[Romano]

Liên bang Nga được cho là đã tiếp cận Thổ Nhĩ Kỳ với đề xuất mua lại các hệ thống phòng không S-400 mà nước này đã bán cho Ankara vào năm 2019, trong bối cảnh thiếu hụt kho dự trữ và nhu cầu gia tăng từ các nước thứ ba.Kênh TVP World của Ba Lan ngày 15/9 cho biết thông tin này đầu tiên do hãng truyền thông Thổ Nhĩ Kỳ Nefes đăng tải và chưa được Ankara chính thức xác nhận, mặc dù trang tin Militarnyi của Ukraine – website chuyên về các vấn đề quân sự – cho biết các nguồn tin cho thấy “thái độ tích cực” trong giới chức Thổ Nhĩ Kỳ đối với đề xuất của Moskva (Moscow).

Đề xuất của Moskva xuất hiện khi Thổ Nhĩ Kỳ, một thành viên của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), đang phát triển hệ thống phòng không riêng có tên Steel Dome (Vòm thép), nhằm giúp nước này bớt phụ thuộc vào công nghệ của Liên bang Nga.

Theo TVP World, Moskva dường như đang thiếu hụt các hệ thống phòng không S-400 do chính mình sản xuất, và được cho là đang xem xét mua lại hai tổ hợp S-400 mà Liên bang Nga đã bán cho Thổ Nhĩ Kỳ năm 2017 và bàn giao vào năm 2019 với giá 2,5 tỷ USD, sau khi Ankara không thể mua được hệ thống tên lửa phòng không Patriot của Mỹ.

Mặc dù Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdoğan từng tuyên bố hệ thống tên lửa phòng không S-400 sẽ được đưa vào vận hành đầy đủ từ tháng 4/2020, nhưng Ankara đến nay vẫn chưa thực sự sử dụng chúng.

Các hệ thống này chưa bao giờ được tích hợp vào NATO, tên lửa đi kèm hiện đã tiêu hao một nửa tuổi thọ, và chi phí bảo dưỡng tạo ra gánh nặng cho Ankara.

Thỏa thuận mua hệ thống tên lửa phòng không S-400 của Liên bang Nga từng dẫn đến căng thẳng giữa Thổ Nhĩ Kỳ với Mỹ, khiến Thổ Nhĩ Kỳ bị loại khỏi chương trình tiêm kích F-35 và phải đối mặt với các lệnh trừng phạt.

Theo tờ Türkiye Today, việc loại bỏ hệ thống S-400 sẽ giúp Thổ Nhĩ Kỳ dễ dàng hơn trong việc tiếp tục đàm phán với Washington về tiêm kích F-16, đồng thời tìm cách tái gia nhập chương trình F-35.Về phía Liên bang Nga, trang tin Militarnyi cho biết Moskva quan tâm đến việc bổ sung kho dự trữ S-400, trong bối cảnh nhu cầu đối với hệ thống này gia tăng sau những tổn thất trên chiến trường.

Đây không phải lần đầu tiên số phận các hệ thống S-400 của Thổ Nhĩ Kỳ được đưa ra bàn luận ở tầm quốc tế.

Năm 2023, khi đó Ngoại trưởng Mevlüt Çavuşoğlu cho biết Mỹ từng đề nghị Ankara gửi S-400 cho Ukraine – một đề xuất mà Thổ Nhĩ Kỳ kiên quyết bác bỏ.

Trong khi đó, theo Militarnyi, Liên bang Nga đang gặp khó khăn trong việc thực hiện cam kết với các khách hàng khác, chẳng hạn như Ấn Độ, khi đơn hàng S-400 của nước này tiếp tục bị hoãn, lùi sang giai đoạn 2026–2027.