[djt]

Các lãnh đạo Đảng Cộng hòa Texas đã hoan nghênh thiện chí rõ ràng của FBI trong việc hỗ trợ họ truy tìm hơn 50 nhà lập pháp Dân chủ đã rời khỏi tiểu bang trong bối cảnh cuộc chiến phân chia lại khu vực bầu cử đang diễn ra, gọi đây là một bước đi cần thiết để chấm dứt tình trạng bế tắc đang làm tê liệt chính trị tại tiểu bang.

Nhưng một ngày sau khi Thượng nghị sĩ John Cornyn (Đảng Cộng hòa-Texas) cho biết Giám đốc FBI Kash Patel đã chỉ định các đặc vụ ở San Antonio và Austin để hỗ trợ lực lượng thực thi pháp luật Texas trong nỗ lực này, vẫn chưa rõ họ đang thực hiện những bước nào, nếu có.

FBI chưa xác nhận tuyên bố của Cornyn. Và một người am hiểu tình hình cho biết cơ quan này chưa triển khai bất kỳ nguồn lực đáng kể nào. Người này cho biết, tính đến sáng thứ Sáu, lực lượng thực thi pháp luật của tiểu bang và địa phương vẫn chưa đưa ra bất kỳ yêu cầu hỗ trợ chính thức nào, người này nói với điều kiện giấu tên để thảo luận về các chi tiết hoạt động.

Các chuyên gia pháp lý cho biết ngay cả một lời cam kết đơn thuần của Patel về việc hỗ trợ một bên trong cuộc chiến đảng phái đã làm rung chuyển chính trường Texas trong nhiều ngày cũng sẽ là một sự vi phạm cách thức hoạt động của FBI trong lịch sử - một điều có thể đặt ra một số câu hỏi hóc búa cho tòa án.

“Đây không phải là cách chúng ta làm việc ở Hoa Kỳ”, Anthony Michael Kreis, giáo sư luật hiến pháp tại Trường Luật Bang Georgia, cho biết. “Hoặc ít nhất không phải là cách chúng ta nên làm.”

Chuyện gì đã xảy ra cho đến nay?

Trong một tuyên bố hôm thứ Năm, Cornyn, người đang đối mặt với thách thức khó khăn trong cuộc bầu cử sơ bộ của Đảng Cộng hòa năm nay từ Tổng Chưởng lý Texas Ken Paxton, cho biết ông đã tìm kiếm sự hỗ trợ của Patel trong những ngày gần đây để tìm kiếm những nghị sĩ Dân chủ đã rời khỏi Texas vào Chủ nhật để tránh cuộc bỏ phiếu về nỗ lực do Đảng Cộng hòa dẫn đầu nhằm vẽ lại bản đồ quốc hội của tiểu bang.

Theo Hiến pháp Texas, ít nhất 100 trong số 150 thành viên của Hạ viện Texas phải có mặt để đảm bảo đủ số lượng đại biểu cần thiết cho bất kỳ cuộc bỏ phiếu nào, và sự ra đi này đã khiến một phiên họp đặc biệt bị đình trệ. Thống đốc Greg Abbott (Đảng Cộng hòa) và Paxton đã gọi sự ra đi của Đảng Dân chủ, dù tốt nhất là một sự thoái thác trách nhiệm đối với cử tri, hay tệ hơn là một tội ác, và đã thề sẽ sử dụng “mọi công cụ có trong tay” để đưa các nhà lập pháp mất tích trở lại.

Chủ tịch Hạ viện Texas, Dustin Burrows (Đảng Cộng hòa) đã ban hành lệnh bắt giữ dân sự, yêu cầu cảnh sát vũ trang của Hạ viện truy tìm và giam giữ các nhà lập pháp, và nếu cần thiết, bắt giữ họ để buộc họ trở lại làm việc. Các quan chức Đảng Cộng hòa cũng đã đệ đơn kiện tại Texas và Illinois, nơi một số nghị sĩ Đảng Dân chủ đã bỏ trốn, nhằm buộc họ phải trở về hoặc bãi nhiệm một số nghị sĩ mất tích khỏi các vị trí được bầu của họ.

FBI có thể đóng vai trò gì?

