Dầu cá là nguồn bổ sung axit béo omega-3 rất tốt cho sức khỏe, nhưng lại không thích hợp với mọi đối tượng.
Omega-3 mang lại nhiều lợi ích sức khỏe, ngoài việc sử dụng các thực phẩm giàu Omega-3 thì người ta thường chọn bổ sung chúng bằng cách uống các dòng thực phẩm chức năng. Vậy nhưng không phải ai cũng có thể uống được dầu cá Omega-3 và không phải bổ sung dầu cá vào lúc nào cũng tốt. Một số nhóm người không nên dùng omega-3 hoặc cần đặc biệt thận trọng.
Nên bổ sung omega-3 từ thực phẩm là tốt nhất...
Người đang dùng thuốc chống đông máu hoặc có rối loạn đông máu
Omega-3 đặc biệt là ở liều cao, có tác dụng làm loãng máu. Việc sử dụng omega-3 cùng với các loại thuốc chống đông máu như warfarin, aspirin, clopidogrel... có thể làm tăng đáng kể nguy cơ chảy máu (chảy máu cam, chảy máu chân răng, bầm tím, hoặc nghiêm trọng hơn là xuất huyết nội tạng).
Những người mắc các bệnh về máu như hemophilia (máu khó đông) hoặc bệnh Von Willebrand cũng không nên dùng omega-3 vì có thể làm tình trạng bệnh trở nên trầm trọng hơn.
Người sắp phẫu thuật
Do omega-3 có khả năng làm loãng máu, các bác sĩ thường khuyến cáo bệnh nhân ngừng sử dụng omega-3 ít nhất 1-2 tuần trước khi phẫu thuật (bao gồm cả phẫu thuật nhỏ như nhổ răng) để giảm nguy cơ chảy máu trong và sau phẫu thuật.
Người có tiền sử dị ứng với hải sản
Hầu hết các sản phẩm bổ sung omega-3 đều được chiết xuất từ dầu cá (cá hồi, cá thu, cá mòi, cá cơm...). Do đó, những người có tiền sử dị ứng với cá hoặc các loại hải sản khác có thể bị dị ứng với các sản phẩm này. Các triệu chứng dị ứng có thể bao gồm phát ban, ngứa, sưng, buồn nôn, khó thở... Trong trường hợp này, có thể cân nhắc các nguồn omega-3 từ thực vật như dầu hạt lanh, dầu óc chó hoặc các sản phẩm omega-3 từ tảo.
Người bị bệnh gan
Một số nghiên cứu cho thấy việc sử dụng omega-3 liều cao có thể gây ra các vấn đề về gan ở một số người, đặc biệt là những người đã có bệnh lý về gan như viêm gan, xơ gan. Cần tham khảo ý kiến bác sĩ để đánh giá nguy cơ và lợi ích.
Người bị đái tháo đường hoặc huyết áp thấp
Omega-3 liều cao có thể làm tăng lượng đường trong máu ở một số người, đặc biệt là những bệnh nhân đái tháo đường type 2. Do đó, người bị đái tháo đường cần thận trọng và theo dõi đường huyết chặt chẽ khi bổ sung omega-3.
Bên cạnh đó, Omega-3 có tác dụng hạ huyết áp nhẹ, có lợi cho người huyết áp cao, nhưng với người bị huyết áp thấp, việc bổ sung omega-3 có thể khiến huyết áp xuống quá thấp, gây ra các triệu chứng như chóng mặt, hoa mắt, thậm chí ngất xỉu.
Người đang gặp vấn đề về tiêu hóa
Omega-3 có thể gây ra một số tác dụng phụ liên quan đến đường tiêu hóa như ợ hơi, buồn nôn, tiêu chảy, đầy bụng, khó tiêu, đặc biệt khi dùng liều cao hoặc lúc bụng đói. Những người có dạ dày nhạy cảm hoặc đang mắc các bệnh như trào ngược dạ dày, viêm loét đại tràng cần thận trọng.
Phụ nữ mang thai và cho con bú
Mặc dù omega-3 rất quan trọng cho sự phát triển của thai nhi và trẻ nhỏ, nhưng phụ nữ mang thai và cho con bú cần đặc biệt thận trọng khi lựa chọn sản phẩm và liều lượng do các nguy cơ:
Nhiễm kim loại nặng: Omega-3 (dầu cá) có thể chứa thủy ngân và các chất ô nhiễm khác. Do đó, cần chọn sản phẩm omega-3 có nguồn gốc rõ ràng, được kiểm nghiệm và chứng nhận không chứa chất độc hại để đảm bảo an toàn cho mẹ và bé.
Nguy cơ chảy máu: Ở giai đoạn cuối thai kỳ, liều cao omega-3 có thể tăng nguy cơ chảy máu trong quá trình sinh nở.
Người bị rối loạn tâm thần
Một số báo cáo cho thấy omega-3 có thể ảnh hưởng đến những người có tiền sử rối loạn tâm thần (như rối loạn lưỡng cực, trầm cảm), có thể gây mất ngủ hoặc lo lắng nếu dùng liều cao.
Người dùng thuốc tránh thai
Dầu cá có thể làm giảm hiệu quả của một số loại thuốc tránh thai và gây rối loạn chỉ số mỡ máu.
Lưu ý khi dùng omega-3
Lượng omega-3 cần hàng ngày tùy thuộc vào độ tuổi, giới tính nhưng phần lớn các tổ chức y tế thường khuyến nghị sử dụng tối thiểu 250mg, tối đa 4000mg và không quá 5000mg EPA + DHA mỗi ngày, trừ khi có chỉ dẫn khác của chuyên gia y tế.[6]
Đối với những bệnh nhân có hàm lượng chất béo trung tính cao, Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ khuyến cáo sử dụng EPA + DHA hoặc EPA theo toa tối đa là 4000 mg mỗi ngày.
Việc sử dụng quá liều dầu cá có thể dẫn đến ngộ độc. Các triệu chứng ngộ độc này gần giống ngộ độc vitamin a bao gồm: chóng mặt, đau khớp, kích ứng da và nôn mửa.