[PinaColada]

Tổng thống Donald Trump nổi cáu vì liên tục gặp phải thất bại pháp lý từ chính các thẩm phán do ông đề cử, từ việc triển khai Vệ binh Quốc gia đến trục xuất người nhập cư.

Khi một thẩm phán do chính ông Trump bổ nhiệm ra lệnh ngăn chính quyền liên bang điều động Vệ binh Quốc gia đến Portland, Tổng thống Mỹ thừa nhận có phần hối tiếc.

“Tôi thất vọng với những người làm công tác chọn thẩm phán cho tôi”, Politico dẫn lời ông Trump than thở hôm 4/10.

Đây không phải lần đầu ông than phiền về việc này. Bốn tháng trước, Tổng thống Mỹ cũng từng công khai chỉ trích những ứng viên thẩm phán được đề bạt bởi tổ chức pháp lý Hiệp hội Liên bang trong nhiệm kỳ đầu là “lời khuyên tệ hại”.

“Việc này sẽ không bị lãng quên đâu”, ông Trump viết trên Truth Social.

Thất bại đến từ chính nhân sự mình chọn
Trong khi ông Trump và các đồng minh dành cả năm qua công kích các thẩm phán “nổi loạn” và “cấp tiến” do đảng Dân chủ đề cử, Tổng thống Mỹ lại gặp phải ngày càng nhiều những phán quyết bất lợi từ các thẩm phán do mình đưa lên ghế. Phần lớn các quyết định này đến từ tòa án cấp quận - tầng thấp nhất trong hệ thống tư pháp liên bang.

Ngược lại, ba thẩm phán quyền lực nhất do ông Trump bổ nhiệm vào Tòa Tối cao - gồm ông Neil Gorsuch, ông Brett Kavanaugh, và bà Amy Coney Barrett - cùng các đồng nghiệp bảo thủ khác đã nhiều lần giúp ông giành thắng lợi ngắn hạn khi bác bỏ lệnh của tòa cấp dưới.

Khi được hỏi, người phát ngôn Nhà Trắng Abigail Jackson cho biết: “Các chính sách của chính quyền Tổng thống Trump liên tục được Tòa Tối cao khẳng định là hợp pháp, bất chấp số lượng chưa từng có các vụ kiện và những phán quyết sai trái từ các thẩm phán cấp dưới có tư tưởng tự do cực đoan”.

Các đồng minh của ông Trump cũng chỉ ra rằng việc bổ nhiệm thẩm phán tòa án liên bang cấp quận thường phải được sự chấp thuận của thượng nghị sĩ bang nơi họ làm việc. Điều đó khiến Tổng thống trong nhiều trường hợp phải chọn ứng viên ôn hòa hơn, đặc biệt ở các bang do đảng đối lập kiểm soát.

Tuy nhiên, trong một số vụ việc liên quan trực tiếp tới chính sách của ông Trump, các thẩm phán do ông bổ nhiệm không chỉ đơn thuần ra phán quyết bất lợi, mà còn phát cảnh báo về nguy cơ suy yếu cơ chế kiểm soát cân bằng quyền lực. Một thẩm phán do ông Trump bổ nhiệm thậm chí công khai khiển trách ông và đồng minh vì “bôi nhọ” ngành tư pháp.

“Trong hệ thống nhà nước của chúng ta chắc chắn sẽ tồn tại sự căng thẳng nhất định giữa các nhánh quyền lực, nhưng việc nhánh hành pháp phối hợp để bôi nhọ và công kích cá nhân các thẩm phán vì họ ra phán quyết bất lợi là hành động chưa từng có tiền lệ và thật đáng tiếc”, thẩm phán liên bang Thomas Cullen viết trong phán quyết gần đây.

Loạt phán quyết gây khó dễ ông Trump
Loạt vụ việc gần đây cho thấy các thẩm phán do ông Trump bổ nhiệm không ngần ngại ra quyết định bất lợi với chính quyền của ông.

Tại Oregon, thẩm phán Karin Immergut nhận định kế hoạch triển khai Vệ binh Quốc gia tới Portland “không có cơ sở thực tế” và có nguy cơ kéo đất nước vào tình trạng cai trị bằng quân đội vi hiến.

Ở Washington, D.C., thẩm phán Tim Kelly bác bỏ tuyên bố từ chính quyền ông Trump rằng việc trục xuất hàng trăm trẻ em Guatemala trong đêm nhằm “đoàn tụ các em với cha mẹ”. Cho rằng lý do này đã “sụp đổ như lâu đài cát” sau lời phủ nhận của chính phủ Guatemala, ông Kelly quyết định tạm dừng việc trục xuất vì cho rằng có dấu hiệu không đúng quy định.

Tại Tòa Thương mại Quốc tế, thẩm phán Timothy Reif cùng hai đồng nghiệp phán quyết rằng ông Trump không có quyền đơn phương áp đặt thuế quan quy mô lớn vì thẩm quyền này thuộc Quốc hội. Phán quyết này được tòa phúc thẩm giữ nguyên, hiện chờ Tòa Tối cao xem xét.

Ở Texas, thẩm phán Fernando Rodriguez Jr. là người đầu tiên tuyên bố việc dùng Đạo luật Kẻ thù Ngoại bang để trục xuất khẩn cấp công dân Venezuela là “phi pháp”. Hai thẩm phán khác, John Holcomb và Stephanie Haines, cũng kết luận hành động này vi phạm quyền được xét xử công bằng.

Tại Rhode Island, thẩm phán Mary McElroy nhiều lần chặn kế hoạch cắt giảm tài trợ cho các chương trình nhà ở và y tế công cộng. Bà mới đây đã ngăn chính quyền ông Trump chuyển 233 triệu USD quỹ FEMA khỏi các bang Dân chủ.

Ngay cả trong chính sách giam giữ người nhập cư chờ trục xuất, hàng loạt thẩm phán do ông Trump bổ nhiệm - như ông Dominic Lanza ở Arizona, bà Rebecca Jennings ở Kentucky, ông Eric Tostrud ở Minnesota và ông Kyle Dudek ở Florida - cũng tuyên bố việc tước quyền xin tại ngoại của người bị trục xuất là bất hợp pháp.

VietBF@ sưu tập