Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết, ông tin rằng Thổ Nhĩ Kỳ sẽ đồng ư với yêu cầu của ông về việc chấm dứt mua dầu của Nga, đồng thời hé lộ khả năng gỡ bỏ các lệnh trừng phạt đối với Ankara để nước này có thể tiếp tục mua tiêm kích tàng h́nh F-35 của Mỹ.
Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan. Ảnh Reuters.
Phát biểu sau cuộc gặp kéo dài hai giờ với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan tại Nhà Trắng hôm 25/9, ông Trump mô tả đây là một cuộc trao đổi hữu ích, nhưng không tiết lộ chi tiết. Ông chủ Nhà Trắng chỉ nói rằng một tuyên bố chính thức sẽ được công bố sau.
Ông Trump nhiều tháng qua liên tục thúc giục châu Âu cắt nguồn dầu từ Nga, coi đây là điều kiện để Washington áp đặt những lệnh trừng phạt cứng rắn hơn lên Moscow nhằm làm cạn kiệt nguồn tài chính của Nga cho cuộc chiến ở Ukraine. Thất vọng trước việc Nga vẫn không chấm dứt giao tranh, tuần này ông Trump c̣n bất ngờ nói rằng Ukraine có thể giành lại toàn bộ lănh thổ đă mất.
Khi được hỏi liệu Ankara có thực sự ngừng mua dầu Nga, ông Trump khẳng định: “Tôi tin ông ấy (Erdogan) sẽ dừng lại. Ông ấy có thể mua dầu từ nhiều nơi khác".
Trong khi đó, hai quốc gia châu Âu khác là Hungary và Slovakia – vốn cũng nhập dầu Nga – dường như được ông Trump “nới tay” v́ ông cho rằng họ có ít lựa chọn năng lượng thay thế.
Tổng thống Erdogan đến Nhà Trắng trong chuyến thăm đầu tiên sau 6 năm, với kỳ vọng giành được cái gật đầu của ông Trump trong việc dỡ bỏ trừng phạt để Thổ Nhĩ Kỳ có thể mua tiêm kích F-35.
Ngồi cạnh nhau trong Pḥng Bầu dục, ông Trump gọi ông Erdogan là “một người rất cứng rắn” và khẳng định quan hệ song phương nay “thân thiện hơn nhiều” so với thời người tiền nhiệm Joe Biden – vốn luôn giữ khoảng cách với Ankara do lo ngại mối quan hệ gần gũi của Thổ Nhĩ Kỳ với Nga.
Khi trả lời báo chí cùng ông Erdogan, ông Trump phát tín hiệu sẵn sàng thỏa thuận: “Tôi nghĩ ông ấy sẽ thành công trong việc mua những ǵ ḿnh muốn”. Ông c̣n nhấn mạnh có thể sớm dỡ bỏ trừng phạt Ankara, thậm chí “ngay lập tức nếu cuộc gặp diễn ra tốt đẹp".
Hy vọng hồi sinh thương vụ F-35
Các lệnh trừng phạt do chính ông Trump áp đặt năm 2020 – liên quan đến việc Thổ Nhĩ Kỳ mua hệ thống pḥng thủ S-400 của Nga – đă chặn đứng thỏa thuận F-35. Ankara vốn là đối tác mua và sản xuất loại chiến đấu cơ tối tân này.
Một xu hướng ấm lên trong quan hệ hiện tại giúp Ankara hy vọng có thể khôi phục thương vụ. Ngoài F-35, ông Erdogan cũng đang thúc đẩy đàm phán về 40 tiêm kích F-16 cùng các hợp đồng công nghiệp quốc pḥng khác.
Thổ Nhĩ Kỳ – quốc gia sở hữu quân đội lớn thứ hai NATO – đang t́m cách tăng cường sức mạnh không quân trước các mối đe dọa ngày càng lớn tại Trung Đông, Đông Địa Trung Hải và Biển Đen, nơi họ giáp cả Nga lẫn Ukraine.
Vietbf @ Sưu tầm