Từng được coi là món ăn “đưa cơm” trong nhiều gia đình, cá ướp muối lại ẩn chứa những nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh mối liên hệ giữa thói quen ăn cá ướp muối thường xuyên và sự gia tăng tỷ lệ ung thư vòm họng, ung thư dạ dày và thực quản.
Vì sao cá ướp muối bị coi là “thủ phạm thầm lặng”?
Theo dược sĩ Hussain Abdeh, giám đốc chuyên môn tại hiệu thuốc Medicine Direct (Anh), cá ướp muối thuộc nhóm thực phẩm có bằng chứng khoa học rõ ràng nhất về khả năng gây ung thư.
Nguyên nhân chính nằm ở hàm lượng nitrit cao. Khi vào cơ thể, nitrit phản ứng với axit trong dạ dày và tạo thành nitrosamine, hợp chất có khả năng gây đột biến DNA, làm khởi phát quá trình hình thành và phát triển tế bào ung thư.
Cá ướp muối thuộc nhóm thực phẩm có bằng chứng khoa học rõ ràng nhất về khả năng gây ung thư. Ảnh minh họa
Ông Abdeh nhấn mạnh: “Ướp muối cá là phương pháp bảo quản truyền thống nhưng đồng thời cũng tạo ra những hợp chất nguy hiểm cho sức khỏe con người.”
Ngoài ung thư vòm họng, nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra mối liên hệ giữa việc ăn cá ướp muối với nguy cơ ung thư dạ dày và ung thư thực quản, những loại ung thư đường tiêu hóa thường chỉ phát hiện ở giai đoạn muộn, khó điều trị.
Mối liên hệ giữa cá ướp muối và ung thư đã được khẳng định qua nhiều nghiên cứu. Người dân các vùng có thói quen ăn nhiều cá muối, như miền Nam Trung Quốc, có tỷ lệ ung thư vòm họng cao hơn hẳn so với khu vực khác.
Một nghiên cứu tại Hong Kong từng ghi nhận cộng đồng ngư dân Tanka, vốn tiêu thụ cá ướp muối hằng ngày, có tỷ lệ mắc ung thư vòm họng vượt trội. Khi họ giảm lượng tiêu thụ món ăn này, tỷ lệ mắc bệnh cũng giảm rõ rệt, minh chứng rõ ràng cho tác động của thói quen ăn uống đến sức khỏe.
Một nghiên cứu tại Hong Kong từng ghi nhận cộng đồng ngư dân Tanka, vốn tiêu thụ cá ướp muối hằng ngày, có tỷ lệ mắc ung thư vòm họng vượt trội. Ảnh minh họa
Những nhóm đối tượng có nguy cơ cao
Các chuyên gia cảnh báo, nguy cơ gây hại của cá ướp muối càng lớn đối với một số nhóm đối tượng đặc biệt:
Trẻ em dưới 10 tuổi: Nghiên cứu cho thấy trẻ em ăn nhiều cá ướp muối có nguy cơ mắc ung thư vòm họng cao gấp nhiều lần so với người trưởng thành.
Người từng nhiễm virus Epstein-Barr (EBV): Virus EBV có thể tái hoạt động trong cơ thể và kết hợp với hợp chất trong cá muối để kích thích tế bào ung thư phát triển.
Người có tiền sử gia đình mắc ung thư vòm họng: Yếu tố di truyền khiến nhóm này đặc biệt nhạy cảm với các tác nhân gây ung thư từ thực phẩm.
Cá ướp muối mang đến sự tiện lợi và hương vị quen thuộc, nhưng tiêu thụ quá nhiều lại tiềm ẩn nguy cơ lớn. Các chuyên gia khuyến cáo:
Chỉ nên ăn cá ướp muối tối đa 2-3 lần mỗi tháng.
Khi chế biến, cần ngâm và rửa kỹ để giảm bớt muối và nitrit tồn dư.
Thay thế bằng thực phẩm tươi sống, giàu dinh dưỡng và an toàn hơn cho sức khỏe lâu dài.
VietBF@ sưu tập