Quả bưởi không chỉ là một loại trái cây được yêu thích mà c̣n là một 'kho' dinh dưỡng, mang lại nhiều lợi ích bất ngờ cho sức khỏe. Dù là bưởi da xanh hay bưởi đào, mỗi múi bưởi đều chứa đựng những dưỡng chất có lợi mà ít người biết đến.
Bưởi có nhiều loại nhưng có 2 loại đáng chú ư nhất là: quả bưởi ta (hay Pomelo, có nguồn gốc từ Đông Nam Á trong đó có Việt Nam) và bưởi chùm (hay Grapefruit, h́nh thành từ sự lai tạo giữa cam ngọt và bưởi có nguồn gốc từ Barbados - quần đảo phía tây Đại Tây Dương).
Với điều kiện khí hậu thuận lợi, nước ta có nhiều vùng trồng bưởi, tạo nên sự đa dạng về chủng loại trải dài từ Bắc tới Nam. Điển h́nh như miền Bắc có bưởi Diễn, bưởi Đoan Hùng, miền Trung có bưởi Phúc Trạch, miền Nam có bưởi da xanh, Năm Roi,... Quả bưởi dễ ăn và được tiêu thụ nhiều nhờ những lợi ích sức khỏe. Dưới đây là những thông tin về lợi ích sức khỏe của loại trái cây này.
1. Thông tin dinh dưỡng của bưởi
Theo thông tin dinh dưỡng của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA), nửa quả bưởi cỡ vừa (khoảng 120 g) chứa:
Calo: 41
Chất béo: 0 g
Cholesterol: 0 mg
Natri: 0 mg
Carbohydrate: 10 g
Chất xơ: 1 g
Đường: 9 g
Protein: 1 g
Vitamin C: 38,4 mg
Vitamin A: 71,3 mcg
Lượng đường huyết của nửa quả bưởi (không thêm đường hoặc mật ong) ước tính là 4.
Bưởi là nguồn cung cấp vitamin C tuyệt vời, đáp ứng gần 64% nhu cầu vitamin C hàng ngày chỉ trong một khẩu phần. Bưởi cũng là nguồn cung cấp beta-carotene (được cơ thể chuyển hóa thành vitamin A), đáp ứng 28% nhu cầu vitamin C hàng ngày. Bưởi c̣n cung cấp một lượng nhỏ khoáng chất nhất định như kali, canxi và magie.
Bưởi là loại trái cây quen thuộc mang lại nhiều giá trị sức khỏe.
2. Lợi ích của bưởi đối với sức khỏe
Bưởi chứa nhiều vitamin, khoáng chất và các chất dinh dưỡng khác, đồng thời ít calo. Chúng được ưa chuộng làm thực phẩm trong các bữa ăn và là một phần của chế độ ăn kiêng giảm cân.
Các nghiên cứu đă chỉ ra rằng việc ăn bưởi thường xuyên mang lại nhiều lợi ích tích cực cho sức khỏe. Bưởi cũng có nhiều lợi ích sức khỏe tiềm năng, chẳng hạn như:
2.1. Tăng cường hệ miễn dịch
Quả bưởi nổi bật với hàm lượng calo thấp nhưng lại dồi dào các loại vitamin và khoáng chất cần thiết. Điều làm nên giá trị của bưởi chính là hàm lượng vitamin C và vitamin A dồi dào.
Vitamin C là một chất chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do các gốc tự do, đồng thời tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại các bệnh cảm cúm thông thường.
Cùng với đó, bưởi c̣n là nguồn cung cấp beta-carotene, một tiền chất của vitamin A, rất quan trọng cho sức khỏe của mắt và da. Beta-carotene được cơ thể chuyển hóa thành vitamin A, giúp duy tŕ thị lực b́nh thường và có thể hỗ trợ pḥng ngừa thoái hóa điểm vàng liên quan đến tuổi tác.
