Có những buổi chiều, tôi nhìn thấy một cụ già đi chợ, tay nắm chặt tờ tiền nhàu nát, đắn đo mãi trước sạp thịt chỉ vì muốn dành lại vài chục ngàn “để cho con”. Áo cụ vá chằng vá đụp, bữa cơm thì toàn rau với đậu, nhưng cuốn sổ tiết kiệm vẫn nằm nguyên trong ngăn tủ, khóa kỹ như báu vật.
Cả một đời, họ đã còng lưng làm lụng, nuôi cả nhà qua những ngày khó khăn nhất. Tưởng rằng tuổi già sẽ là lúc được sống thong thả, nhưng rồi lại tiếp tục kham khổ – chỉ để dành tất cả cho con. Họ tin rằng, hy sinh thêm một chút nữa sẽ đổi lại tình thương và lòng biết ơn. Nhưng đời không phải lúc nào cũng trả ơn như ta mong. Có khi, thứ nhận lại chỉ là câu nói lạnh lùng:
“Ông bà sống lâu quá, tiêu ít thôi cho tiết kiệm!” – nghe xong, muốn tụt cả huyết áp.
Cả đời con người vốn chỉ xoay quanh mấy chữ “lo” và “giữ”. Lúc trẻ, lo sao cho cha mẹ không khổ, cho con cái đủ ăn đủ mặc. Cái lưng còng xuống vì gánh nặng cơm áo gạo tiền, đôi bàn tay chai sần vì nắm chặt từng đồng dành dụm. Bao nhiêu năm tháng, ăn miếng ngon cũng nhường, mặc áo lành cũng để phần người khác. Lúc ấy chỉ nghĩ, mình khổ một chút cũng không sao, miễn người thân được no ấm.
Nhưng khi tiền và nhà đều đã đưa đi, bạn sẽ thấy mình mất nhiều hơn của cải – mất quyền quyết định, mất sự chủ động, và đôi khi, mất cả sự tôn trọng. Bao nhiêu câu chuyện ngoài kia đã chứng minh: nhà sang tên xong, muốn ngủ ở phòng nào cũng phải ngó trước ngó sau; tiền giao hết rồi, chi tiêu vào đâu cũng chẳng ai báo lại. Lúc khỏe thì còn được nhờ vả, đến khi ốm nằm viện, có khi chỉ thấy mình lặng lẽ giữa bốn bức tường.
Cho nên, già rồi:
Hãy để nhà vẫn mang tên mình, để còn có một chốn an yên thật sự.
Hãy giữ tiền trong tay, để sáng nay muốn ăn món gì không phải chờ ai “duyệt”.
Hãy bảo vệ sức khỏe của mình, để còn đi thăm bạn bè, tự mua món quà mình thích, thay vì còng lưng lo cho thiên hạ.
Thương con không đồng nghĩa với dốc hết vốn liếng cho con. Thương con là sống khỏe, sống vui, sống độc lập – để con không phải gánh thêm gánh nặng. Một cha mẹ biết giữ mình, con cái sẽ bớt lo và có nhiều thời gian để thương thật lòng, chứ không phải thương vì bổn phận.
Tuổi già là phần thưởng của cả một đời vất vả, đừng tự biến nó thành phần đời phải xin phép để được sống. Hãy để tuổi già của mình không phải là “ngân hàng miễn phí” cho ai, mà là một quãng đời thanh thản, tự tại, đầy nhân phẩm.
VietBF@sưu tập