|
Các bệnh lây truyền qua đường t́nh dục c̣n được gọi là nhiễm trùng lây truyền qua đường t́nh dục (STI). STI có thể lây truyền trong bất kỳ h́nh thức sinh hoạt t́nh dục nào.
Theo TS.BS Đỗ Thị Thu Hiền, Trưởng pḥng Kế hoạch Tổng hợp, Bệnh viện Da liễu Trung ương, hiện nay xu hướng mắc bệnh lây truyền t́nh dục thường gặp ở những bệnh nhân trẻ tuổi, lứa tuổi hay gặp nhất từ 18-30 tuổi.
Cùng t́m hiểu một số câu hỏi thường gặp nhất về bệnh lây truyền qua đường t́nh dục.
Nguyên nhân gây bệnh lây truyền qua đường t́nh dục?
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), có hơn 30 loại vi khuẩn, virus và kư sinh trùng khác nhau được biết là lây truyền qua quan hệ t́nh dục, bao gồm cả quan hệ t́nh dục qua đường âm đạo, hậu môn và miệng. Một số bệnh lây truyền qua đường t́nh dục cũng có thể lây truyền từ mẹ sang con khi mang thai, sinh nở và cho con bú.
STI lây lan như thế nào?
Nhiễm trùng lây truyền qua đường t́nh dục thường lây lan qua tiếp xúc t́nh dục, bao gồm quan hệ t́nh dục qua đường âm đạo, miệng và hậu môn.
Một số loại nhiễm trùng lây truyền qua đường t́nh dục, chẳng hạn viêm gan virus hoặc HIV cũng có thể lây truyền qua các sản phẩm máu hoặc từ việc dùng chung kim tiêm và ống tiêm. Một số bệnh khác như lậu, Chlamydia, giang mai, HIV, Herpes, HPV và viêm gan có thể lây truyền từ mẹ sang con trong khi mang thai hoặc sinh nở.
Dấu hiệu của bệnh lây truyền qua đường t́nh dục là ǵ?
Điều đáng sợ về STI là chúng diễn ra âm thầm. Phần lớn các bệnh nhiễm trùng không có triệu chứng hoặc không biểu hiện bất kỳ dấu hiệu nào ban đầu.
Nhiều bệnh lây truyền qua đường t́nh dục, chẳng hạn như Chlamydia và bệnh lậu có thể không có triệu chứng, nghĩa là người mắc không nhận thấy bất kỳ điều ǵ bất thường. Nếu bệnh lây truyền gây ra triệu chứng, có thể biểu hiện bằng khí hư âm đạo hoặc dương vật, đau khi đi tiểu, lở loét ở bộ phận sinh dục, mụn cóc hoặc loét, đau bụng, sốt và chảy máu hoặc đau khi giao hợp.
Nên sàng lọc STI bao lâu một lần?
V́ phần lớn các bệnh lây truyền qua đường t́nh dục có thể không có triệu chứng, Trung tâm Kiểm soát và Pḥng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC Mỹ) khuyến cáo nên sàng lọc bệnh Chlamydia và bệnh lậu hàng năm cho phụ nữ hoạt động t́nh dục trong độ tuổi 15-25. Ngoài ra, tất cả thanh thiếu niên và người lớn trong độ tuổi 13-65 nên được sàng lọc HIV ít nhất một lần.
Việc sàng lọc có thể được thực hiện như một phần trong đợt thăm khám sức khỏe định kỳ hàng năm hoặc bất cứ lúc nào. Nh́n chung, mọi người nên đi khám sàng lọc khi bắt đầu hoạt động t́nh dục và khi bắt đầu mối quan hệ với bạn t́nh mới.
Những nhóm dân số có nguy cơ cao hơn có thể cần sàng lọc thường xuyên hơn và thường xuyên trao đổi với bác sĩ về các yếu tố rủi ro cá nhân. Phụ nữ mang thai cần sàng lọc bổ sung trong thời kỳ mang thai để phát hiện HIV, giang mai, lậu, Chlamydia và viêm gan B và C.
Bệnh lây truyền qua đường t́nh dục được điều trị như thế nào?
Một số bệnh nhiễm trùng, chẳng hạn như lậu, Chlamydia, giang mai và trichomonas được điều trị bằng liệu pháp kháng sinh. Đôi khi có thể cần thêm một vài liều hoặc nhiều loại kháng sinh tùy thuộc vào loại nhiễm trùng cụ thể theo chỉ định của bác sĩ điều trị.
Một số bệnh nhiễm trùng khác như Herpes, virus u nhú ở người (HPV) hoặc HIV không thể điều trị được nhưng có thể được kiểm soát bằng thuốc kháng virus hoặc các liệu pháp khác để điều trị các tổn thương.
Các bệnh STI có gây nguy hiểm cho người mắc hay không?
Khi không được điều trị, một số bệnh lây truyền qua đường t́nh dục có thể lây lan khắp cơ thể, gây ra những hậu quả nghiêm trọng. Bệnh lậu và giang mai là những ví dụ về các t́nh trạng có nguy cơ gây ra hậu quả nghiêm trọng nếu không được điều trị.
Nhiễm HIV gây ra ức chế miễn dịch có thể dẫn đến tử vong do ung thư hoặc các bệnh nhiễm trùng hiếm gặp, mặc dù các phương pháp điều trị có sẵn để tŕ hoăn các hoạt động ức chế miễn dịch của virus.
Cả hai bệnh viêm gan B và C đều có thể gây tổn thương gan; đôi khi tiến triển thành suy gan.
Nhiễm virus Herpes (HPV) vẫn tồn tại trong suốt cuộc đời, với khả năng bùng phát bệnh trong tương lai; tuy nhiên, không có cách chữa trị.
Có pḥng ngừa được các bệnh lây truyền qua đường t́nh dục không?
Sử dụng bao cao su có thể giúp ngăn ngừa lây truyền nhiều bệnh STI nhưng không có phương pháp pḥng ngừa nào là an toàn 100%. Luôn đi khám tầm soát khi thay đổi bạn t́nh hoặc hạn chế số lượng bạn t́nh có thể giúp giảm nguy cơ tiếp xúc với các bệnh nhiễm trùng.
Vaccine có thể góp phần ngăn ngừa hiệu quả nhiều bệnh, bao gồm một số bệnh lây truyền qua đường t́nh dục như HPV và viêm gan. Có loại vaccine hiệu quả có sẵn để ngăn ngừa HPV, nguyên nhân gây ra cả mụn cóc sinh dục và một số loại ung thư như ung thư cổ tử cung, ung thư hậu môn. Cả bé trai và bé gái bắt đầu từ 9 tuổi đều được khuyến cáo tiêm vaccine để giúp giảm nguy cơ mắc HPV.
VietBF@ sưu tập
|