[Romano]

Báo The Wall Street Journal (WSJ) ngày 30.12 viết tựa Trung Quốc 'dở hơi' nhập lậu gạo Việt Nam, nêu chuyện gạo Việt Nam được buôn lậu số lượng lớn qua đường biên giới Việt Nam-Trung Quốc (TQ).Tờ báo dùng chữ 'dở hơi' vì chuyện buôn lậu ở nền kinh tế lớn thứ nhì thế giới thường nhắm vào những hàng hóa nhỏ nhưng giá trị cao như iPhone, cocaine và kể cả tôm càng, để thỏa mãn dân thành thị TQ.

WSJ cũng nêu Trung Quốc 'dở hơi' nhập lậu gạo Việt Nam có lẽ nhiều hơn cả lượng gạo nhập khẩu chính thức, theo Chen Xiwen, một lãnh đạo mảng gạo thuộc chính phủ TQ, nói tại một hội thảo hồi cuối tuần qua.

Điều đó có nghĩa ít nhất 1,2 triệu tấn gạo Việt Nam buôn lậu qua TQ trong 11 tháng đầu năm 2014, chiếm ¼ tổng lượng gạo Mỹ tiêu thụ trong một năm.

Về số liệu chính thức, Việt Nam đã là nguồn cung gạo lớn nhất của TQ, chiếm hơn một nửa lượng gạo nhập vào TQ.

Hoạt động buôn lậu gạo có lẽ phần nào tạo ra “Gió xanh”, tức một chiến dịch bài trừ buôn lậu do chính phủ TQ phát động hồi đầu năm, thu hồi số tiền tương đương 1,16 tỷ USD tiền trốn thuế từ tất cả các mặt hàng buôn lậu.

Vấn đề là giá gạo cao ở TQ, dẫn đến những chuyến hàng nhập lậu gạo. Giá 1 tấn gạo ở TQ hiện bán 4.000 Nhân dân tệ (643 USD), cao hơn giá mua 3.100 NDT (498 USD) mỗi tấn, theo nhà phân tích Zhang Yan ở công ty Shanghai JC Intelligence Co.

Đấy không phải là vụ chênh lệch giá đầu tiên làm “kích thích” các tay buôn lậu Đông Nam Á, theo WSJ. Trước đây từng có trào lưu buôn lậu đường.

Theo WSJ, sự chênh lệch giá này là “nhờ” chủ trương ủng hộ nông dân của Bắc Kinh: nông dân bán lúa theo giá định trước, nếu giá thị trường hạ chạm đáy.

Các nhà phân tích nói chính phủ TQ không có ý sớm thay đổi chủ trương này, vì tính nhạy cảm chính trị ở các vùng nông thôn TQ.

WSJ không thể có bình luận của lãnh đạo Chen.

Với việc nhập lậu số lượng lớn gạo, TQ có thể hướng tới sự vi phạm hạn ngạch đã thỏa thuận năm 2000 với Tổ chức Thương mại thế giới (WTO)

Hiện sản lượng gạo nhập khẩu chính thức của TQ khoảng 2,2 triệu tấn, thấp so với hạn ngạch nhập khẩu 5,32 triệu tấn.

Nếu tính cả số gạo nhập lậu, TQ có thể phải chịu mức thuế phạt 65 % trên bất kỳ số lượng nhập khẩu vượt hạn ngạch để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ gạo ở TQ.

Nhà phân tích Zhang nói: dù có thay đổi chính sách, điều đó không có nghĩa việc buôn lậu gạo sẽ tiếp tục. Hiện sản lượng gạo đang thừa, nên các nhà xuất khẩu có thể “tuồn” gạo lậu qua TQ.
“Nhưng nếu thiếu nguồn cung và giá gạo quốc tế tăng, chuyện buôn lậu sẽ không kéo dài”, ông Zhang nói.
Mai Hà (theo The Wall Street Journal)