Theo như trong một bài đăng trên X vào mới đây, tỷ phú Mỹ Elon Musk b́nh luận cho rằng nguy cơ "biến mất" thậm chí vượt ra ngoài châu lục, đe dọa đến nền văn minh toàn cầu. “Nền văn minh sẽ sụp đổ nếu tỷ lệ sinh không được nâng lên”, ông Musk từng khẳng định, đồng thời đánh giá sự sụp đổ dân số do mức sinh thấp “nguy hiểm hơn biến đổi khí hậu”, từ một mối đe dọa không chỉ gây nguy hiểm với châu Âu mà c̣n gây nguy cơ đe dọa nền văn minh toàn cầu.
Tỷ phú Mỹ Elon Musk. Ảnh: Getty
Đài RT ngày 31/8 đưa tin, tỷ phú công nghệ Elon Musk vừa lên tiếng cảnh báo rằng châu Âu có thể “biến mất” nếu không nhanh chóng khắc phục t́nh trạng sụt giảm dân số bằng cách tăng tỷ lệ sinh.
Trong một bài đăng trên X cuối tuần trước, ông Musk b́nh luận về số liệu thống kê tại Scotland cho thấy trong nửa đầu năm 2025, số ca tử vong cao hơn số ca sinh tới 34%.
“Trừ khi tỷ lệ sinh ít nhất trở lại mức sinh thay thế dân số, c̣n không châu Âu sẽ dần biến mất”, ông Musk viết. Cụm từ “mức sinh thay thế” ám chỉ số con trung b́nh mà một phụ nữ cần sinh để duy tŕ dân số, không tăng cũng không giảm.
Thông thường, mức này được tính là 2,1 con trên một phụ nữ, nhằm bù trừ tỷ lệ trẻ tử vong và cân bằng giới tính khi sinh. Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây cho thấy ngưỡng này có thể chưa đủ, và con số cần thiết để duy tŕ dân số lâu dài có thể lên mức 2,7 con/phụ nữ.
Theo Cơ quan Thống kê Quốc gia Anh (ONS), trong năm 2024, tỷ lệ sinh tại Anh và xứ Wales chỉ đạt 1,4, c̣n tại Scotland là 1,3 – đều thấp hơn nhiều so với mức thay thế. Tại Liên minh châu Âu (EU), t́nh trạng này cũng diễn ra trong nhiều năm, với tỷ lệ sinh xuống mức thấp kỷ lục 1,4 vào năm 2023.
Theo đài RT, ông Musk đă có ít nhất 14 người con và từng quyên góp hàng triệu USD cho nghiên cứu về sinh sản. Vị tỷ phú Mỹ, người thường xuyên kêu gọi tăng tỷ lệ sinh, cũng nhiều lần cảnh báo về t́nh trạng suy giảm dân số ở châu Âu.
Ông Musk cho rằng nguy cơ "biến mất" thậm chí vượt ra ngoài châu lục, đe dọa đến nền văn minh toàn cầu. “Nền văn minh sẽ sụp đổ nếu tỷ lệ sinh không được nâng lên”, ông Musk từng khẳng định, đồng thời đánh giá sự sụp đổ dân số do mức sinh thấp “nguy hiểm hơn biến đổi khí hậu”.
Trên phạm vi toàn cầu, tỷ lệ sinh đă giảm liên tục hơn 50 năm qua. Dữ liệu của Liên Hợp Quốc cho thấy, trong năm 2024, trung b́nh mỗi phụ nữ chỉ sinh 2,2 con, giảm mạnh so với 5 con trong thập niên 1970 và 3,3 con vào những năm 1990. Chỉ khoảng 45% quốc gia và vùng lănh thổ – chiếm một phần ba dân số thế giới – đạt mức sinh thay thế 2,1 con vào năm ngoái. Chỉ 13% quốc gia có tỷ lệ sinh thay thế từ 4 trở lên, chủ yếu tại khu vực châu Phi, cùng với Afghanistan, Sudan và Yemen.
Không chỉ châu Âu, Nga cũng đang đối mặt khủng hoảng dân số. Theo số liệu của Rosstat, năm 2024 nước này chỉ ghi nhận 1,2 triệu ca sinh – mức thấp nhất kể từ năm 1999 – tương ứng tỷ lệ sinh chỉ đạt 1,4 con/phụ nữ.