Tổng thống Trump công bố kế hoạch 20 điểm nhằm chấm dứt chiến sự Gaza, nhận được sự ủng hộ từ Israel cùng nhiều quốc gia Arab và Hồi giáo.
"Sau khi tham vấn sâu rộng với bạn bè và đối tác trong khu vực, tôi đă công bố những nguyên tắc ḥa b́nh của chúng tôi và kế hoạch nhận được rất nhiều sự đồng t́nh", Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu tại cuộc họp báo chung với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tại Nhà Trắng hôm 29/9.
Nhà Trắng sau đó đưa ra tài liệu gồm 20 điểm nhằm hướng đến chấm dứt chiến sự ở Dải Gaza. Kế hoạch kêu gọi "phi cực đoan Gaza" để khu vực không c̣n tạo ra mối đe dọa đến các nước láng giềng, tái thiết dải đất, cải thiện cuộc sống cho người dân.
Nếu Hamas và Israel chấp thuận kế hoạch, chiến sự sẽ lập tức chấm dứt. Trong ṿng 72 giờ sau đó, Hamas trả tự do cho toàn bộ con tin c̣n Israel thả các tù nhân Palestine đang bị giam tại nước này.
Tổng thống Trump (trái) và Thủ tướng Netanyahu tại Nhà Trắng ngày 29/9. Ảnh: AFP
Sau khi toàn bộ con tin được thả, các thành viên Hamas cam kết giải giáp và chung sống ḥa b́nh sẽ được ân xá. Những người muốn rời Dải Gaza sẽ được đảm bảo hành lang an toàn để sang quốc gia tiếp nhận họ. Một kế hoạch phát triển kinh tế do ông Trump khởi xướng sẽ được xây dựng nhằm tái thiết Gaza, thành lập một khu kinh tế đặc biệt với thuế quan ưu đăi.
Dải Gaza sẽ được quản lư tạm thời bởi ủy ban kỹ trị Palestine, gồm các chuyên gia Palestine đủ năng lực cùng chuyên gia quốc tế, đặt dưới sự giám sát của một cơ quan chuyển tiếp mang tên "Hội đồng Ḥa b́nh" do ông Trump làm chủ tịch. Hamas và các nhóm vũ trang khác không tham gia điều hành Gaza dưới bất kỳ h́nh thức nào.
Mọi người có quyền rời đi và trở lại Gaza nếu muốn. Kế hoạch cũng khuyến khích người dân ở lại, đồng thời tạo cơ hội để họ cùng xây dựng "một Gaza tốt đẹp hơn".
"Tôi ủng hộ kế hoạch của ngài nhằm chấm dứt chiến sự ở Gaza, bởi nó đáp ứng đầy đủ các mục tiêu mà chúng tôi đặt ra. Kế hoạch sẽ giúp tất cả con tin trở về Israel, xóa bỏ sức mạnh quân sự của Hamas, chấm dứt quyền kiểm soát chính trị của họ và bảo đảm rằng Gaza sẽ không bao giờ c̣n là mối đe dọa đối với Israel", Thủ tướng Netanyahu nói.
Lănh đạo Israel cũng cảnh báo rằng nước này "sẽ tự ḿnh hoàn tất công việc" nếu Hamas từ chối kế hoạch hoặc giả bộ chấp thuận.
Tổng thống Trump nói Israel sẽ nhận được "sự ủng hộ hoàn toàn" từ phía ông để hành động trong trường hợp Hamas không chấp nhận thỏa thuận. Ông chủ Nhà Trắng nhấn mạnh ḥa b́nh Trung Đông "đang hơn cả rất gần" và mô tả thông báo về kế hoạch ḥa b́nh Gaza "có thể là một trong những ngày tuyệt vời nhất của nhân loại".
Chưa rơ Hamas có chấp nhận kế hoạch ḥa b́nh này hay không. "Mỹ chưa chuyển kế hoạch này cho chúng tôi ngoài những ǵ được công bố trên truyền thông", một quan chức Hamas nói với Reuters.
8 quốc gia Arab và Hồi giáo đă ca ngợi "những nỗ lực chân thành" của Tổng thống Trump. Lănh đạo Ai Cập, Jordan, Arab Saudi, Qatar, Các tiểu vương quốc Arab Thống nhất, Thổ Nhĩ Kỳ, Indonesia và Pakistan đă trao đổi với Tổng thống Trump tuần trước.
Chính quyền Palestine hoan nghênh "các nỗ lực quyết tâm và chân thành" của ông chủ Nhà Trắng nhằm chấm dứt chiến sự Gaza.
Chủ tịch Hội đồng châu Âu Antonio Costa kêu gọi các bên "nắm lấy thời khắc này để trao cơ hội thực sự cho ḥa b́nh". "T́nh h́nh ở Gaza là không thể chấp nhận được. Giao tranh phải chấm dứt, toàn bộ con tin phải được trả tự do ngay lập tức", ông Costa cho hay.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết Hamas giờ đây "không c̣n lựa chọn nào khác ngoài lập tức trả tự do cho toàn bộ con tin", đồng thời kêu gọi Israel "kiên quyết cam kết" thực hiện kế hoạch.
Chiến sự Israel - Hamas bùng phát tháng 10/2023 sau khi nhóm vũ trang ở Gaza tấn công Israel, khiến hơn 1.200 người chết và bắt cóc 251 con tin. Trong số này, 47 người vẫn bị giam giữ tại Gaza với khoảng 20 người được tin là c̣n sống.
Israel sau đó mở chiến dịch vào Gaza với mục tiêu loại bỏ Hamas. Cơ quan y tế Gaza ngày 28/9 cho biết giao tranh đă khiến hơn 66.000 người Palestine thiệt mạng, hơn 168.000 người bị thương, chủ yếu là dân thường.