[djt]

Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio hôm Chủ Nhật đã kêu gọi Trung Quốc ngăn chặn Iran đóng eo biển Hormuz, một trong những tuyến đường thương mại quan trọng nhất đối với dầu thô trên thế giới.

"Tôi khuyến khích chính phủ Trung Quốc tại Bắc Kinh gọi điện cho họ về vấn đề này, vì họ phụ thuộc rất nhiều vào eo biển Hormuz để lấy dầu", Rubio nói trong một cuộc phỏng vấn trên Fox News. Trung Quốc là khách hàng dầu mỏ quan trọng nhất của Iran và duy trì mối quan hệ hữu nghị với Cộng hòa Hồi giáo.

Bộ trưởng ngoại giao Iran đã cảnh báo vào đầu Chủ Nhật rằng Cộng hòa Hồi giáo "dành mọi lựa chọn để bảo vệ chủ quyền của mình", sau khi Hoa Kỳ ném bom ba địa điểm hạt nhân quan trọng vào cuối tuần.

Trong khi đó, phương tiện truyền thông nhà nước Iran đưa tin rằng quốc hội Iran ủng hộ việc đóng eo biển Hormuz, trích lời một nhà lập pháp cấp cao. Tuy nhiên, quyết định cuối cùng về việc đóng eo biển này nằm trong tay hội đồng an ninh quốc gia Iran, theo báo cáo.

Một nỗ lực chặn tuyến đường thủy hẹp giữa Iran và Oman có thể gây ra hậu quả sâu sắc cho nền kinh tế toàn cầu. Theo Cơ quan Thông tin Năng lượng, khoảng 20 triệu thùng dầu thô mỗi ngày, tương đương 20% ​​lượng tiêu thụ toàn cầu, chảy qua eo biển này vào năm 2024.

Theo Goldman Sachs và công ty tư vấn Rapidan Energy, giá dầu có thể tăng vọt lên trên 100 đô la một thùng nếu eo biển này bị đóng trong thời gian dài. Các nhà phân tích của JPMorgan coi rủi ro Iran đóng cửa Hormuz là thấp vì Hoa Kỳ sẽ coi động thái như vậy là tuyên chiến.

Rubio cho biết sẽ là "tự sát về mặt kinh tế" nếu Iran đóng cửa eo biển này vì dầu của Cộng hòa Hồi giáo này cũng đi qua tuyến đường thủy này. Iran là nước sản xuất dầu lớn thứ ba trong OPEC, bơm 3,3 triệu thùng mỗi ngày. Theo EIA, nước này xuất khẩu ít nhất 1,6 triệu thùng/ngày, trong đó gần 80% được bán cho Trung Quốc.

Hoa Kỳ vẫn giữ các phương án để đối phó với Iran đang cố gắng đóng eo biển, Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết.

"Điều đó sẽ gây tổn hại đến nền kinh tế của các quốc gia khác tệ hơn nhiều so với chúng ta", Rubio cho biết. "Tôi nghĩ rằng đó sẽ là một sự leo thang lớn và sẽ xứng đáng có phản ứng, không chỉ từ chúng ta mà còn từ những quốc gia khác".

Hạm đội thứ năm của Hoa Kỳ đang đồn trú tại Bahrain và được giao nhiệm vụ bảo vệ hoạt động thương mại hàng hải ở Vịnh Ba Tư. Những người tham gia thị trường dầu mỏ nhìn chung tin rằng Hải quân Hoa Kỳ sẽ nhanh chóng đánh bại mọi nỗ lực của Iran nhằm chặn eo biển Hormuz. Nhưng một số nhà phân tích cảnh báo rằng thị trường đang đánh giá thấp rủi ro.

"Theo quan điểm của chúng tôi, họ có thể làm gián đoạn hoạt động vận chuyển qua Hormuz lâu hơn nhiều so với thị trường nghĩ", Bob McNally, người sáng lập Rapidan Energy và cựu cố vấn năng lượng của Tổng thống George W. Bush cho biết.

McNally cho biết hoạt động vận chuyển có thể bị gián đoạn trong nhiều tuần hoặc nhiều tháng, thay vì quan điểm của thị trường dầu mỏ rằng Hải quân Hoa Kỳ sẽ giải quyết tình hình trong vài giờ hoặc vài ngày.

Cuối cùng Hoa Kỳ sẽ thắng thế nhưng "sẽ không phải là chuyện dễ dàng", McNally nói với CNBC.