Nhỏ nhắn, quen thuộc trên mâm cơm người Việt, cá cơm không chỉ là món ăn dân dã mà còn là nguồn cung cấp dưỡng chất quý cho sức khỏe.
Họ cá cơm (danh pháp khoa học: Engraulidae) gồm những loài cá có kích thước nhỏ, chiều dài tối đa khoảng 50 cm nhưng thường chỉ dưới 15 cm. Ảnh: Thetimes.
Họ cá cơm (danh pháp khoa học: Engraulidae) gồm những loài cá có kích thước nhỏ, chiều dài tối đa khoảng 50 cm nhưng thường chỉ dưới 15 cm. Chúng chủ yếu sống trong môi trường nước mặn, một số ít tồn tại ở nước ngọt hay nước lợ. Cá cơm bơi thành đàn, thức ăn chính là sinh vật phù du, trong đó phần lớn là thực vật phù du, một số loài có thể ăn cả cá nhỏ.
Theo bác sĩ Nguyễn Thế Võ, Viện Y học Ứng dụng Việt Nam, tại Việt Nam, người ta ghi nhận nhiều loài cá cơm thuộc các chi Coilia, Lycothrissa, Setipinna, Thryssa, Encrasicholina và Stolephorus.
Cá cơm chứa nhiều axit béo omega-3, protein chất lượng cao, dễ hấp thu hơn so với protein từ thịt nhờ liên kết peptid ngắn và phân bố đồng đều. Ngoài ra, loại cá này còn giàu khoáng chất như canxi, sắt, magiê, phốt pho, kali, natri, kẽm và các vitamin quan trọng: thiamin, riboflavin, niacin, folate, vitamin C, B6, B12, A, E, K.
Nhờ vậy, bác sĩ Võ cho hay cá cơm mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho sức khỏe:
Tốt cho tim mạch: Lượng chất béo không bão hòa đa trong cá giúp giảm cholesterol LDL (có hại), nhờ đó làm giảm nguy cơ xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim và đột quỵ.
Củng cố hệ xương và răng: Canxi, vitamin A cùng nhiều dưỡng chất khác giúp ngăn ngừa loãng xương, thoái hóa xương và duy trì răng chắc khỏe.
Bảo vệ mắt: Vitamin A dồi dào trong cá cơm có tác dụng phòng ngừa thoái hóa điểm vàng, đục thủy tinh thể, hỗ trợ thị lực.
Tăng cường tuần hoàn máu: Hàm lượng sắt cao giúp nâng cao khả năng vận chuyển oxy, cải thiện lưu thông máu.
Hỗ trợ tuyến giáp: Selenium trong cá cơm kích hoạt các enzym quan trọng tham gia vào nhiều quá trình sinh lý, bao gồm cả sản xuất hormone tuyến giáp.
Giữ cho hệ thần kinh khỏe mạnh: Vitamin B12 và niacin giúp ngăn ngừa mệt mỏi, trầm cảm, rối loạn trí nhớ, tổn thương dây thần kinh.
Không chỉ giàu dinh dưỡng, cá cơm còn ít nhiễm hóa chất và độc tố hơn so với nhiều loài cá lớn. Nguyên nhân là vòng đời ngắn giúp chúng hạn chế tích lũy độc chất. Đặc biệt, omega-3 trong cá cơm còn mang đặc tính chống viêm mạnh, góp phần hỗ trợ phòng ngừa nhiều bệnh mạn tính.
Với hàm lượng dinh dưỡng dồi dào, lại dễ chế biến và phổ biến trong bữa ăn hàng ngày, cá cơm không chỉ là món ăn quen thuộc mà còn là "thực phẩm vàng" giúp tăng cường sức khỏe.