Theo như sự nỗi ám ảnh của tổng thống Donald Trump với giải Nobel Ḥa B́nh, đă có từ nhiệm kỳ đầu tiên (2017-2021), càng lớn thêm kể từ khi ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng đầu năm nay th́ có lời tuyên bố gần đây của Donald Trump không chỉ là sự khoa trương đặc trưng.
Ảnh minh họa : Một cuộc biểu t́nh phản đối tổng thống Donald Trump tại Colombia, Washington, Mỹ ngày 16/08/2025, trong đó có biểu ngữ với chân dung ông Trump và ḍng chữ « Tôi muốn giải Nobel ngay bây giờ ! » AP - Alex Brandon
“Không trao giải Nobel Ḥa B́nh cho tôi là một sự xúc phạm đối với nước Mỹ”, lời tuyên bố gần đây của Donald Trump không chỉ là sự khoa trương đặc trưng của ông, mà c̣n hé lộ nỗi ám ảnh cá nhân sâu sắc : Được công nhận như một “kiến trúc sư của ḥa b́nh toàn cầu”.
Nỗi ám ảnh của Donald Trump với giải Nobel Ḥa B́nh, đă có từ nhiệm kỳ đầu tiên (2017-2021), càng lớn thêm kể từ khi ông trở lại Nhà Trắng đầu năm nay.
“Ai cũng nói tôi đáng được nhận giải Nobel” Ḥa B́nh, tổng thống Mỹ phát biểu tại diễn đàn Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc hồi đầu tháng 9. Ông khẳng định đă chấm dứt bảy cuộc xung đột, dẫn ví dụ về các nỗ lực ḥa giải các cuộc xung đột Ấn Độ và Pakistan, Cam Bốt - Thái Lan, Ai Cập và Ethiopia, Rwanda và Cộng ḥa Dân chủ Congo, Serbia và Kosovo… Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định, tổng thống Mỹ phóng đại vai tṛ của ḿnh, thậm chí đôi khi tự sáng tạo sự kiện. Gần đây, ông Trump cho biết “chỉ số” thành tích của ông có thể c̣n tăng nếu các nỗ lực chấm dứt chiến tranh ở Dải Gaza thành công.
Đối với Donald Trump, giải Nobel Ḥa B́nh vượt xa giá trị giải thưởng. Nó là biểu tượng tối cao của sự công nhận toàn cầu. Tham vọng này không chỉ là tṛ chơi cá nhân mà c̣n được nuôi dưỡng bởi các đồng minh quốc tế muốn lấy ḷng vị tổng thống quyền lực nhưng nổi tiếng dễ tự ái.
Thủ tướng Israel, Benyamin Netanyahu, chính phủ Pakistan và cả một số lănh đạo châu Phi từng đề nghị trao giải Nobel cho Donald Trump, ca ngợi “nỗ lực kiến tạo ḥa b́nh toàn cầu” của ông.
Thậm chí Albert Bourla, chủ tịch tổng giám đốc hăng dược Pfizer, cũng cho rằng việc phát triển nhanh chóng vac-xin Covid-19 trong nhiệm kỳ đầu tiên khiến ông Trump “xứng đáng” với giải thưởng danh giá này.
C̣n giáo sư luật, bà Anat Alon-Beck đă đề cử Donald Trump tới 5 thành viên Ủy ban Nobel Ḥa B́nh do Quốc Hội Na Uy chỉ định, v́ cho rằng ông thể hiện “uy quyền phi thường” và “tài năng chiến lược” trong việc thúc đẩy ḥa b́nh và giải cứu con tin ở Dải Gaza.
Garret Martin, giáo sư quan hệ quốc tế tại American University, được AFP trích dẫn, nhận xét: “Trump nổi tiếng là người thích các giải thưởng, v́ vậy ông sẽ vui mừng với sự công nhận quốc tế như vậy.”
Căn nguyên của nỗi ám ảnh này, theo nhiều nhà phân tích, một phần c̣n ở sự ganh đua ngầm với Barack Obama, cựu tổng thống của đảng Dân Chủ.
Obama nhận giải Nobel Ḥa B́nh năm 2009, chỉ 9 tháng sau khi nhậm chức, trong khi Donald Trump tự coi ḿnh là “người đă thực sự làm được những điều Obama chỉ nói”, lại không được vinh danh. Câu nói mỉa mai của ông năm 2024, “nếu tôi tên là Obama, tôi đă có giải Nobel trong 10 giây” phản ánh nỗi ấm ức v́ ông không chỉ muốn đánh bại Obama trên chính trường, mà c̣n trong trận chiến giành dấu ấn lịch sử.
Ngoài Obama, nước Mỹ c̣n có 3 vị tổng thống Mỹ từng được vinh danh Nobel Ḥa B́nh gồm Theodore Roosevelt, Woodrow Wilson, Jimmy Carter, và ngoại trưởng Henry Kissinger (1973).
Đối với Donald Trump, giải Nobel là “chứng chỉ” của sự vĩ đại, và việc bị từ chối đồng nghĩa với một âm mưu chính trị của giới tinh hoa châu Âu chống lại ông và nước Mỹ của ông.
Theo giới chuyên gia, khả năng ông Trump nhận giải Nobel Ḥa B́nh là gần như bằng không, nhưng việc ông liên tục nhắc tới nó lại phục vụ mục tiêu chính trị trong nước. Theo các nhà phân tích chính trị Mỹ, Donald Trump không chỉ khao khát giải Nobel v́ danh vọng, mà c̣n v́ ư nghĩa biểu tượng của nó đối với cử tri trong nước. Trong bối cảnh nước Mỹ chia rẽ sâu sắc, ông muốn định vị ḿnh như “con người của ḥa b́nh”, đối lập với h́nh ảnh chiến tranh triền miên luôn gắn với nước Mỹ trong suốt nhiều thập kỳ qua.
Giải Nobel Ḥa B́nh, trong mắt Donald Trump, không phải là phần thưởng cho những đóng góp vào lư tưởng ḥa b́nh, mà là huy chương chiến thắng của cuộc chiến giành ảnh hưởng và công nhận. Bởi vậy, nỗi ám ảnh với giải Nobel Ḥa B́nh không chỉ là tham vọng cá nhân, mà c̣n là một phần trong chiến lược quyền lực của Donald Trump.