Một nhóm nhà nghiên cứu tại Israel đă phát hiện rằng protein oxytocin – thường được gọi là "hormone t́nh yêu" – đóng vai tṛ then chốt trong cách bộ năo non trẻ phản ứng với sự chia cách cha mẹ, từ đó ảnh hưởng đến quá tŕnh phát triển cảm xúc ngay từ rất sớm.
Các em nhỏ tại trại tị nạn ở Deir al-Balah, Dải Gaza.
Thông tin này được Viện Khoa học Weizmann công bố ngày 17/9. Nghiên cứu, được đăng tải trên tạp chí Science, mô tả một phương pháp mới không xâm lấn cho phép các nhà khoa học làm im lặng các tế bào thần kinh cụ thể trong năo của chuột con mà không làm gián đoạn hành vi tự nhiên của chúng. Nhờ công nghệ này, các nhà nghiên cứu đă khám phá cách hoạt động của oxytocin trong năo ảnh hưởng đến khả năng thích nghi của chuột con khi bị tách khỏi mẹ.
Oxytocin vốn được biết đến là hormone thúc đẩy sự gắn kết xă hội và thường được nghiên cứu ở người trưởng thành. Tuy nhiên, nghiên cứu này cho thấy oxytocin cũng có ảnh hưởng sâu sắc đến hành vi cảm xúc của động vật non.
Khi bị tách khỏi mẹ trong thời gian ngắn, các chuột con có hệ thống oxytocin hoạt động b́nh thường dễ dàng thích nghi hơn và phát ra tiếng kêu ít hơn. Trong khi đó, những con chuột bị "tắt" hệ oxytocin tiếp tục phát ra tiếng kêu báo hiệu căng thẳng với tần suất cao cho đến khi được đoàn tụ với mẹ.
Không chỉ vậy, hoạt động của oxytocin c̣n ảnh hưởng đến hành vi sau khi tái hợp. Chuột con có hệ thống oxytocin hoạt động tích cực hơn trong việc phát ra tiếng kêu – nhưng theo một mô h́nh khác biệt, được cho là tín hiệu biểu đạt nhu cầu gần gũi, sau đó là cảm giác b́nh tĩnh và an toàn.
Một phát hiện đáng chú ư khác là sự khác biệt giới tính xuất hiện từ rất sớm: các chuột con cái bị ảnh hưởng nhiều hơn trước những thay đổi trong hoạt động oxytocin so với con đực. Điều này gợi ư rằng sự khác biệt về phát triển cảm xúc giữa nam và nữ có thể bắt đầu sớm hơn nhiều so với những ǵ trước đây người ta nghĩ.
Theo các nhà khoa học, nghiên cứu cung cấp hiểu biết mới về cách các trải nghiệm thời thơ ấu kết hợp với hóa học thần kinh trong năo để h́nh thành hành vi cảm xúc và xă hội trong tương lai. Ngoài ra, kết quả nghiên cứu c̣n có thể mở ra hướng đi mới trong việc t́m hiểu các rối loạn phát triển như tự kỷ – nơi các quá tŕnh này có thể bị lệch hướng.
VietBF@sưu tập