[Cupcake01]

Viết trên chuyên san khoa học The Conversation, nhóm khoa học gia từ Đại học Macquarie (Úc) chỉ ra rằng việc mất ngủ thường xuyên có thể làm suy yếu hoạt động của "hệ thống glymphatic" và gây hại cho não bộ.

Mọi tế bào trong cơ thể đều tạo ra chất thải. Bên ngoài não, hệ bạch huyết loại bỏ chất thải bằng cách vận chuyển nó từ khoảng trống giữa các tế bào vào máu thông qua một mạng lưới mạch máu.

Tuy nhiên, não không có mạch bạch huyết riêng. Cho đến khoảng 12 năm trước, các nhà khoa học vẫn chưa biết não xử lý chất thải của nó như thế nào.

Nhưng bây giờ, chúng ta đã biết glymphatic chính là hệ thống loại bỏ chất thải trong não bộ. Điều này được chỉ ra thông qua các thí nghiệm trên chuột.

Nhưng các nhà nghiên cứu Đại học Macquarie cho rằng nó rất có thể đóng vai trò then chốt trong diễn tiến của bệnh Alzheimer, một căn bệnh nan y với nguyên nhân khởi phát cũng chưa được hiểu rõ đầy đủ.

Các nghiên cứu trong hàng thập kỷ dồn mối nghi vấn về một độc tố mang tên beta amyloid (Aβ): Sự tích tụ beta amyloid trong não bộ dường như là nguyên nhân chính gây ra Alzheimer.

Trong phân tích mới, nhóm nghiên cứu Úc đi tìm nguyên nhân của sự tích tụ độc tố đó. Các bằng chứng họ có được chỉ ra rằng sự suy yếu của hệ thống glymphatic có thể là vấn đề then chốt.

Khi hệ thống làm sạch này không hoạt động tốt, không chỉ beta amyloid mà các chất độc hại khác cũng sẽ bị tồn đọng.

Các thí nghiệm trên chuột cho thấy hệ thống glymphatic thường hoạt động tốt hơn khi ngủ, vì vậy tình trạng thiếu ngủ hoặc mất ngủ thường xuyên có thể gây hại.

Các nhà nghiên cứu đã làm rõ hơn thông qua thí nghiệm trên người: Chỉ một đêm ngủ quá ít đủ làm tăng lượng beta amyloid trong hồi hải mã ở người trưởng thành khỏe mạnh. Đó là một vùng não liên quan đến bệnh Alzheimer.

"Điều này cho thấy giấc ngủ có thể ảnh hưởng đến quá trình đào thải beta amyloid khỏi não người, củng cố quan điểm cho rằng hệ thống glymphatic của con người hoạt động mạnh hơn khi chúng ta ngủ" - các tác giả viết.


VietBF@ Sưu tập