Ăn uống trong tội lỗi có thể khiến bạn tăng cân: Chuyên gia dinh dưỡng cảnh báo về 'food guilt'. Cảm giác tội lỗi khi ăn uống, ngay cả với một quả dưa chuột, có thể tác động tiêu cực đến cơ thể và tâm lý, dẫn tới vòng luẩn quẩn của stress, ăn kiêng và thèm ăn trở lại.
Khi việc ăn uống trở thành gánh nặng tâm lý
Trong cuộc trò chuyện trên Instagram với Reema Mahajan, chuyên gia dinh dưỡng Dr. Rohini Patil nhấn mạnh:
“Nếu bạn ăn một quả dưa chuột trong cảm giác tội lỗi, bạn sẽ tăng cân. Nhưng nếu bạn ăn pizza hay burger trong niềm vui, sự biết ơn và tình yêu thương, cơ thể sẽ đón nhận điều tích cực nhiều hơn”.
Theo bà, mỗi miếng ăn đều là một món quà. Ăn trong căng thẳng, cơ thể sẽ phản ứng tiêu cực, trong khi ăn với sự biết ơn, tinh thần và thể chất lại được chữa lành. Quan điểm này gợi mở cách nhìn mới về mối quan hệ giữa cảm xúc và sức khỏe dinh dưỡng.
Chuyên gia tâm lý Muskan Marwah tại Mpower (Aditya Birla Education Trust) phân tích, cảm giác tội lỗi thường xuất hiện khi ăn đồ chiên rán, tráng miệng hay khi phá vỡ chế độ ăn kiêng. “Áp lực xã hội, ám ảnh hình thể hoặc niềm tin rằng ăn uống thoải mái là sai trái chính là những tác nhân thường gặp của cảm giác này” - bà nói.
Ăn trong căng thẳng, cơ thể sẽ phản ứng tiêu cực, trong khi ăn với sự biết ơn, tinh thần và thể chất lại được chữa lành (Ảnh minh họa)
Marwah cho rằng “food guilt” thường bị củng cố bởi chu kỳ ăn kiêng. Quá trình này diễn ra như sau:
Người ăn “phạm luật” khi dùng món bị cấm hoặc ăn quá nhiều.
Cảm giác tội lỗi xuất hiện, kéo theo quyết định ăn ít đi để bù đắp.
Sự hạn chế lại tạo thêm áp lực tâm lý, tăng cơn thèm ăn, dẫn tới ăn bù và tiếp tục vi phạm.
Chu kỳ cứ thế lặp lại, trở thành vòng xoáy không hồi kết của kiêng khem và dằn vặt bản thân.
Làm sao để ăn uống không còn tội lỗi?
Để thoát khỏi vòng luẩn quẩn này, chuyên gia đưa ra một số gợi ý giúp thay đổi cách nhìn:
Ăn uống chánh niệm: Cảm nhận hương vị, kết cấu và sự hài lòng từ món ăn thay vì chỉ tập trung vào lượng calo.
Linh hoạt hơn: Một bữa tiệc hay một món ngọt không hề phá vỡ cả quá trình sống lành mạnh. Điều quan trọng là cân bằng lâu dài, không phải sự hoàn hảo.
Thay đổi tư duy: Từ “Tôi đã phá hỏng tiến trình” hãy chuyển thành “Hôm nay tôi được phép tận hưởng, ngày mai tiếp tục duy trì thói quen tốt”.
Tự cảm thông: Đừng gắn nhãn bản thân yếu đuối khi ăn uống. Hãy đối xử với chính mình như cách bạn an ủi một người bạn. Ai cũng xứng đáng được thưởng thức món ăn không kèm phán xét.
Một vài thói quen nhỏ để ăn uống thoải mái hơn:
Ăn chậm, không vừa ăn vừa xem TV hay dùng điện thoại, để lắng nghe tín hiệu đói no tự nhiên.
Tập phân biệt giữa cơn đói thật sự và nhu cầu ăn vì cảm xúc.
Dùng mọi giác quan để tận hưởng: nhìn, ngửi, cảm nhận âm thanh, độ giòn, mùi vị của món ăn.
Khi thấy lo lắng vì ăn uống, hãy chấp nhận và để cảm giác trôi qua, thay vì phán xét bản thân.
Biết ơn những gì mình đang có trên bàn ăn và ăn trong sự trân trọng.
Nhai kỹ, thả lỏng, để cơ thể kịp tiếp nhận dinh dưỡng.
Các chuyên gia nhấn mạnh rằng việc xây dựng mối quan hệ lành mạnh với thực phẩm không chỉ liên quan đến vóc dáng, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến tinh thần, cảm xúc và chất lượng cuộc sống.