Phiên ṭa sơ thẩm của TAND huyện Đức Ḥa xét xử vụ sai phạm tại “Tịnh thất Bồng Lai” đă khép lại với bản án tuyên phạt tù giam cả 6/6 bị cáo trong vụ án.
Tuy nhiên, án sơ thẩm không tuyên bắt tạm giam ngay ông Lê Tùng Vân, người bị kết luận có vai tṛ tổ chức, chỉ đạo các bị cáo khác thực hiện hành vi phạm tội.
Điều này cũng đặt ra những t́nh huống pháp lư với ông này sau phiên ṭa sơ thẩm.
Trở về nhà sau khi Ṭa kết án
Theo nội dung bản án, ông Lê Tùng Vân (90 tuổi) là người sự chỉ đạo, điều hành, phát triển điểm tu tại gia của bà Cao Thị Cúc thành “Tịnh thất Bồng Lai”, sau đó đổi tên thành “Thiền am bên bờ vũ trụ”. Ông Vân cũng là người có vai tṛ tổ chức, chỉ đạo các bị cáo c̣n lại lập, quản lư, sử dụng, đăng tải trên các kênh Youtube.
Chính bị cáo Vân là người duyệt để đăng các clip có nội dung vi phạm pháp luật lên các trang mạng xă hội. Hành vi của các bị cáo đă xuyên tạc xúc phạm đến uy tín, danh dự của Công an huyện Đức Ḥa, Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Long An và cá nhân ông Trần Ngọc Thảo (tức Thượng tọa Thích Nhật Từ), phạm vào tội “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân”.
Bản án tuyên phạt ông Vân 5 năm tù, 5 bị cáo c̣n lại bị phạt từ 3 đến 4 năm tù.
Trước đó, ông Lê Tùng Vân được tại ngoại và sau khi ṭa tuyên án, 5/6 bị cáo được đưa trở lại trại tạm giam, riêng ông Lê Tùng Vân lên ô tô trở về nhà.
Nhiều “kịch bản” tiếp theo
Theo một Kiểm sát viên hiện đang công tác tại một viện kiểm sát ở TPHCM, v́ bản án liên quan ông Vân mà TAND huyện Đức Ḥa tuyên tối 21/7 không tuyên bắt giam ngay bị cáo, do đó các “kịch bản” tiếp theo sẽ xảy ra: Kịch bản thứ nhất, nếu bản án sơ thẩm này không bị kháng cáo, kháng nghị th́ 30 ngày kể từ ngày tuyên án (21/7), bản án sẽ có hiệu lực pháp luật.
Khi bản án đă có hiệu lực pháp luật th́ các bị cáo trở thành những người bị kết án. Trong ṿng 7 ngày tiếp theo, Chánh án TAND huyện Đức Ḥa sẽ ra quyết định thi hành án, gửi cho những người bị kết án.
Trong ṿng 7 ngày tiếp theo nữa kể từ ngày nhận được quyết định thi hành án, ông Lê Tùng Vân phải có mặt tại cơ quan Thi hành án h́nh sự huyện Đức Ḥa để thi hành án.
Kịch bản thứ hai là, trong trường hợp bản án sơ thẩm nói trên của TAND huyện Đức Ḥa có kháng cáo, kháng nghị th́ sau khi ṭa phúc thẩm TAND tỉnh Long An tuyên án mà có tuyên ông Vân phạm tội và phải chịu án tù giam, th́ trong 10 ngày kể từ ngày tuyên án, ṭa phúc thẩm TAND tỉnh Long An sẽ gửi bản án cho ṭa sơ thẩm TAND huyện Đức Ḥa.
Trong ṿng 7 ngày, ṭa sơ thẩm phải ra quyết định thi hành án và gửi cho ông Vân. Trong 6 ngày tiếp theo, ông Vân phải có mặt tại cơ quan Thi hành án huyện Đức Ḥa để thi hành án.
Theo luật sư Lê Thị Bích Chi (Đoàn luật sư TPHCM), ông Vân có thể bị bắt để thi hành án tù, nếu ông không có kháng cáo hợp lệ và Viện Kiểm sát không có kháng nghị hợp lệ liên quan đến tội danh và h́nh phạt áp dụng đối với ông khi hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị, bản án sơ thẩm có hiệu lực pháp luật. Việc chấp hành án phạt tù đối với ông Vân trong trường hợp này được thực hiện theo quy định tại Khoản 1 Điều 23 Luật Thi hành án h́nh sự 2019.
Nếu ông Vân có kháng cáo hợp lệ hoặc Viện Kiểm sát có kháng nghị hợp lệ liên quan đến tội danh và h́nh phạt áp dụng đối với ông Vân, th́ lúc này bản án sơ thẩm chưa có hiệu lực pháp luật và phải đợi kết quả xét xử phúc thẩm. Ông Vân chấp hành tốt các cam đoan về áp dụng biện pháp ngăn chặn “Cấm đi khỏi nơi cư trú”, th́ sẽ được tiếp tục áp dụng biện pháp này cho đến khi có bản án phúc thẩm.
Nếu bản án phúc thẩm vẫn tuyên ông Vân có tội và áp dụng h́nh phạt tù đối với ông Vân th́ căn cứ theo quy định tại Khoản 2 Điều 347 Bộ luật Tố tụng h́nh sự 2015, HĐXX cấp phúc thẩm có thể ra quyết định bắt tạm giam ông Vân ngay sau khi tuyên án. Trường hợp ông Vân không bị bắt tạm giam ngay sau khi tuyên án th́ việc chấp hành án được thực hiện như đối với trường hợp án sơ thẩm có hiệu lực đă nêu ở trên, trừ trường hợp ông Vân được hoăn thi hành án theo quy định tại Điều 24, 25 Luật Thi hành án h́nh sự 2019.
Cũng theo luật sư Lê Thị Bích Chi, trong quá tŕnh chuẩn bị xét xử phúc thẩm (nếu có), nếu ông Vân có dấu hiệu vi phạm các cam đoan khi áp dụng biện pháp ngăn chặn “Cấm đi khỏi nơi cư trú” hiện nay, chẳng hạn như: Bỏ đi khỏi nơi cư trú khi chưa được cơ quan đă ra lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú cho phép; Không có mặt theo giấy triệu tập mà không v́ lư do bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan; Có dấu hiệu bỏ trốn hoặc tiếp tục phạm tội; Mua chuộc, cưỡng ép, xúi giục người khác khai báo gian dối, cung cấp tài liệu sai sự thật; tiêu hủy, giả mạo chứng cứ, tài liệu, đồ vật của vụ án, tẩu tán tài sản liên quan đến vụ án; Đe dọa, khống chế, trả thù người làm chứng, bị hại, người tố giác tội phạm và người thân thích của những người này, th́ cấp phúc thẩm có quyền thay đổi biện pháp ngăn chặn đối với ông Vân từ “Cấm đi khỏi nơi cư trú” sang bắt để tạm giam.