr. là người đầu tiên tuyên bố việc áp dụng
"Đạo luật Kẻ thù Ngoại bang" để cho trục xuất khẩn cấp công dân Venezuela là
"phi pháp". Hai vị thẩm phán khác, John Holcomb và Stephanie Haines, cũng đưa ra kết luận khi nói rằng, hành động này vi phạm quyền được cho xét xử công bằng.
Tại Rhode Island, bị thẩm phán Mary McElroy đă nhiều lần chặn kế hoạch cắt giảm tài trợ cho các chương tŕnh nhà ở và y tế công cộng. Mới đây bà đă ngăn chính quyền ông Trump chuyển 233 triệu USD của quỹ FEMA khỏi các tiểu bang Dân chủ.
Ngay cả trong chính sách giam giữ người nhập cư chờ trục xuất, hàng loạt thẩm phán do ông Trump bổ nhiệm như ông Dominic Lanza ở Arizona, bà Rebecca Jennings ở Kentucky, ông Eric Tostrud ở Minnesota và ông Kyle Dudek ở Florida, cũng tuyên bố việc tước quyền xin tại ngoại của người bị trục xuất là hoàn toàn bất hợp pháp.