Pḥng Thương mại Liên minh châu Âu (EU) tại Trung Quốc cảnh báo nhiều doanh nghiệp có thể ngừng hoạt động và thua lỗ khi Bắc Kinh tiếp tục siết đất hiếm.
"Dù đạt thỏa thuận và cam kết tại hội nghị thượng đỉnh EU - Trung Quốc ngày 24/7, các thành viên của chúng tôi vẫn gặp phải rào cản lớn", Jens Eskelund - Chủ tịch Pḥng Thương mại EU cho biết trước báo giới ngày 17/9.
Tại hội nghị thượng đỉnh tháng 7 giữa Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh, Bắc Kinh đồng ư đẩy nhanh cấp phép xuất khẩu các nguyên liệu thô quan trọng cho doanh nghiệp châu Âu. Tuy nhiên, nước này không đáp ứng mong muốn của EU về việc cấp phép dài hạn hoặc bỏ hoàn toàn yêu cầu xin giấy phép với hàng xuất sang khối này.
Chỉ hai tháng sau hội nghị, tốc độ phê duyệt giấy phép đă chậm lại. Pḥng thương mại EU cho biết họ bắt đầu nhận thêm nhiều đơn khiếu nại và yêu cầu hỗ trợ từ các thành viên. "Vẫn chưa thấy sự thay đổi đáng kể nào kể từ sau hội nghị thượng đỉnh", Eskelund nhận xét.
Công nhân vận chuyển đất có chứa các nguyên tố đất hiếm để xuất khẩu tại Giang Tô. Ảnh: Reuters
Eskelund cho biết chưa tới 15% trong 140 hồ sơ xin cấp phép xuất khẩu mà cơ quan này hỗ trợ được chính quyền Trung Quốc phê duyệt. Một số công ty thậm chí nộp đơn trước, đề pḥng nguy cơ hàng bị giao chậm khiến họ thua lỗ lớn.
Cơ quan này dự báo sẽ có thêm nhiều công ty phải ngừng hoạt động v́ t́nh trạng trên. "Một số thành viên của chúng tôi đang thua lỗ v́ những nút thắt này", Eskelund nói.
Các hăng ôtô tại châu Âu và nhiều nơi khác đă đối mặt với t́nh trạng sản xuất đ́nh đốn, ngừng hoạt động sau khi Bắc Kinh kiểm soát xuất khẩu một số loại đất hiếm và nam châm đất hiếm. Động thái này diễn ra sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố thuế nhập khẩu với nước này hồi tháng 4.
Trung Quốc hiện là nước thống trị nguồn cung đất hiếm toàn cầu. Việc siết xuất khẩu mặt hàng này đă làm xáo trộn chuỗi cung ứng của ngành xe hơi, hàng không vũ trụ, sản phẩm bán dẫn và quốc pḥng trên thế giới.
Dù vậy, Bắc Kinh vẫn luôn bảo vệ các biện pháp hạn chế xuất khẩu. Họ cho biết chính sách này "không mang tính phân biệt" hay nhằm vào quốc gia cụ thể nào.
Số liệu của hải quan Trung Quốc cho thấy xuất khẩu nam châm đất hiếm, bao gồm sang châu Âu, đă tăng vọt kể từ tháng 6. Thậm chí trong tháng 7, số nam châm đất hiếm xuất khẩu tăng gần 75% so với tháng trước đó, lên 5.577 tấn. Đây là mức cao nhất 6 tháng.