Những chiếc xe đạp tưởng như đang đi vào quên lãng đối với người dân Việt Nam. Nhưng bây giờ nó lại đang trở thành thương hiệu nổi tiếng mà nhiều người giàu Châu Âu mới có thể sở hữu. Những chiếc xe đạp tre của Việt Nam có gì mà lại đặc biệt như vậy?
Mỗi chiếc xe đạp tre xuất khẩu của chàng trai Võ Tấn Tân (38 tuổi), trú thôn 2, xã Cẩm Thanh, TP. Hội An, Quảng Nam có giá từ 500 đến 5.000 USD, tùy theo mẫu mã và chất lượng.
“Để làm được chiếc xe đạp tre mình mất nhiều năm trời mày mò nghiên cứu, mất ăn mất ngủ, có lúc tưởng chừng phá sản, bỏ đi làm nghề khác. Nhưng vì tình yêu với cây tre, cuối cùng tre đã cho mình cơ ngơi hôm nay” - Tân tâm sự.
Nhớ lại những ngày tháng cơ cực của tuổi thơ, rồi đi học, Tân đã có bằng cử nhân kỹ sư điện tử viễn thông. Ra trường, anh đi làm hơn 10 năm rồi bỏ nghề vì nhớ những thân tre gai góc. Thế là, năm 2013, anh về nhà mở xưởng tre.
Chiếc xe đạp tre hình thành trong đầu Tân, nhưng phải mất nhiều năm sau đó, hình hài vóc dáng của nó mới dần rõ nét.
Được thừa hưởng tình yêu tre của người cha, Tân bắt đầu sự nghiệp từ những thân cây tre gai góc nhưng vô cùng cứng chắc. “Cha tui là một thợ tre nổi tiếng ở xứ dừa nước và nhà tre ở Cẩm Thanh, Hội An. Không biết có phải vì cái gen yêu tre của cha hay không mà cứ thấy tre là tôi mê. Nhớ hồi còn nhỏ, bất kể vật dụng bán ngoài chợ mà thấy yêu thích là tôi đem mẫu về nhà làm lại bằng tre để sử dụng”, Tân kể.
Từ những thân cây tre gầy guộc, qua bàn tay và bí quyết xử lý của Tân, chúng trở nên óng ả và đẹp như những tác phẩm nghệ thuật. Nhưng, những siêu phẩm ấy lại rất hữu ích. Mỗi chiếc xe đạp tre ra lò, xuất xưởng là xuống tàu ngay để xuất ra nước ngoài.
“Ban đầu, du khách đến thăm, thấy mấy chiếc xe đạp tre cứ tưởng là đồ thủ công mỹ nghệ để chơi. Tôi bảo khách cứ lấy đạp chạy thử. Nhiều ông Tây nhảy lên xe đạp thử, thích thú vô cùng nên sẵn sàng bỏ cả nghìn đô để sở hữu. Dù là khung tre, nhưng nó bền chắc không thua mấy khung thép, thậm chí bền chắc hơn khung Trung Quốc. Xe đạp tre dư sức chở mấy ông Tây bà đầm dạo phố mà không hề hấn chi”, anh hào hứng khoe.
Một chiếc xe đạp tre bền chắc phụ thuộc hoàn toàn vào chiếc khung sườn. Nó có tuổi thọ khoảng 20 năm, được anh bảo hành 10 năm.
Hiện, tại xưởng của Tân không chỉ giới thiệu những chiếc xe đạp tre độc đáo, không đụng hàng, mà còn trưng bày hơn 30 sản phẩm khác được chế tạo từ tre như bộ ấm chén, bát đĩa, giường, bàn ghế,... Ngay cả chiếc điện thoại cũng được Tân làm bằng tre.
Tân cho hay: “Tôi mày mò nghiên cứu, làm bất cứ loại gì khách yêu cầu, chỉ cần khách đưa mẫu và đặt hàng”.
Đến nay, Tân đã chế tạo thành công hơn 100 chiếc xe đạp tre, xuất khẩu qua châu Âu, châu Mỹ,... Trong đó, có đến 70% chiếc xe được chế tạo bằng tre, còn 30% là phụ tùng mà tre không thể thay thế như nhông sên, bi, vành,... Vì vậy, giá thành mỗi chiếc phụ thuộc vào phụ tùng. Chiếc xe đắt nhất mà một vị khách người nước ngoài đặt hàng anh là hơn 5.000 USD.
Sau hơn 3 năm mở xưởng, với 4 công nhân, Tân ăn nên làm ra. Mỗi năm, sản phẩm từ tre đã mang lại anh nguồn thu 150-200 triệu đồng. Năm 2016, Tân mở rộng xưởng sản xuất và kỳ vọng, sản phẩm tre xuất ngoại sẽ giải quyết được công ăn việc làm cho nhiều thanh niên địa phương hơn.
Chủ tịch UBND TP. Hội An Nguyễn Văn Dũng, trong một lần đến thăm xưởng chế tạo xe đạp tre của Tân, khẳng định, sản phẩm này đã góp phần thu hút khách quốc tế cho Hội An và góp phần quảng bá hình ảnh đô thị cổ với bạn bè quốc tế.