Các chuyên gia pháp lý đều đồng ý rằng FBI có rất ít thẩm quyền can thiệp vào một vấn đề chủ yếu dựa trên luật tiểu bang.

Việc vi phạm quy định về số lượng đại biểu không phải là một tội ác — và trên thực tế, nó đã trở thành một truyền thống ở Texas, gần đây nhất là với các trường hợp đảng viên Đảng Dân chủ rời khỏi tiểu bang vào năm 2003 và 2021 để tránh các cuộc bỏ phiếu gây tranh cãi.

Tòa án Tối cao Texas đã tái khẳng định tính hợp pháp của chiến thuật đó trong một phán quyết bốn năm trước, khi một nhóm nghị sĩ Đảng Dân chủ rời khỏi tiểu bang trong bối cảnh tranh cãi về luật bầu cử. Tuy nhiên, các thẩm phán cũng nhận thấy rằng hiến pháp của tiểu bang đã nêu rõ các biện pháp mà Hạ viện tiểu bang có thể buộc các thành viên vắng mặt phải tham dự bằng hình phạt. Không có biện pháp nào trong số đó liên quan đến sự hỗ trợ của cơ quan thực thi pháp luật liên bang.

Để các đặc vụ FBI bắt giữ bất kỳ ai liên quan đến nỗ lực hiện tại, các nhà lập pháp trước tiên phải bị buộc tội phạm tội liên bang hoặc được chứng minh đã trốn khỏi Texas để tránh bị truy tố theo các cáo buộc của tiểu bang, theo Richard Painter, một luật sư từng là cố vấn Nhà Trắng dưới thời chính quyền Tổng thống George W. Bush. Cả hai trường hợp này đều chưa xảy ra.

Thống đốc Abbott đã ra lệnh cho Cảnh sát Texas điều tra các nhà lập pháp mất tích về "tiềm năng hối lộ và bất kỳ hành vi vi phạm pháp luật tiềm ẩn nào khác" — một lệnh liên quan đến những cáo buộc chưa được chứng minh mà ông đã đưa ra rằng các nhà lập pháp đã phạm tội hối lộ bằng cách "xin tiền để trốn tránh các khoản tiền phạt mà họ sẽ phải chịu theo quy định của Hạ viện" vì bỏ phiếu vắng mặt. Cho đến nay, chưa có cáo buộc nào được đưa ra.

Các lệnh bắt giữ dân sự do Chủ tịch Hạ viện tiểu bang ban hành không liên quan đến các cáo buộc hình sự và không được ký bởi các thẩm phán. Chúng chỉ có thể được thực thi bởi các cơ quan nhà nước, những cơ quan không có thẩm quyền thực hiện các vụ bắt giữ ngoài tiểu bang.

"FBI không có vai trò gì trong việc này — không có vai trò hợp pháp nào cả", Painter nói.

Hôm thứ Sáu, Cornyn đã đề xuất trên mạng xã hội rằng Đảng Dân chủ có thể bị truy tố theo một đạo luật liên bang, quy định việc vượt biên giới tiểu bang để thực hiện các hoạt động bất hợp pháp là bất hợp pháp — trong trường hợp này là để tránh thủ tục pháp lý đối với các lệnh bắt giữ dân sự đó. Một số chuyên gia pháp lý thừa nhận rằng các cơ quan liên bang có thể sử dụng lý thuyết như vậy để cố gắng biện minh cho việc can thiệp, nhưng họ cho rằng động thái như vậy có thể sẽ vấp phải sự phản đối từ các thẩm phán liên bang.

Tuy nhiên, họ nói thêm, với việc Bộ Tư pháp và FBI đã nhiều lần thể hiện sự sẵn sàng điều chỉnh các ưu tiên thực thi pháp luật liên bang theo ý muốn của tổng thống, phép thử thực sự về mức độ can thiệp của FBI có thể phụ thuộc vào mức độ áp lực mà Tổng thống Donald Trump gây ra.

“Chúng ta đang sống trong thời đại mà sự bất bình và trả thù đã trở thành đặc trưng của chính phủ,” Kreis, giáo sư tại Đại học Bang Georgia, nhận định. “Và dường như không có bất kỳ cam kết tư tưởng nào vượt ra ngoài điều đó.”