2.2. Hỗ trợ kiểm soát cân nặng
Trung b́nh một quả bưởi chứa khoảng 4 g chất xơ. Ăn một nửa quả cũng có thể làm chậm quá tŕnh tiêu hóa và giúp bạn cảm thấy no. Chế độ ăn giàu chất xơ có thể giúp bạn kiểm soát cân nặng, từ đó ngăn ngừa các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn như bệnh tim và đái tháo đường type 2.
2.3. Thúc đẩy sức khỏe mắt
Vitamin A, được cung cấp từ bưởi dưới dạng tiền chất beta-carotene, rất cần thiết cho thị lực b́nh thường. Vitamin A cũng có thể đóng vai tṛ trong việc kiểm soát thoái hóa điểm vàng do tuổi tác (AMD). Các nghiên cứu đă chỉ ra rằng việc bổ sung vitamin A, vitamin C và các chất dinh dưỡng khác có thể giảm 25% nguy cơ mắc AMD giai đoạn tiến triển.
Các chuyên gia khác đă nghiên cứu các nguồn dinh dưỡng thiết yếu cho sức khỏe mắt trong chế độ ăn uống. Một nghiên cứu đă công bố đă liệt kê bưởi và nước ép bưởi là những nguồn dinh dưỡng chính.
2.4. Giảm nguy cơ sỏi thận
Có nhiều nguyên nhân gây ra sỏi thận, từ chế độ ăn uống đến tiền sử gia đ́nh. Acid citric (citrate) trong bưởi có thể giúp ngăn ngừa một số loại sỏi thận tái phát. Tuy nhiên, bạn sẽ phải ăn hoặc uống rất nhiều bưởi mỗi ngày, v́ vậy bổ sung acid citric theo hướng dẫn của bác sĩ có thể là một lựa chọn tốt hơn.
2.5. Bưởi tốt cho hệ tiêu hóa
Quả bưởi c̣n chứa một lượng chất xơ đáng kể. Lượng chất xơ này không chỉ hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru mà c̣n giúp tạo cảm giác no lâu, hỗ trợ kiểm soát cân nặng hiệu quả. Bưởi cũng cung cấp một lượng nhỏ các khoáng chất quan trọng như kali, canxi và magie, đóng góp vào nhiều chức năng của cơ thể.
Với hàm lượng chất xơ cao, bưởi rất tuyệt vời đối với nhu động ruột.
2.6. Hỗ trợ sức khỏe tim mạch
Bưởi có khả năng giúp giảm cholesterol xấu (LDL) và tăng cholesterol tốt (HDL) trong máu. Các chất xơ ḥa tan trong bưởi, đặc biệt là pectin, có thể liên kết với cholesterol trong ruột và giúp loại bỏ chúng ra khỏi cơ thể. Điều này góp phần làm giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.
2.7. Có tiềm năng ngừa ung thư
Một số loại bưởi, đặc biệt là bưởi đào, có chứa lycopene - một chất chống oxy hóa mạnh mẽ mang lại màu hồng đặc trưng. Một nghiên cứu năm 2015 cho thấy chế độ ăn giàu lycopene có thể làm giảm nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt.
3. Lưu ư quan trọng khi sử dụng quả bưởi
Quả bưởi và nước ép bưởi có thể làm thay đổi cơ chế hoạt động của một số loại thuốc, bao gồm thuốc kê đơn điều trị tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim, bệnh Crohn hoặc viêm loét đại tràng. Các loại thuốc khác, bao gồm một số loại thuốc chống lo âu, thuốc kháng histamine và thuốc thải ghép nội tạng cũng có thể không hoạt động hiệu quả.
Bưởi có thể tương tác với một số loại thuốc, đặc biệt là các thuốc điều trị cholesterol (statin), thuốc huyết áp và một số loại thuốc an thần, chống lo âu. Các hợp chất trong bưởi có thể làm tăng nồng độ thuốc trong máu, dẫn đến quá liều và gây ra các tác dụng phụ nguy hiểm. Do đó, nếu đang dùng bất kỳ loại thuốc nào, người bệnh cần tham khảo ư kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi thêm bưởi vào chế độ ăn uống hàng ngày.