Liên Hiệp Châu Âu kêu gọi Bắc Kinh phản ứng cứng rắn hơn về Matxcơva, để góp phần chấm dứt cuộc xâm lăng Ukraina của Nga, và đe dọa quan hệ thương mại song phương Âu – Trung, nếu Bắc Kinh tiếp tục hỗ trợ Nga, sau khi bị gây áp lực gia tăng với Trung Quốc tại thượng đỉnh Liên Âu – Trung Quốc vào hôm qua, 01/04/2022.
Chủ tích Trung Quốc Tập Cận B́nh và bà chủ tịch Ủy Ban Châu Âu Ursula von der Leyen trên màn h́nh cuộc họp thượng đỉnh trực tuyến EU-Trung Quốc, ngày 01/04/2022. AP - Olivier Matthys
Trung Quốc một lần nữa cam kết không lách trừng phạt của phương Tây nhắm vào Nga, nhưng mặt khác, lên án các trừng phạt « phản tác dụng ». Trong một cuộc họp báo hôm nay, 02/2022, sau thượng đỉnh, một quan chức ngoại giao cao cấp của Trung Quốc nhấn mạnh là « Trung Quốc không phải là một bên trong khủng hoảng Ukraina (…) Do vậy, quan hệ thương mại Trung – Nga không thể bị (các trừng phạt) nhắm tới ».
Bắc Kinh cũng kêu gọi « đừng đánh giá quá cao vai tṛ của Trung Quốc » trong các nỗ lực quốc tế nhằm chấm dứt cuộc chiến tranh tại Ukraina.
Thông tín viên Stéphane Largde tường tŕnh từ Bắc Kinh :
« Truyền thông của chính quyền Trung Quốc sáng nay lặp lại đánh giá các cuộc thảo luận ‘là ‘thẳng thắn và cởi mở’’ (đă được các lănh đạo Liên Âu đưa ra), để mô tả đối thoại Âu – Trung đêm qua. Từ Bắc Kinh, quan chức phụ trách châu Âu của bộ Ngoại Giao Trung Quốc khẳng định, nếu Bắc Kinh chia sẻ quyết tâm của Liên Âu chấm dứt điều mà đại diện Trung Quốc gọi là ‘‘cuộc khủng hoảng Ukraina’’, th́ con đường đạt được mục tiêu là khác biệt.
Ông Vương Lỗ Đồng (Wang Lutong) tuyên bố : ''Trung Quốc và Liên Âu đều tôn trọng các nguyên tắc của Hiến chương Liên Hiệp Quốc, về chủ quyền và toàn vẹn lănh thổ của các quốc gia'', và ‘‘tất cả chúng ta đều ủng hộ một giải pháp ngoại giao, nhưng bóng không chỉ ở bên sân Trung Quốc’’.
Ông Vương Lỗ Đồng cho biết thêm: ‘‘Chúng tôi ủng hộ việc ngừng bắn, chúng tôi đă góp phần cho nỗ lực lập lại ḥa b́nh, nhưng chân thành mà nói, vai tṛ của Trung Quốc không thể nào được đánh giá quá cao, v́ hành động quân sự là do một quyết định độc lập, do nước Nga quyết định. Chúng ta không thể chỉ nói là nước Nga hăy dừng cuộc chiến này lại, và Matxcơva sẽ chấm dứt cuộc chiến. Sự việc sẽ không diễn ra như vậy’’.
Cụm từ ‘‘chiến tranh’’, như vậy, đă được một quan chức cao cấp Trung Quốc sử dụng để nói về cuộc xâm lăng Ukraina của Nga, theo ghi nhận của một số phóng viên có mặt tại cuộc họp báo hôm nay.
Về phần c̣n lại, Bắc Kinh vẫn duy tŕ quan điểm, đặc biệt về vấn đề các trừng phạt. Trung Quốc cam kết không hỗ trợ Nga, lách các trừng phạt của Hoa Kỳ và các nước châu Âu. Tuy nhiên, vụ trưởng vụ châu Âu của bộ Ngoại Giao Trung Quốc cũng khẳng định các trừng phạt này là ‘‘phản tác dụng’’, với các hậu quả về tài chính – tiền tệ đối với phần c̣n lại của thế giới ».
Mọi nỗ lực hỗ trợ Nga có nguy cơ làm chiến tranh kéo dài
Về phía Liên Âu, trong thượng đỉnh hôm qua, chủ tịch Ủy Ban Châu Âu Ursula von der Leyen lưu ư Bắc Kinh, cuộc chiến tranh tại Ukraina là « một bước ngoặt », « sẽ không có ǵ giống với trước chiến tranh. Đây là lúc phải có một lập trường rơ ràng để hậu thuẫn và bảo vệ trật tự thế giới dựa trên luật pháp ». Chủ tịch Hội Đồng Châu Âu Charles Michel nhấn mạnh : « Mọi nỗ lực lách trừng phạt hay hỗ trợ nước Nga có nguy cơ làm kéo dài chiến tranh, làm gia tăng các tổn thất về người và hậu quả kinh tế ».
Cũng trong thượng đỉnh hôm qua, thủ tướng Trung Quốc Lư Khắc Cường khắng định Bắc Kinh sẽ tạo áp lực cho ḥa b́nh « theo cách riêng của ḿnh », c̣n chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh kêu gọi Liên Âu đánh giá về Trung Quốc một cách « độc lập », ngụ ư không nên để bị ảnh hưởng bởi đồng minh Hoa Kỳ.